ชุดกี่เพ้าแมนจูดั้งเดิม หรือ ชุดฉีผาว (满族旗袍 mǎnzú qípáo)
มาจากการที่จักรพรรดินู่เอ่อร์ฮาชื่อ ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์ชิงเป็นคนชนเผ่าหฺนวี่เจิน (女真族 Nǚzhēn zú) เมื่อครองราชย์แล้วจึงได้ทำการปกครองแบบแปดกองธง เรียกว่า "ปาฉี"  (八旗 baqí) ชุดชายหญิงทั้งหมดจึงเรียกง่ายๆ ว่า "ฉีผาว" (旗袍 qípáo ฉี=ธง ผาว=เสื้อคลุมยาวทั้งตัว) หรือเรียก "ฉีจวง" (旗装 qí zhuāng จวง=เสื้อผ้า) ก็ได้ ทั้งนี้รายละเอียดปลีกย่อยชุดยังแบ่งและแตกต่างกันไปตามเพศ ยศศักดิ์ และฤดูกาล  

ช่วงต้นราชวงศ์ชิง
ชุดกี่เพ้าสตรีแมนจูในช่วงนี้คือชุดดั้งเดิม เป็นเสื้อชุดกระโปรงยาวติดกัน เป็นชิ้นเดียวกันทั้งชุด ยาวถึงเท้า ลักษณะชุดเป็นแบบคอกลม ทรงหลวมและบานออกตรงชาย ไม่เน้นรูปร่างผู้สวมใส่  สองข้างมีรอยผ่าตะเข็บ เย็บกุ๊นขอบรอบชุด สาบเสื้อพาดไปทางขวา แขนเสื้อค่อนข้างแคบ บ้างก็มีลักษณะแขนเสื้อช่วงบนหลวม ช่วงปลายแขนแคบ และชายแขนเสื้อต่อผ้าคล้ายทรงกีบเท้าม้า จึงเรียกแขนแบบนี้ว่าแขนเสื้อกีบเท้าม้า ทั้งนี้ชุดกี่เพ้าตัวยาวบางครั้งอาจจะมีการสวมเสื้อตัวนอกแบบสั้นประมาณเอวทับด้านนอกอีกชั้น (ในส่วนของรายละเอียดเรื่องสีสัน ลายปักต่างๆ ยังแบ่งแยกย่อยไปได้อีก ไม่ขอลงรายละเอียด)



ช่วงปลายราชวงศ์ชิงรอยต่อเข้าสู่ยุคสาธารณรัฐ
ชุดกี่เพ้าสตรีได้ถูกผสมและประยุกต์รวมกับชุดชาวฮั่น ซึ่งชุดฮั่นคือชุดทั่วไปของคนส่วนมากในยุคนั้น มีหลายรูปแบบ แตกต่างกันตามยุคสมัยและพื้นที่อยู่อาศัย บ้างก็เสื้อยาวกับกระโปรงยาว บ้างก็เสื้อสั้นกับกระโปรงยาว ชุดสตรีชาวฮั่นในสมัยราชวงศ์ชิงก็มีต้นแบบหลักมาจากชุดราชวงศ์หมิง ซึ่งลักษณะเด่นของชุดสตรีชาวฮั่นคือ จะแบ่งออกเป็นสองชิ้น เสื้อกับกระโปรงยาวหรือกางเกงขายาว ช่วงคอและแขนจะกว้าง




เมื่อชุดกี่เพ้าดั้งเดิมถูกผสมกับชุดฮั่น จึงทำให้กลายเป็นชุดแบบมีสองชิ้นแยกกัน ตัวชุดกี่เพ้าเดิมที่ยาวกรอมเท้าถูกตัดให้สั้นลงกลายเป็นตัวเสื้อ ขอบกุ๊นรอบตัวเสื้อเล็กลง ตัวกระโปรงแยกยาวกรอมเท้า แต่ชายกระโปรงไม่บานกว้างมากเท่าชุดกี่เพ้าเดิม บ้างก็มีการจับจีบกระโปรงรอบตัวเข้าผสม บ้างก็เป็นกางเกงขายาวออกแนวกึ่งกระโปรงกึ่งกางเกง แขนเสื้อที่เคยแคบก็กว้างมากขึ้นและตัดให้สั้นลงกว่าเดิม



หลังจากผ่านปลายราชวงศ์ชิงจนถึงปฏิวัติวัฒนธรรม กระทั่งก้าวสู่สมัยปฏิรูปเปิดประเทศ ชุดกี่เพ้าก็พัฒนามาเรื่อยๆ มีทั้งแบ่งเป็นชิ้นนอกชิ้นใน กลับไปยาวกรอมเท้าบางช่วง บางช่วงก็สั้นตามอารยธรรมตะวันตก เพิ่มกระดุม เพิ่มคอปก บางช่วงก็นิยมคอสูง บางช่วงก็นิยมคอต่ำ และชุดก็เข้ารูปโชว์สรีระมากขึ้น ผ่าข้างมากขึ้น ซึ่งเปลี่ยนไปตามสังคมและแฟชั่น จนพัฒนามาเป็นกี่เพ้าแบบที่เห็นในปัจจุบัน

ส่วนที่จขกท.ว่า "ชุดกี่เพ้าแบบที่เห็นกันในปัจจุบัน หรือแม้แต่ตามละครจีนพีเรียดที่สร้างยุคราชวงศ์แมนจูคือมีการผสมชุดชาวฮั่นเข้าไปด้วย" คิดว่าตรงนี้มันเกิดจากการที่เสื้อผ้ากับช่วงเวลาไม่ค่อยสัมพันธ์กันมากกว่า

ละครพีเรียดยุคราชวงศ์ชิงที่เราเห็นบ่อยๆ คือยุครุ่งเรืองของราชวงศ์ในช่วงของจักรพรรดิคังซี ยงเจิ้ง และเฉียนหลง ซึ่งจักรพรรดิเฉียนหลงสวรรคตในปีค.ศ. 1799 ชุดกี่เพ้าเริ่มประยุกต์ผสมชุดฮั่นประมาณปีค.ศ. 1911 แต่ในละครที่มักทำในช่วงยุคทองของ 3 จักรพรรดิดังกล่าวดันมีชุดกี่เพ้าลูกผสมออกมา ฉะนั้นช่วงเวลากับการวิวัฒนาการของชุดจึงไม่ค่อยสอดคล้องกัน  


ขอบคุณรูปภาพจาก
http://qipao.baike.com/article-53603.html
https://www.cqcb.com/reading/2018-01-17/641243.html
http://www.redchina.tv/fushi/minzufushi/2010/11/11/1417235395.html