ไม่ใช่ที่ดินทุกผืนจะสามารถซื้อขายครอบครองและเปลี่ยนมือกันได้อย่างถูกต้องนะคะ เนื่องจากที่ดินนั้นจะมีลักษณะของการอนุญาตให้นำไปใช้งานตามกฎหมายอยู่หลายประเภท หากมีการใช้ผิดประเภทก็จะนำมาซึ่งความผิดด้วย ดังนั้นก่อนการจะซื้อขายที่ดิน จึงมีความจำเป็นที่จะต้องรู้จักเอกสารสิทธิที่ดินประเภทต่างๆ เสียก่อนค่ะ
ส.ค. 1 » ใบแจ้งการครอบครองที่ดิน แต่ไม่ใช่หนังสือแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดิน เพราะไม่ใช่หลักฐานที่ทางราชการออกให้ เพียงแต่เป็นการแจ้งการครอบครองที่ดินของราษฎรเท่านั้น
น.ส. 2 » ทางราชการออกให้เพื่อเป็นการแสดงความยินยอมให้ครอบครองทำประโยชน์ในที่ดินเป็นการชั่วคราว ที่ดินที่มีใบจองนี้จะโอนให้แก่บุคคลอื่นไม่ได้ เว้นแต่จะตกทอดทางมรดก
น.ส. 3 » หนังสือรับรองจากพนักงานเจ้าหน้าที่ว่าได้ทำประโยชน์ในที่ดินแล้ว มีการกำหนดตำแหน่งของที่ดินด้วยรูปร่างของที่ดิน เนื้อที่ และแนวเขต (เรียกกันสั้นๆ ว่า “ครุฑดำ” )
น.ส.3 ก. » เรียกกันสั้นๆ ว่า “ครุฑเขียว” ออกในท้องที่ที่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ โดยมีการกำหนดตำแหน่งที่ดินในระวางรูปถ่ายทางอากาศ (นายอำเภอท้องที่เป็นผู้ออกให้)
น.ส. 3 ข. » เรียกกันสั้นๆ ว่า “ครุฑดำ” ออกในท้องที่ที่ไม่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ (เจ้าพนักงานที่ดิน เป็นผู้ออกให้)
น.ส. 5 » ในสมัยก่อนต้องใช้ระยะเวลาในการออกโฉนดจึงมีใบ น.ส. 5 (ใบไต่สวน) ออกให้ เพื่อให้สามารถโอนหรือนำที่ดินไปจดทะเบียนสิทธิอื่นได้ในระหว่างรอใบโฉนดที่ดิน แต่ในปัจจุบันมักจะออกใบไต่สวนและโฉนดที่ดินพร้อมกัน
โฉนดที่ดิน » เรียกกันสั้นๆ ว่า “ครุฑแดง” เป็นหนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน ว่าเจ้าของโฉนดมีสิทธิ์อย่างสมบูรณ์แบบในที่ดินผืนนั้นๆ ไม่ว่าจะใช้ประโยชน์ ขาย โอน หรือทำนิติกรรมอื่นๆ ได้ทุกประการ
"เอกสารสิทธิที่ดิน" ที่ควรรู้จักกันไว้นะคะ
น.ส. 5 » ในสมัยก่อนต้องใช้ระยะเวลาในการออกโฉนดจึงมีใบ น.ส. 5 (ใบไต่สวน) ออกให้ เพื่อให้สามารถโอนหรือนำที่ดินไปจดทะเบียนสิทธิอื่นได้ในระหว่างรอใบโฉนดที่ดิน แต่ในปัจจุบันมักจะออกใบไต่สวนและโฉนดที่ดินพร้อมกัน