ผมเห็นโครงการ “ธรรมยาตรา”  ที่วัดธรรมกายจัดขึ้นในปีนี้  ทำให้เกิดความสงสัยว่ามันแตกต่างกันอย่างไรกับโครงการ “ธุดงค์ธรรมชัย”  ในปีก่อนๆที่ผ่านมา

นี่เป็นสาเหตุที่ทำให้ผมเกิดความสงสัยไปจนถึงความแตกต่างระหว่างคำ 3 คำ คือ

ธรรมยาตรา
ธุดงค์
ธรรมจาริก

จากการไปถามอากู๋มา ได้ความหมายคร่าวๆ ของแต่ละคำดังนี้ครับ

    ธุดงค์    

เป็นวัตรปฏิบัติที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตไว้  แต่ไม่มีการบังคับ  แล้วแต่ผู้ใดจะสมัครใจปฏิบัติ  เป็นอุบายวิธีกำจัดขัดเกลากิเลส  ทำให้เกิดความมักน้อยสันโดษยิ่งขึ้น  ไม่สะสม  เพื่อให้เบาสบายไปมาได้สะดวกด้วยไม่มีภาระมาก

การถือธุดงค์ตามความหมายในพระไตรปิฎกสามารถเลือกสมาทานได้  โดยไม่จำเป็นต้องยึดติดกับรูปแบบการเดินถือกลด บาตร ไปที่ต่างๆ เช่น การอยู่ป่า (อรัญญิกังคะ),  การอยู่ป่าช้า (โสสานิกังคะ)  เพราะธุดงค์เป็นแนวทางเอื้อให้ผู้ปฏิบัติได้มีความปลีกวิเวกปราศจากความวุ่นวายทางสังคม  เพื่อมุ่งต่อการปฏิบัติธรรมทางจิตอย่างเข้มงวด

ธุดงค์  เป็นศัพท์เฉพาะที่ปรากฏในพระไตรปิฎกเถรวาท  โดยพระพุทธเจ้าตรัสแสดงธุดงค์ลักษณะต่างๆ  ไว้หลายพระสูตร  รวมทั้งหมด 13 ข้อ
ในปัจจุบัน  ธุดงค์ยังคงเป็นแนวปฏิบัติที่เป็นที่นิยมของชาวพุทธเถรวาททั่วไปในหลายประเทศ  โดยไม่จำกัดเฉพาะพระสงฆ์เท่านั้น  คฤหัสถ์ทั่วไปก็ถือปฏิบัติได้บางข้อเช่นกัน

แต่ในประเทศไทย  ถูกใช้ในความหมายว่าเป็นการเดิน(จาริก)ของพระสงฆ์ไปยังที่ต่างๆ  หรือเรียกว่า “การเดินธุดงค์”  ซึ่งความหมายนี้แตกต่างจากความหมายเดิมในพระไตรปิฎก

ธรรมจาริก

    ธรรม    หมายถึง  ธรรมชาติ, สัจธรรม, สภาพที่ทรงไว้  
    จาริก    หมายถึง  ผู้ท่องเที่ยวไปเพื่อศาสนกิจ หรือแสวงบุญ  
(พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน)
        ธรรมจาริก  จึงหมายถึง การท่องเที่ยวไปเพื่อสอนธรรมะแก่คนทั่วไป ซึ่งจะไปผู้เดียว หรือตั้งแต่ 2 คนขึ้นไปก็ได้

    ธรรมยาตรา

        ยาตรา   หมายถึง   เดิน,  เดินเป็นกระบวน
(พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน)
        ธรรมยาตรา   จึงหมายถึง   การดำเนินไปด้วยธรรม  (มากกว่า 1คนขึ้นไป)


ดังนั้น  จึงสรุปได้ว่า
    การเดินธุดงค์   คือ  ข้อควรปฏิบัติเพื่อกำจัดขัดเกลากิเลส  ให้เป็นผู้มักน้อย อยู่ง่าย กินง่าย ซึ่งไม่ได้หมายเฉพาะแค่การถือกลดออกเดินจาริกไปยังป่าเขาเพื่อวิเวกของพระสงฆ์เท่านั้น แต่เป็นข้อปฏิบัติที่คฤหัสถ์ก็สามารถนำไปใช้เพื่อฝึกตนได้  

    ธรรมจาริก        คือ   การเดินทางไปเพื่อปฏิบัติศาสนกิจ  หรือ การเผยแผ่ธรรมให้แก่ประชาชนในที่ต่างๆ  จะเดินทางไปผู้เดียว หรือไปเป็นหมู่คณะก็ได้

    ธรรมยาตรา      คือ  การเดินทางไปเพื่อปฏิบัติศาสนกิจ เป็นหมู่คณะ

       กิจกรรมธรรมยาตรา ที่วัดพระธรรมกายจัดทำขึ้น ทำให้นึกไปถึง  กิจกรรมธรรมยาตราลุ่มน้ำลำปะทาว  ของท่านพระอาจารย์ไพศาล วิสาโล ขึ้นมาทันที
กิจกรรมในครั้งนั้น มีวัตถุประสงค์เพื่อกระตุ้นให้ชาวบ้านเกิดความตื่นตัวในเรื่องปัญหาสิ่งแวดล้อม  และตระหนักถึงความสำคัญของธรรมชาติที่เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต  รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่าง  “ธรรมะ + ธรรมชาติ + ชีวิต”   3 สิ่งที่ต้องเกื้อกูลกันตลอดมา
ผมเข้าไปดูวีดีโอของโครงการนี้ รู้สึกว่าเป็นโครงการที่ดีโครงการหนึ่งที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้การสนับสนุน    


    สำหรับกิจกรรมธรรมยาตราในครั้งนี้  ผมจะขอหารายละเอียด และวัตถุประสงค์ที่จัดทำขึ้นมา  ว่าพวกเราๆ (ชาวบ้าน , คนทั่วไป)  จะได้ประโยชน์อะไรจากการจัดกิจกรรมครั้งนี้
    ไม่เป็นทั้งฝ่ายสนับสนุน และฝ่ายคัดค้าน  แต่จะขอนำข้อเท็จจริงเท่าที่สามารถหาได้มาเล่าสู่กันฟัง  

    *** เพื่อนๆ สามารถร่วมแสดงความคิดเห็นกันได้ครับ  แต่ขอแบบสุภาพ  มีเหตุผล ไม่กระแนะกระแหนนะครับ ***


ขอทิ้งท้ายไว้  ว่าสาเหตุที่ตั้งกระทู้นี้ขึ้นมา  เพราะความสงสัยใคร่รู้ส่วนตัวจริงๆ  ไม่มีเจตนาอื่น  เพราะเห็นสื่อนำเสนอกันมาก (ความคิดแรกที่แวบขึ้นมา คือ
อาจกลบข่าวบางข่าวที่สำคัญกว่าหรือไม่อย่างไร ฮา  พูดเล่นครับ)