วันเสาร์ที่ ๑๓ เดือน ตุลาคม พ.ศ.๒๒๒๘
ท่านราชทูตมองสิเออร์ เลอเชอวาเลีย เดอ ฟอร์แบง (M. Is Chavalier de Fourbin) เป็นนายพันตรี และกำชับบรรดาพวกในงบทูต ให้กระทำการตามคำสั่งของนายพันตรีทุกประการ เช้าวันนี้พระเจ้ากรุงสยามประชุมพร้อมด้วยขุนนางผู้ใหญ่ปรึกษาหารือกันถึงเรื่องที่จะรับรองทูตานุทูต มองซิเออร์ คอนสตันซ์ส่งข่าวมายังเราและกำชับพวกเราว่าอย่าพึ่งตระหนกตกใจไปก่อนเลย ตัวเขาเองก็ยังมิได้ทราบข่าวคราวอะไรในเรื่องที่จะให้เกียรติยศแก่ราชทูตฝรั่งเศสเป็นพิเศษในครั้งนี้ พระเจ้ากรุงสยามทรงทราบโดยถ่องแท้ ว่าพระเจ้ากรุงฝรั่งเศสเป็นอย่างไร ถ้าว่าถึงพระเดชานุภาพแห่งพระเจ้ากรุงฝรั่งเศสแล้ว ก็ต้องนับว่าประเสริฐกว่าพระมหากษัตราธิราชเจ้าทั้งหลาย แต่กระนั้นก็ดีพระเจ้ากรุงสยามยังทรงพระดำริว่า พระเจ้ากรุงฝรั่งเศสยังมิทรงปรีชาสามารถพอที่จะทรงแนะอุบายให้แก่ราชทูตของพระองค์ท่านเองได้ เมื่อสิ้นกระแสพระดำรัสแล้ว ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยทั้งหลายก็กราบถวายบังคมรับรับสั่งไว้เหนือเกล้าฯ และต่างก็พากันออกไปจากที่เฝ้าด้วยความพอใจ แต่บางคนก็บ่นพึมพำว่าหนักอกหนักใจอยู่มาก ที่จะไปทำความเคารพต่อท่านราชทูตยกเหตุต่อไปนี้ขึ้นเป็นข้อแก้ตัว ว่าแต่ไหนแต่ไรมาก็ไม่เคยทำเช่นนี้เลย การเคารพต่อราชทูตจีน, ราชทูตโมกัลป์หรือราชทูตเปอร์เซียก็ดี ก็ไม่เคยไปกระทำห่างไกลพระนครถึง ๓๐ เส้น นี้ก็เป็นความจริง ที่คนไทยไม่เคยรับรองราชทูตด้าวใดห่างไกลพระนครถึงเพียงนี้เลย อย่างไรก็ดีก็มีข้าราชการชั้นรองๆ ไปคำนับท่านราชทูตและกล่าวคำอวยพรเรื่อยๆ
ด้วยเหตุที่ท่านราชทูตรอมแรมมาตามระยะทางโดยชลมารควิถีตั้ง ๔๐ หลีกกว่าจะถึงกรุงศรีอยธยา ฉะนั้นชาวสยามจึงจัดแจงทำบ้านช่องรับรองเป็นพิเศษ และตกแต่งป้อมปราการตามระยะทางอย่างสวยงามทุกๆป้อม เมื่อเรือราชทูตผ่านไปก็ยิงปืนใหญ่เป็นการคำนับหมู่บ้านตามริมน้ำก็ทำรั้วทำซุ้มเรียงรายกันไปโดยตลอดจนสุดเขตบ้านที่ท่านราชทูตพักอยู่นี้ก็ทาสีแดง มีผู้คนนั่งยามตามไฟตีเกราะเคาะระฆังอยู่โดยรอบ เกียรติยศทั้งนี้สำหรับพระเจ้าแผ่นดินทั้งสิ้น การประชุมขุนนางผู้ใหญ่เป็นการวินิจฉัยให้ทราบพระราชอัธยาศัยของพระเจ้ากรุงสยาม ซึ่งพระองค์มีพระราชประสงค์จะให้เลื่องลือระบือพระเกียรติยศปรากฎไปในนานาประเทศธานีน้อยใหญ่ พระองค์จึงโปรดให้กระทำพิธีรับแขกเมืองเป็นการใหญ่โตถึงปานฉะนี้
