อวิชชามันฉลาดหลอกให้จิตหลงยึดขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นตัวเราของเรา คนทั่วไป 90% ที่ไม่ได้ศึกษาหลงยึดว่า รูป (กาย) เป็นตัวเรา เป็นจิต นักท่องตำราที่ขาดการปฏิบัติหลงยึดวิญญาณเป็นตัว

มีสติระลึกรู้ลมหายใจเข้าออก มีจิตนึกตึกตรองรู้ว่าลมเข้า ลมออก ลมสั้น ลมยาว ลมหยาบ ลมละเอียด เรียกว่า วิตก มีสติใคร่ครวญรู้ว่าลมเข้า ลมออกแล้ว เรียกว่า วิจารณ์ เมื่อมีสติรู้ลมหายใจ เกิดวิตก วิจารต่อเนื

https://84000.org/tipitaka/pitaka3/ จึงหาในพระไตรปิฎกเล่มที่ 35 /พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ 2  เล่ม ๓๕ วิภังค์ ยกหลักธรรมสำคัญ ๆ ขึ้นมาแจกแจงแยกแยะอธิบายกระจายออกให้เห็นทุกแง

” ครูบาอาจารย์ “ หลวงตาท่านเปรียบสมาธิกับปัญญา เป็นเหมือนเท้าซ้ายกับเท้าขวา ต้องสลับกันก้าว ในการปฏิบัติเพื่อตัดกิเลสขั้นต่างๆ ต้องอาศัยการก้าวไปของสมาธิและปัญญาสลับกันไป พอพิจารณาไประยะ

การเจริญสมถสมาธิ จนจิตรวมเป็นอัปนาสมาธิ ต่ำสุด คือ ฌาน 1 ยิ่งถึงฌาน 4 ได้ยิ่งดี เพราะฌาน 4 จะเหลือแต่จิตตั้งมั่น เด่นดวงเป็นเอกัคตาและที่สำคัญ คือ เกิดอุเบกขารมณ์ คือ ความเป็นกลางอย่างยิ่ง กิเลสอวิชชา

หลายคนตั้งคำถามว่า จิต คือ เรา หรือไม่?? พระอาจารย์สุชาติ สอนเหมือนพระพุทธเจ้าเป๊ะ ว่าจิต คือ เรา พระอรหันต์ไม่สอนธรรมคลาดเคลื่อนจากพระพุทธเจ้า ใจ (จิต) ไม่ดับ ร่างกายจะดับก็ดับไป แต่ใจยังเป็นอกาลิโ

พระพุทธเจ้าสอนให้น้อมจิตเพื่ออมตธาตุ “ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุ ในธรรมวินัยนี้ บรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์และดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่ เ