งานบำเพ็ญกุศลผู้วายชนม์ที่วัดชลประทาน การสวดพระอภิธรรมของ
วัดชลประทานสมัยนี้ ยังคงเป็นเหมือนกับสมัยที่หลวงพ่อปัญญา นันทภิกขุ มีชีวิต...

นั่นคือ งานสวดพระอภิธรรมต้องมีเทศนาธรรม แขกเหรื่อที่มาร่วมงานศพ ต้องสวดมนต์รับศีล ฟังเทศน์ ก่อนจะฟังสวดพระอภิธรรม

พระท่านเทศน์ด้วยคำถามว่า
รู้ไหมว่าทำไม...ต้องจุดธูป 3 ดอกหน้าพระพุทธ
หลายคนคงบอกว่าเพื่อบูชา
พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์
คำตอบคือ.....ผิด!

ความจริงแล้วธูปทั้ง 3 ดอก จุดเพื่อบูชาพระพุทธเจ้า หรือ พระพุทธเพียงอย่างเดียว เพียงแต่ 3 ดอก ที่จุดขึ้นนั้นก็เพื่อ
บูชาพระปัญญาคุณ พระบริสุทธิกุลหรือพระวิสุทธิคุณ และพระมหากรุณาธิการของพระพุทธเจ้า

= บูชาพระปัญญาคุณ เพราะพระพุทธองค์ทรงรู้แจ้งเห็นจริงด้วยพระองค์เอง

= บูชาพระบริสุทธิคุณ เพราะหมดจดสิ้นโลภ โกรธ หลง

= บูชาพระมหากรุณาธิคุณ เพราะมีเมตตาสั่งสอน ให้ผู้อื่นรู้แจ้งเห็นจริง
  
แล้วธูป 1 ดอกที่จุดหน้าศพล่ะ?...... ไม่ต้องรอคำตอบ

พระท่านได้เฉลยว่า ธูป 1 ดอก
หมายความถึง...

*ชีวิตของคน แต่ละคนมี
1 ชีวิตเท่ากัน

*ธูปส่วนที่ถูกเผา หมายถึง ช่วงเวลาที่ดำเนินชีวิตมาแล้ว ส่วนธูปที่เหลือคือช่วงเวลาที่เหลืออยู่

*พระท่านยังพูดว่า เมื่ออยู่หน้าศพ ก็ให้ระลึกไว้ 3 อย่าง

- หนึ่งคือ เอวัง ภาวี หมายถึง ต่อไปเราก็ต้องเป็นแบบนี้
      
- หนึ่งคือ เอวัง ธัมโม สิ่งนี้คือธรรมชาติ

- อีกหนึ่งคือ เอวัง อะนาติโต ทุกชีวิตไม่สามารถหนีสิ่งนี้พ้น
  
พระท่านบอกว่า งานสวดศพเขาเรียกว่างานบำเพ็ญกุศล ไม่ใช่งานบุญ เพราะ การทำบุญนั้น พอทำแล้วใจพองโต เช่น ทำดี ได้บุญ ใจเป็นสุข แต่ทำกุศลนั้น ทำแล้วได้ปัญญา
    
ท่านพุทธทาส
สอนความแตกต่างระหว่าง "บุญ" กับ "กุศล" เอาไว้สรุปว่า

= บุญ คือ การพอใจ

= ส่วนกุศล คือ ความฉลาดที่จะไม่ติดยึดกับความพอใจ
   การจัดงานศพจึงเป็นงานบำเพ็ญ
กุศล คือสร้างเสริมปัญญาให้แก่ ผู้มาร่วมงาน ทำให้รู้ว่า

*ชีวิตมีเท่านี้
*ช่วงชีวิตก็แค่นี้
*สุดท้ายของชีวิตก็แบบนี้

ดังนั้นใครที่โกรธกัน ใครที่เกลียดกัน ใครที่มัวแต่คิดจะฆ่าฟันทำลายล้าง น่าจะลองทบทวนใหม่
    
ใครที่ซึมเศร้า ใครกำลังคิดสั้น ใครท้อแท้-หดหู่ ก็น่าจะทบทวนตัวเองอีกครั้ง
      
*ทบทวนหวนนึกถึงธูป 1 ดอก ที่หมายถึงชีวิต 1 ชีวิต
  
*ทบทวนถึง...ธูปที่เผาไหม้ อันหมายถึงเวลา....ที่ชีวิตใช้ไปทุกเมื่อเชื่อวัน
      
*ทบทวนแล้วน่าจะแลเห็นว่า
ชีวิตนั้นแสนสั้น การอยู่ร่วมกันของคนแต่ละคนก็แสนสั้น หากมัวแต่เกลียดกัน โกรธกัน ฆ่าฟันทำลายล้างกัน ทำให้จิตใจมัวหมอง เท่ากับว่ากำลังทำให้ชีวิต
เสียโอกาส.....
      
เสียโอกาสที่จะได้ทำบุญคือ ทำแล้วฟูใจ พอใจ สบายใจ และเสียโอกาสที่จะได้กุศล คือ ได้วิชา ได้ความรู้  ได้ปัญญา
  
สาระดีๆที่ควรอ่านและบันทึกไว้เวลาของชีวิตเรา เหลือไม่เยอะนักเหมือน
" ธูป ส่วนที่เหลือ "

จาก คำสอนของ หลวงพ่อปัญญา นันทภิกขุ