ลิงลพบุรี เป็นลิงสายพันธุ์อะไรครับ ?
พอดีไปเที่ยงลพบุรีมาเลยสงสัย

อ่านมาจากหลายๆที่ทำให้เกิดการสับสน บางแหล่งว่าเป็นลิงแสมทั้งหมด เพราะหางยาวและมีหัวจุก, บางแหล่งว่าเป็นลิงผสมกันหลายชนิดจนเป็นเอกลักษณ์ของลิงลพบุรี ด้วยความที่ลิงลพบุรีอยู่กันมาหลายชั่วอายุคน ทำให้สืบยากมากว่าลิงลพบุรีสายพันธุ์อะไร

จากที่อ่านมาหลายๆที่สืบได้ว่า ลิงลพบุรีที่บันทึกไว้มี 4 ชนิด
1. ลิงวอก
2. ลิงแสม
3. ลิงกัง (ลิงปืนมะพร้าว หรือคณะละครลิง)
4. ลิงเสน

- ประวัติเก่าๆกล่าวไว้ว่า ดั้งเดิมลิงลพบุรีเป็นลิงวอก ซึ่งลิงชนิดนี้เป็นลิงป่าหรือลิงภูเขา มีหางสั้น ขนฟู ตัวสั้นกลม ศรีษะกลมไม่มีจุกมะพร้าว ทรงผมเป็นป้านไปด้านหลังคล้ายทรงเอลวิส สะโพก-หลังมีขนสีน้ำตาลแดง จุดเด่นหลักๆคือความยาวของหาง-ทรงผม ซึ่งต่างจากลิงแสมอย่างเห็นได้ชัด

- ต่อมาลิงแสมก็เข้ามาอยู่และผสมกับลิงวอก แต่ลิงแสมเข้ามาได้อย่างไรนั้นไม่มีใครทราบ เพราะบางแห่งก็ว่าลิงแสมเข้ามาอยู่ก่อน ซึ่งแย้งกับภูมิประเทศที่เป็นแผ่นดินใหญ่มีป่าและภูเขา ลิงแสมเป็นลิงมีหางยาวที่สุดในบรรดาลิง หัวแหลมมีจุกมะพร้าว หน้ายาวกว่าลิงวอกเล็กน้อย ขนสีน้ำตาลเข้ม จุดเด่นหลักๆคือมีหางยาวมาก หัวจุก

- ลิงกัง ลิงชนิดนี้มีขนาดกัมยำขึ้นมาหน่อย หางสั้นสีดำ ที่หน้ามีแผงขนล้ายสิงโต คนใต้นิยมใช้ลิงกังปีนมะพร้าว ในประเทศไทยนิยมใช้ลิงกังแสดงละครลิง เช่นคณะละครลิงปะกิต

- ลิงเสน เป็นลิงขนาดกลาง ขนสีน้ำตาลแดง หน้าแดง หางสั้นติดก้น ถ้าไม่สังเกตุจะคิดว่าลิงหางกุด

มาดูภาพกันครับ

ภาพด้านล่างคือลิงวอก สังเกตุที่ทรงผม หัวกลมและผมปัดไปด้านหลังคล้ายเอลวิส และที่สำคัญหางสั้น ขนฟู เวลาเดินหางจะยกลอยพื้น  สะโพกและหลังมีขนสีน้ำตาลแดงกว่าส่วนอื่นๆ ในธรรมชาติจริงๆลิงวอกหายากมาก ลิงวอกเป็นลิงป่าขนานแท้
   

ต่อมาลิงแสม จุดเด่นหลักๆคือหางยาวมาก หางจะยาวไปไหน หางยาวกว่าลำตัวมากๆๆๆ และหัวมีจุกคล้ายลูกมะพร้าว ลักษณะลิงแสมหัวจุกเห็นได้บ่อยที่สุดในเมืองลพบุรี ลิงแสมเป็นลิงชนิดเดียวกับลิงในป่าโกงกาง-ป่าชายเลน รวมถึงลิงติดเกาะในภาคใต้ของประเทศไทย เช่น กระบี่ ภูเก็ต พังงา มักพบลิงแสมอยู่ตามเกาะด้วย

ต่อมาครับ ลิงกัง ลิงชนิดนี้มีความต่างชัดเจนคงไม่ต้องอธิบายมาก เป็นลิงใช้ปีนมะพร้าวหรือนำมาแสดงละครลิงได้ดีมาก คณะลิงปะกิตก็เป็นลิงกัง และลิงกังเป็นลิงที่คนนิยมนำมาเลี้ยงมากที่สุดเพราะฉลาดกว่าลิงวอกและลิงแสม มีผมทรงมะหาดไทยด้วยนะครับ แสกกลางเสยข้าง

ต่อมาเป็นลิงเสน เป็นลิงขนาดกลาง หน้าแดง ขนสีน้ำตาลแดง หางสั้นมาก

แล้วลิงเมืองลพบุรี ปัจจุบันเป็นลิงอะไรละ ?? จากที่ไปเที่ยวมาล่าสุดตามลอยออเจ้า (จริงๆเดินขาลากมาก เลยส่องมาแค่ลิงพระปรางค์สามยอด) พบมากสุดคือตระกูลลิงแสม ลิงลพบุรีส่วนใหญ่หางยาวมากกกก และมีหัวจุกค่อนข้างเยอะ (ชมภาพ)

