[ขายของเก่าครับ เขียนตั้งแต่หนังเข้าไทยปีที่แล้ว ดีใจมากที่ได้ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม]

 

 

มะลิลา
(อนุชา บุญยวรรธนะ,2018)

เคยเรียนวิชาคณะ อาจารย์เคยให้ข้อสังเกตง่ายๆเกี่ยวกับวัสดุ และวิธีการนำมาใช้ ตัวอย่างคือการจัดดอกไม้แบบญี่ปุ่น “อิเคบานะ” คือการจัดดอกไม้ที่ตั้งใจและจงจัดให้ดูไม่จงใจที่สุด ให้ดูเหมือนว่าดอกไม้ หรือไม้กิ่งนั้นเบ่งบานเติบโตอย่างที่ควรจะเป็น “สัจจะวัสดุ” ก็ว่า ข้อสังเกตต่อมาก็ไม่พ้นกับการเทียบกับวิธีการจัดของไทย พานบายศรีนี่แหละที่สะท้อนความไม่จริงของวัสดุที่สุด การพับ การกรีด การเสียบ การร้อย การตัด ปักหมุดจัดวาง เป็นพุ่มระหงชูยอดสวยงาม จงใจให้ออกมาดูโอ่อ่าสง่างามที่สุด เป็นอีกด้านในกระจกของสัจจะวัสดุ

ยิ่งตั้งใจจัดวาง ยิ่งสวยงาม ยิ่งเศร้าสร้อย พานบายศรีที่มะลิ ดอกรัก ใบตองที่เหี่ยวเฉา กรอบกร่อนลอกล่อนยิ่งดูเศร้าสร้อย วัสดุต่างต่างๆ ที่บรรจงเด็ด บรรจงปลิดมาจากต้นในดงรก ในที่สุดก็ถูกเอาไปลอยน้ำ

ครึ่งหลังของหนังจึงเป็นการพาผู้ชมเข้าสู่โลกของพระธุดงค์ ป่ารกชัฏ เชิงตะกอน ซากศพ น้ำเลือดน้ำหนอง หนอนไชไต่ยั้วเยี้ย เพื่อสร้างคู่ตรงข้าม เพื่อโชว์ความไม่จีรังของสังขาร

มะลิลาเป็นหนังที่พูดถึงอะไรที่พุทธพื้นฐานมากๆอย่างไตรลักษณ์ – อนิจจัง ความไม่เที่ยง ทุกขัง ความเป็นทุกข์ อนัตตา ความไม่มีตัวตน หนังมองเห็นความงามของทั้งสองโลก ทั้งความงามในความลวง กองกิเลส กองราคะ ความรัก ความสิเน่หา หรือความงามในความจริงของความไม่จีรัง เน่าผุพังเปื่อยสลาย

เวียร์ ศุกลวัฒน์ คณารศ ดูจะเข้าใจละทุ่มเทให้กับตัวบทอย่างเต็มที่ เขาเป็นนักแสดงที่เหมาะกับประเด็นของหนังมาก ทั้งร่างกายที่เปี่ยมด้วยแรงดึงดูด ลุคที่ดูติดดินสมกับบท (ที่สำคัญเขาเป็นคนอีสานจริงๆ) ผนวกกับการแสดงที่ไม่ควรเรียกว่าการแสดง เขาจมไปกับบทจนกลายเป็นก้อนของความโศกเศร้าอย่างเป็นรูปธรรม เป็นความห่วงหาอาลัยอาวรณ์ ละโหยไห้ ความพะอืดพะอม เปลี่ยนแปรไปจนถึงการทำความเข้าใจในสรรพสิ่งที่ต้องเปลี่ยนแปร เขาให้การแสดงที่สมบูรณ์แบบ (หลายคนอาจแปลกใจว่านักแสดงช่อง 7 ทำไมถึงออกมาดีขนาดนี้ แต่ถ้าใครเคยดูละคร เพื่อน-แพง ก็คงจะหมดความกังขาในฝีมือ ไม่แปลกใจเลยถ้าเขาจะกวาดรางวัลในปีหน้า)

ดนตรีที่เศร้าสร้อย การกำกับภาพที่ถ่ายทั้งของสวยและของไม่สวยออกมาอย่างวิจิตรบรรจง การกำกับแบบเรียบเย็น (เหมือนเป็นการต่อยอดจาก “ตามสายน้ำ” ของผู้กำกับ อนุชา บุญยวรรธนะเอง) นำพาให้ประเด็นที่ไม่แปลกใหม่เลยของคนพุทธ ไปสู่หนังที่น่าสนใจมากๆในปีนี้ การเล่นกับความจังหวะความเงียบ บีบคั้นด้วยหลายๆสิ่ง ทำให้ผู้ชมถูกดึงเข้าไปอยู่ในโลกของตัวละครอย่างสมบูรณ์แบบ

 

98/100