โคลงทั้งสองแบบ มีทั้ง โคลงสอง โคลงสาม และ โคลงสี่
ณ ที่นี้ ขอตอบแต่ โคลงสี่ ครับ

โคลงสี่ดั้น ต่างจาก โคลงสี่สุภาพ ที่สำคัญคือ

๑) ต้องแต่งอย่างน้อย ๒ บท

๒) โคลงสี่ดั้น บังคับ เอก ๗ โท ๔ เหมือนโคลงสี่สุภาพ
ต่างที่ โท ในวรรคท้าย บาทที่ ๔ ย้ายมาอยู่ วรรคหน้า เกิด โทคู่
และเราอาจเพิ่มความไพเราะได้โดย สัมผัสสระ หรือ สัมผัสอักษร

๓) การมี โทคู่ ทำให้เกิดคล่องตัวในการ รับสัมผัส
โดยอาจรับที่ คำที่ ๔ หรือ คำที่ ๕ ก็ได้

โคลงดั้นตรีพิธพรรณ

...การเมืองใช่เรื่องร้าย.......เลวทราม
แท้เรื่องทุกผู้นาม..............เกี่ยวข้อง
ควรชนทั่วเขตคาม............เข้าส่วน..สร้างเฮย
จัดประโยชน์จักต้องให้......เที่ยงธรรม

...การเมืองควรแท้ท่าน.......สละตน
วีรกรรมซื่อตรง..................รับใช้
ไป่ผยองต่อผองชน............ทุกเหล่า
สมาชิกสภาฯไซร้ต้อง.........สง่างาม

คำท้ายสุดของบทแรก ส่งสัมผัสไปที่ คำที่ ๕ บาทที่ ๒ ของบทถัดไป จะเรียก โคลงดั้นวิวิธมาลี
คำท้ายสุดของบทแรก ส่งสัมผัสไปที่ คำที่ ๔ บาทที่ ๒ ของบทถัดไป จะเรียก โคลงดั้นจัตวาทัณฑี (เรียก จัตวา ด้วย รับสัมผัส คำที่ ๔)
คำท้ายสุดของบทแรก ส่งสัมผัสไปที่ คำที่ ๓ บาทที่ ๒ ของบทถัดไป จะเรียก โคลงดั้นตรีพิธพรรณ (เรียก ตรี ด้วย รับสัมผัส คำที่ ๓)

toshare