วันนี้ ดิฉัน หยิบปัญหาที่มักเกิดขึ้นกับสมาชิกในครอบครัว โดยเฉพาะ ผู้สูงอายุ ยกตัวอย่างคุณพ่อ ตัวเราเองก็แล้วกัน ปีนี้ท่านอายุก็ย่างเข้า 80 ปี สุขภาพโดยรวมก็ควบคุมน้ำตาล ความดัน คอเลสเตอรอล ได้ดีพอสมควร อาจเเป็นเพราะคุณพ่อชอบออกกำลังกายตั้งแต่สมัยยังหนุ่แน่น และเป็นคนเดียวในครอบครัว ที่กระตุ้นให้ลูก ๆ ออกกำลังกายในช่วงที่พวกเรายังเยาว์วัย โรคประจำตัว น่าจะมีเพียงโรคเดียวคือ ไทรอยด์ ที่ท่านก็ควบคุมอยู่ (โดยการทานยาของแพย์ประจำตัว) (ไว้โอกาสหน้า จะมาเขียนเกี่ยวกับโรคไทรอยด์ ซึ่งถือเป็นภัยเงียบที่น่าสนใจเช่นกัน)  แน่นอน คุณพ่อ ก็เหมือนผู้สูงอายุทั่ว ๆ ไป ที่ต้องลุกขึ้นมาปัสสาวะในตอนกลางคืน ตีหนึ่งบ้าง ตีสามบ้าง ตีสี่บ้าง ซึ่งรบกวนการนอนหลับและส่งผลให้บางครั้ง ไม่สามารถนอนหลับต่อได้  หรือ หลับได้อย่างต่อเนื่อง เพราะตามปกติแล้ว คนทั่วไป ควรนอนหลับอย่างต่อเนื่อง 6-8 ชั่วโมง โดยไม่ต้องลุกขึ้นปัสสาวะกลางดึก (หลายคนเริ่มคิดตาม อุ้ย..ตรงกับอาการที่เราเป็นอยู่เลย) ต้องขอบอกว่า อาการนี้พบบ่อยในวัยผู้สูงอายุ แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้ทุกช่วงวัยได้เช่นกัน

สาเหตุของอาการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน

ทีนี้ เรามาดูถึงสาเหตุกัน ถึงแม้สาเหตุไม่ค่อยแน่ชัด ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมการใช้ชีวิต ไปจนถึงการใช้ยาต่าง โดยที่เกิดจากผลข้างเคียงของยาที่รับประทาน (บางท่าน อาจทานยาประจำตัวหลายชนิด) โดยสาเหตุที่พบบ่อย มีดังต่อไปนี้ :-

1)  อายุ
ผู้สูงอายุมักจะปัสสาวะตอนกลางคืนบ่อยขึ้น เพราะอะไร เพราะร่างกายผลิตฮอร์โมนได้น้อยลง  อย่างผู้สูงอายุเพศชาย อาจเกิดจากภาวะต่อมลูกหมากโต ส่งผลให้ปัสสาวะมากขึ้น หรือ ผู้สูงอายุเพศหญิงอาจปวดปัสสาวะบ่อย เพราะย่างเข้าสู่วัยทอง ลำพังนอนไม่ค่อยหลับสนิทอยู่แล้ว สาเหตุเนื่องจากร่างกายผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนน้อยลง จึงมีผลกระทบต่อระบบทางเดินปัสสาวะ นั่นเอง

2)  พฤติกรรมการใช้ชีวิต
ยกตัวอย่างให้เห็นภาพง่าย ๆ คือ ช่วงมื้อเย็น  ทานข้าวเสร็จ เผลอดื่มน้ำเยอะไปหน่อย หรือ ดื่มน้ำมากเกินไปช่วงใกล้จะเข้านอน ทำให้ร่างกายผลิตน้ำปัสสาวะมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการดื่มน้ำเปล่าธรรมดา ชา กาแฟ หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ก็ถือเป็นสาเหตุทำให้ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนได้

3)  การใช้ยา
ต้องยอมรับว่า ผู้สูงอายุบางท่าน ต้องทานยาสำหรับโรคประจำตัว ค่อนข้างเยอะ ผลจากการใช้ยาบางชนิด อาจทำให้มีอาการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนได้ ทางที่ดี อาจต้องปรึกษาแพทย์ เพื่อให้แพทย์วินิจฉัย และทำการงดยาบางตัวที่เป็นสาเหตุให้ปัสสาวะบ่อย


ภาวะแทรกซ้อนของอาการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน

แน่นอน การที่เราต้องตื่นขึ้นมาเพื่อปัสสาวะ ย่อมกระทบโดยตรงถึงคุณภาพในการนอน หากเป็นคนนอนหลับยาก ยิ่งทุกข์เลย อาจส่งผลให้มีระดับความดันสูงขึ้น เพราะนอนหลับไม่เพียงพอ หรือผู้หญิงเราย่างเข้าสู่วัยทอง  บางท่าน อาจมีอาการนอนไม่หลับ หลับไม่สนิท ตื่นกลางดึก เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว ยิ่งต้องลุกไปปัสสาวะอีก ทำให้เกิดอาการเหน็ดเหนื่อย อ่อนเพลีย พักผ่อนไม่เพียงพอ และกระทบไปถึงชีวิตการทำงานระหว่างวันอีกด้วย 

หลายท่านอ่านมาถึงตรงนี้ อาจจะสงสัยว่า แล้วมีวิธีป้องกันไหมหล่ะ

การป้องกันไม่ให้ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ควรทำอย่างไรบ้าง ?

1)  หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ คาเฟอีน ช่วงก่อนนอน
2)  ก่อนนอนควรงดดื่น้ำประมาณ 2-4 ชั่วโมง (หรือถ้ากระหาย อาจขอเพียงแค่ จิบ จิบ พอ) เพื่อไม่ให้ปวดปัสสาวะกลางดึก
3)  ในกรณีที่ย่างเข้าวัยทอง มีอาการนอนไม่หลับ หลับไม่สนิท แนะนำปรึกษาแพทย์ เพื่อไม่ให้เป็นสาเหตุของการตื่นกลางดึกมาปัสสาวะ
4)  ในกรณี ทีต้องทานยาประจำตัว ลองปรึกษาแพทย์ว่ามีตัวยาไหนบ้าง ที่ทำให้ปัสสาวะบ่อย

จริง ๆ แล้ว ปัญหาปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืน ถือเป็นปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ และเป็นปัญหาคลาสสิคที่ผู้สูงอายุแต่ละท่าน จะมีวิธีการแก้ไขเฉพาะตัวที่เหมาะสมที่สุด  และไม่แน่ ตัวเราเอง ซึ่งต้องย่างเข้าสูวัยผู้สูงอายุเต็มตัว อาจต้องเจอปัญหานี้เช่นกัน เตรียมพร้อม และเตรียมใจรับมือกันค่ะ

(credit :  https://www.thebangkokinsight.com/167453/
(credit :  www.i-kinn.com)