ได้เปิดหีบออกตรวจตราดูเครื่องราชบรรณาการที่จะถวายพระเจ้ากรุงสยามแล้วไม่มีอะไรบุบสลายเสียหายเลยสักสิ้นเดียว มองซิเออร์ คอนสตันซ์มีความสามารถในกิจการทั้งปวง ไม่ย่อท้อต่อการงานเขาจัดเครื่องลายครามและชาจีนส่งมาให้เป็นของกำนัน ชาจีนบางชนิดเป็นของหายาก แพงมาก และรสชาติวิเศษด้วย ชานี้เฉพาะพระราชาประเทศจีนเท่านั้นที่ทรงใช้ และได้ส่งมาถวายพระเจ้ากรุงสยาม ซึ่งทรงเป็นพระสหายรัก ท่านราชทูตได้ขอให้ข้าราชการไทยที่คอยปฏิบัติรับใช้สอยอยู่นั้น สอนกิริยามารยาทที่ควรจะกระทำในเวลาเข้าเฝ้า เพื่อเป็นการส่งเสริมให้ข้าราชการไทยมีแก่ใจที่จะบอกเล่าในสิ่งเหล่านั้นให้ ท่านราชทูตจึงเล่าเรื่องข้าราชการฝรั่งเศสรับรองราชทุตไทยในประเทศฝรั่งเศสให้ฟังก่อน ข้าราชการไทยเหล่านั้นสนใจฟังอย่างถี่ถ้วนทุกประการจนตลอดเรื่อง แล้ก็นิ่งตรึกตรองอยู่สักครู่หนึ่ง จึงตอบว่าขนบธรรมเนียมประเพณีทางตะวันออกนี้ต่างกับทางตะวันตกมากทีเดียว แต่ไม่กล้าจะบอกเล่าหรือชี้แจงข้อความอันใดให้ท่านราชทูตทราบได้ เพราะตนยังมิได้รับพระบรมราชานุญาตจากเจ้านายของตนให้บอกเล่าในสิ่งนั้นๆ เหตุนี้แหละท่านราชทุตจึงขอร้องให้ข้าราชการไทยเหล่านั้นกราบทูลพระเจ้ากรุงสยาม ขอให้พระองค์มีพระราชโองการโปรดเกล้าฯ พระราชทานข้าราชการผู้ใหญ่คนใดคนหนึ่ง ที่ทรงไว้พระราชหฤทัย มาแนะนำสั่งสอนขนบธรรมเนียมทั้งปวงแก่ท่านราชทูต ในขณะนั้นข้าราชการไทยก็พากันรีบไปเฝ้ากราบทุลประพฤติเหตุทั้งปวงอันราชทูตใคร่ปรารถนา พระเจ้ากรุงสยามจึงโปรดให้มองซิเออร์ คอนสตันซ์ไปชี้แจงขนบธรรมเนียมประเพณีทั้งปวงแก่ราชทูต

วันอาทิตย์ที่ ๑๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๒๒๘