เจ้าตัวนี้ลิงแสมแน่นอน หางยาวมากและมีจุกมะพร้าว

ตัวนี้ลิงแสม แต่หัวไม่มีจุก

ตัวนี้มองเผินๆคล้ายลิงแสมเพราะมีหางยาว แต่หัวเป็นรูปหัวใจคล้ายลิงกัง ส่วนตัวคิดว่ามีสายตระกูลมาจากลิงกังแน่เลย ตัวนี้แปลกจริงๆเพราะตั้งใจถ่ายมาโดยเฉพาะ นางดุมาก อยู่พระปรางค์สามยอดตรงที่ติดกับบ้านคน นี่ซูมสุดฤทธิ์

ขอเม้าส์ลิงกังนิดนึงครับ555+ ครั้งนึงไปไหว้ศาลพระกาฬน่าจะปี 2556 แล้วช่วงนั้นมีงานหรืออะไรสักอย่าง คณะลิงปะกิตมาแสดงโชว์ที่ศาลพระกาฬ ลิงปะกิตแต่งหน้าได้สาวมากคิดว่านางเป็นลิงชะนี แล้วช่วงที่พักเที่ยงละครก็พักกินข้าว นางโดนล่ามโซ่อยู่ มีตัวเมียแอ่นตูดให้ผสมพันธุ์เลยจ้าาา ตอนนั้นถึงได้รู้ว่าศาลพระกาฬกับลิงปะกิตเป็นคนละสายพันธุ์กัน เราไม่รู้ว่าลิงลพบุรีตั้งท้องไปกี่ตัว แต่ "แซ่กัง" มีผสมอยู่ในลิงลพบุรีแน่นอน (ขอเรียกว่าแซ่กังก็แล้วกัน เพื่อเป็นสายตระกูลที่มาจากลิงกัง)

แซ่กังเมืองลพบุรีส่วนใหญ่น่าจะมาจากลิงบ้านไปผสมกับลิงเมือง เพราะเมืองลพบุรีไม่มีลิงกังแบบแท้ๆเลย แต่ไอ้เจ้าลูกครึ่งที่ถือแซ่กังจากฝ่ายบิดาเนี่ยมีแน่นอน

มีภาพตัวอย่างครับ จากสวนสัตว์ลพบุรี (ภาพจากเว็บ) นี่เป็นส่วนหนึ่งของตระกูลแซ่กัง ซึ่งราชนิกูลเป็นนางลิงจากแซ่อะไรก็ไม่รู้ แต่ลิงตัวในภาพไม่ใช่แซ่แซ่กังแท้ แต่ลักษณะน่าจะ แซ่กัง+แซ่แสม  

อันนี้น่าจะถือสกุลแซ่วอก แต่ข้างแม่น่าจะผสมแซ่อื่นมาด้วย เพราะว่า
1.หางสั้นกว่าลิงแสมมาก 2.สะโพกมีสีแดงๆ ลิงตัวนี้อยู่พระปรางค์สามยอดเช่นเคย
ส่วนตัวคิดว่ามันน่าจะถือแซ่วอก ข้างแม่เป็นแซ่แสม

ภาพอีกมุมหนึ่ง หัวไม่มีจุกชัดเจน

ลิงวอกแท้จาก google หางสั้น+สะโพกแดง

ตัวนี้ลิงแสมแน่นอน หางยาวเวอร์มากลูก

ตัวนี้คล้ายแซ่วอก นางนั่งดูรถไฟที่กำลังผ่านมาพอดี

น่าจะสืบเชื้อสายมาจากแซกัง

ส่วนมากเป็นแซ่แสม อาจเพราะจ่าฝูงเป็นลิงแสมมาหลายรุ่นหรือป่าว
แซ่วอกกับแซ่กังไม่มีอำนาจในการเป็นจ่าฝูงทำให้แซ่ของตัวเองลดลงไป


คร่าวๆมาเล่าสู่กับฟังเท่านี้ครับ
สรุปคือ ลิงพระปรางค์สามยอด มากกว่า 90% เป็นลิงแซ่แสม
น้อยมากที่จะคล้ายแซ่วอกกับแซ่กัง
ลูกครึ่งที่สืบแซ่กังเคยเห็นเมื่อนานมาแล้วแถวศาลพระกาฬ
แต่ปัจจุบันหาแซ่กังไม่ได้เลย
ยังไงคงต้องลองลิงปะกิตมาผสมอีกที

ลิงเสนอันนี้ไม่เจอเลย ประวัติเห็นว่าเคยอยู่แถวปรางค์สามยอดรึป่าว แต่หาไม่เจอแล้ว และไม่รู้ว่าปัจจุบันมีลูกลิงสืบสายแซ่เสนมาบ้างหรือไม่ อาจจะแอบไปมีลูกกับสนมลับคล้ายพระเจ้าเสือก็ได้ แล้วแซ่เสนอาจจะกลับมาเป็นจ่าฝูงในอนาคตก็ได้ อันนี้ไม่รู้ แต่ลิงเสนหาไม่เจอจริงๆ

ส่วนศาลพระกาฬยังไม่ได้สำรวจ ลิงศาลพระกาฬกับลิงพระปรางค์สามยอดเค้าไม่ถูกกัน โอกาศที่จะข้ามไปมาผสมกันน่าจะมีน้อย เค้าทะเลาะกันแบบจริงจังมาก เคยเห็นเค้าเปิดวอร์กันตรงทางรถไฟ อันนี้น่ากลัวอยู่ ใครมีภาพลิงลพบุรีแปลกๆถ่ายมาดูกันครับ