เอ-กอ เก อ่านแบบนี้นอกจากจะไม่ได้อะไรแล้ว ยังส่งผลต่อการเรียนรู้ของเด็ก จากการที่ต้องเรียนรู้สิ่งต่างๆตลอดเวลา กลับต้องมานั่งท่องการผสมคำมากมาย ทั้งๆที่วิธีเดิมก็ไม่มีปัญหา

จากการที่วันนี้ ผมได้ดูรายการของคุณคำผกา เรื่องปัญหาการศึกษา ในยูทูป แล้วไปเจอประเด็นที่โรงเรียนเอกชนแห่งหนึ่งสอนเด็กอ่านหนังสือแบบเรียงตัว ซึ่งทราบภายหลังคือ โรงเรียนในเครือสารสาสน์ ซึ่งมีค่อนข้างมาก ส่วนตัวก็ตกใจ เพราะได้ยินครั้งแรกก็เห็นเลย ว่าไม่เวิร์ค เลยอยากจะมาแสดงความคิดเห็นนิดหน่อย

ต้องเข้าใจว่าการอ่านหนังสือ เป็นพื้นฐานของเรียนระดับอื่นๆที่สูงขึ้นไป โรงเรียนหลายโรงเรียนจึงอาจมีการแข่งขันกัน เพื่อให้เด็กนักเรียนของตนเอง มีความสามารถด้านการอ่านที่มากกว่าคู่แข่ง เพื่อการแข่งขันทางธุรกิจ หรือชื่อเสียงโรงเรียน โดยจะพบมากเป็นพิเศษสำหรับโรงเรียนเอกชน ที่ยิ่งเด็กอ่านหนังสือได้เท่าไหร่ ก็ดีกับโรงเรียนมากเท่านั้น

โรงเรียนสารสาสน์ ก็น่าจะเป็นหนึ่งในโรงเรียน ที่ตั้งใจพัฒนาวิธีการอ่านในรูปแบบที่คิดสามารถทำให้เด็กสามารถอ่านหนังสือได้เร็วกว่าที่เป็นอยู่ เลยมีการเปลี่ยนรูปแบบการอ่านจากแบบกระทรวง มาเป็นการอ่านแบบเรียงตัว เพราะคิดว่าจะทำให้เด็กไม่สับสนเรื่องตำแหน่งการวางสระ

การอ่านแบบเดิมตามกระทรวง เช่น ปอ-แอ-ดอ แปด การอ่านแบบนี้ ทำให้เด็กวางตำแหน่งสระผิด คือวางตามเสียงที่อ่านเลย เป็น ปแด ทางโรงเรียนจึงมีการปรับเปลี่ยนวิธีการอ่านมาเป็น แอ-ปอ-ดอ แปด เพราะคิดว่าเด็กจะได้วางตำแหน่งสระได้ถูกต้อง

แต่วิธีนี้มีความผิดพลาดตรงที่ไม่เข้าใจจุดประสงค์หลักของการผสมคำ ซึ่งความจริงคือเพื่อ ให้ได้คำอ่านของคำๆนั้นออกมา จากการที่นำเสียงของสระ เสียงของพยัญชนะ เสียงของตัวสะกด และเสียงของวรรณยุกต์ มาผสมกันเพื่อให้ได้เสียงของคำๆนั้น ตัวอย่างเช่น กอ-อา กา ขา-อา ขา จะสังเกตเห็นว่าเมื่อเสียงคำแรก และคำสอง ออกมา เสียงที่สาม ที่เราต้องการนำเสียงทั้งสองมาผสมกัน มันก็ออกมาอัตโนมัต เนื่องจากเป็นธรรมชาติของมัน

หรือเมื่อเราพูด กอ-เอ กอ-เอ กอ-เอ ให้เร็วเพื่อให้เสียงผสมกัน เสียงที่เกิดขึ้นอาจไม่เหมือนคำว่า​ “เก” เป๊ะ แต่ก็มีความคลายคลึงอย่างมาก
ในทางตรงข้าม ถ้าเราพูด เอ-กอ เอ-กอ เอ-กอ เพื่อให้เกิดเป็นเสียง “เก” นอกจากจะไม่ได้แล้ว เสียงที่ออกมายังคล้ายคำว่า “เอก” มากกว่า ซึ่งนับว่าไกลความจริง