เมื่อรับประทานอาหารแล้วมองซิเออร์ คอนสตันซ์ กับขุนนางผู้ใหญ่อีก ๒ นายก็มาถึง พอขึ้นจากเรือพวกในงบทุตทั้งหมดก็ลงไปรับท่านราชทูตคอยรับอยู่ที่ระเบียงช่องทางจะเข้าไปห้องประชุม เมื่อทักทายปราศรัยต่อกันและกันแล้วสองสามคำ ก็เชื้อเชิญเข้าไปสนทนาในห้องท่านราชทูตปรึกษาหารือด้วยมองซิเออร์ คอนสตันซ์เป็นเวลาช้านานประมาณ ๓ ชั่วโมง จึงเข้าใจในขนบธรรมเนียมประเพณีการเข้าเฝ้าและการออกขุนนาง แต่ก็ยังมีสิ่งขัดข้องอยู่อีกหลายอย่าง ซึ่งมองซิเออร์ คอนสตันซ์ไม่ยอมตกลงด้วย เช่นการที่จะกราบถวายบังคมทูลต่อพระเจ้ากรุงสยามโดยตรง ซึ่งราชทูตเห็นว่าเป็นการกระทำเพื่อเกียรติยศของราชทุตแห่งพระมหากษัตราธิราชเจ้าอันประเสริฐในโลกนี้ เมื่อมองซิเออร์ คอนสตันซ์ดื่มน้ำชา, เหล้าองุ่นและดูเครื่องราชบรรณาการอันสวยงาม ที่จะถวายพระเจ้ากรุงสยามแล้ว ก็ลากลับไป ครูและนักเรียนโรงเรียนศรีอยุธยาและโรงเรียนมัสเพรนด์ (Le College de Masprend) ซึ่งอยู่ห่างจากกรุงศรีอยุธยาประมาณ ๒ หลีก พากันมาเป็นหมวดเป็นหมู่ มาคำนับท่านราชทูต นานมาแล้วข้าพเจ้าไม่เคยเห็นสิ่งที่ทำให้บังเกิดความตื่นเต้นเช่นนี้เลย มีพระนำหน้ามา ๑๒ รูป ดูก็น่าเคารพ ด้วยหนวดเครารุ่มร่าม และน่าจะนับถือยิ่งนัก เพราะดูหน้าตาสุภาพเรียบร้อย มีสามเณรหนุ่มน้อยประมาณ ๔๐ รูปตามมาข้างหลัง จัดเป็นแถวแต่อายุ ๑๒ ปี ขึ้นไปจนถึง ๒๐ ปี เป็นคนหลายชาติหลากภาษาด้วยกัน มีจีน,ญี่ปุ่น,เขมร,ญวน,ลาว,มอญและสยาม คนทั้งนี้นุ่งห่มผ้ากำมะหริด นี่เป็นเหตุให้ข้าพเจ้าหวนระลึกถึงตัวเองเมื่อเวลาอยู่โรงเรียนลาซาร์ ( Saint Lazare ) ในประเทศฝรั่งเศส นักเรียนญวนคนหนึ่งกล่าวสุนทรพจน์เป็นภาษาละตินถูกต้องเรียบร้อยดีมาก และนักเรียนสามเณรเขมรอีกคนหนึ่งก็กล่าวสุนทรพจน์เช่นเดียวกัน ยิ่งดีหนักขึ้นไปกว่านักเรียนสามเณรญวนอีกเป็นความจริงทีเดียวพวกเราได้ตั้งหลักฐานและโครงการแห่งศาสนาลงไว้อย่างมั่นคงแข็งแรงแล้ว นักเรียนสามเณรเหล่านี้ต่อไปก็จะได้เป็นพระ มีหลายคนแล้วที่ประพฤติตนได้ตามข้อสอนแห่งศาสนา พวกนี้เล่าเรียนวิชาการต่างๆ เช่นเรียนวิชาว่าด้วยลักษณการแห่งพระเป็นเจ้าและลัทธิศาสนา เพื่อให้ไปสั่งสอนคนทั้งหลายตามลัทธิแห่งคริตศาสนา พวกนี้กระทำการเป็นผลสำเร็จได้ดีกว่าบรรดาพวกมิสชั่นนารีที่ส่งมาจากยุโรป