การผสมคำแบบเรียงตัว จึงไม่สามารถใช้ได้ระบบเสียงตามธรรมชาติ เพราะฉะนั้นเมื่อเราถามเด็กว่า เอ กอ อา อ่านว่าอะไร เด็กจะตอบว่า “กา” ตามระบบเสียง ทั้งที่ความจริงคำนั้นอ่านว่า “เกา” การอ่านแบบเรียงตัว จึงต้องจำเท่านั้นว่าคำนี้ มีสระ เ ก.ไก่ และสระ า แยกเป็น เอ กอ อา อ่านว่า “เกา” ย้ำว่าต้องจำอย่างเดียวเท่านั้น

สรุปคือ ถ้าหลักสูตรกระทรวง--->อ่านเรียงเสียง แล้วมีปัญหาการวางสระ
ส่วนหลักสูตรสารสาสน์---->อ่านเรียงตัว มีปัญหาคือต้องจำเยอะ

ซึ่งแน่นอนว่าวิธีทั้งสอง เด็กสามารถทำได้เหมือนกัน แต่ประเด็นคือ วิธีไหนที่จะทำเกิดปัญหากับเด็กได้น้อยที่สุด ซึ่งแน่นอนว่าคือวิธีของกระทรวงปัญหาน้อยกว่าแน่นอน เพราะเพียงแค่ตำแหน่งสระ ซึ่งสามารถแก้ได้โดยครูแนะนำเทคนิคง่ายๆกับนักเรียน ว่าแค่สระที่มีรูปร่างแบบนี้ “เ” คือมีสระเอเป็นส่วนหนึ่ง นอกนั้นไม่ว่าจะต่อหางต่อหัวเป็นสระโ ไ ใ หรือ เต็มแต่งเพิ่ม เป็น เ-า เ-อ เีย ก็แล้วแต่ ให้เอาไว้ข้างหน้า พูดง่ายๆคือ ถ้าสระนั้นมีรูปร่างเหมือน “เ” ก็แค่เอาไว้ข้างหน้า หรือครูที่คิดว่ามีเทคนิคที่ดีกว่าในการให้เด็กเข้าใจ ก็สามารถใช้วิธีของตัวเองได้

จะสังเกตเห็นว่า เพียงแค่เรากำจัดปัญหา การวางตำแหน่งสระผิดได้ ก็ไม่จำเป็นต้องใช้วิธีการอ่านแบบเรียงตัวแล้ว ซึ่งเป็นวิธีที่ต้องท่องจำ จำ จำ แล้วก็จำ และจะส่งผลต่อค่านิยมผิดๆเกี่ยวกับการศึกษาต่อไป ค่านิยมที่เชื่อว่าการจำ ง่ายกว่าการใช้เทคนิค และการเข้าใจหลักการ ทักษะการจำก็จะกลายเป็นทักษะที่สำคัญมากกว่าทักษะการคิดวิเคราะห์ ระบบการศึกษาไทยก็เข้าถึงระบบนกแก้วนกขุนทองเช่นในอดีต หรืออาจแย่กว่านั้น

สิ่งที่เราจะเจอเมื่อเราเน้นการท่องจำ

ภาพเหตุการณ์ที่เด็กต้องมานั่งท่อง ว่าคำนั้นอ่านว่าอะไร ประกอบด้วยสระบ้าง
นึกภาพตามนะครับ เอ-กอ-ลอ-อี-ยอ-ดอ เกลียด ให้เด็กซักคนจำโดยไม่ดูหนังสือ ใช้เวลาไม่น้อยแน่นอน เวลาที่เขาควรได้เรียนรู้กับวิทยาศาสตร์ ได้ผจญภัยกับธรรมชาติ ได้ใช้เวลาร่วมกับสังคม เวลาที่ควรเรียนรู้สิ่งต่างๆมากมาย กลับต้องมานั่งท่องคำศัพท์ ที่เป็นของภาษาตัวเองแท้ๆ