ที่ท้ายหมู่บ้านผมเคยเป็นที่ “ทิ้งขยะ” ของเทศบาล  มีกองขยะเป็นพะเนินๆ ขยะแห้งเขาจะเผาและไฟก็จะลามไปถึงไหม้ขยะเปียกหรือสิ่งที่เป็นสารเคมีเช่นสายไฟ  น้ำมันเครื่อง ฯลฯ บางทีก็ส่งกลิ่นฟุ้งเข้าหมู่บ้าน  พวกเราอยู่จนชินจึงไม่ได้คอมเพลนอะไร   เวลาผมต้อนควายลงทุ่งทีไร  ผมมักจะไปคุ้ยขยะที่นั่นเสมอๆ   หรือบางทีก็ไปยืนรอรถขยะที่นำขยะใหม่ๆ มาทิ้ง    พูดอย่างไม่อายนะครับว่า....ของใช้ในบ้านบางส่วนก็มาจากขยะ  เช่น ช้อนเก่าๆ (เป็นช้อนสังกะสี)  แกลลอนน้ำมันเครื่องพลาสติกขนาด 5 ลิตรที่นำมาล้างให้สะอาดแล้วใช้เป็นภาชนะใส่น้ำดื่มหิ้วไปนา  หรือแม้แต่ไม้อัดเก่าๆ ที่นำมาตีปิดเป็นผนังบ้านกันน้ำฝนสาดเข้าบ้าน


นอกเหนือจากขยะทั่วๆ ไปแล้ว   ยังมีขยะอีกประเภทหนึ่งที่คนรังเกียจและส่งกลิ่นฟุ้งไม่ขาด   คือขยะจาก “รถดูดส้วม”    ทางเทศบาลจะนำปฏิกูลจากส้วมต่างมาปั๊มทิ้งที่ท้ายหมู่บ้านผมเหมือนขยะทั่วๆ ไป    ผมเห็นจนชินและคุ้นเคยกับกลิ่น   ความจริงๆ กลิ่นและสีของมันก็ไม่ใช่สีและกลิ่นที่ออกมาจากท้องเราใหม่ๆ หรอก   แต่เป็นกลิ่นที่ถูกหมักหมมมานานเป็นปีๆ   สำหรับผมไม่น่ารังเกียจมากมาย(อาจจะเพราะเคยชิน)   แต่ที่น่าทึ่งที่สุดคือ  ยังมีคนอุตส่าห์ไปหาขุดคุ้ยหา “ของมีค่า” จากสิ่งปฏิกูลที่มาจากท้องมนุษย์ด้วย  !!  


มีครอบครัวหนึ่งที่จะนำจอบไปขุดคุ้ยกองขยะจากรถดูดส้วมที่แห้งแล้ว   ลูกชายของครอบครัวนี้เป็นเพื่อนกับผม   ผมถามมันว่าเฮร้ย...แกไม่รังเกียจหรือไง?  แล้วได้อะไรบ้างจากกองขรี้?   มันว่าได้เงิน...เมื่อผมไม่เชื่อ   มันก็พาผมไปดูเวลามันคุ้ย....ไม่ถึงชั่วโมงมันก็คุ้ยได้เงินเหรียญสลึง  เหรียญบาท   แม้สีจะดำคล้ำ....แต่นำมาขัดแปร๊บก็กลายเป็นเหรียญเงิน    มันเล่าให้ฟังว่า   เวลาคนไปนั่งส้วม(สมัยนั้นไม่มีชักโครก)แบบยองๆ กระเป๋ากางจะกลับหัว   บางทีถ้าใครมีเงินเหรียญในกระเป๋ากางเกงเงินก็จะหล่นจากกระเป๋าลงโถส้วม   เป็นใครๆ ก็ไม่กล้าล้วงโถส้วมไปเก็บเหรียญ  เหรียญเงินก็ถูกล้างลงโถไปพร้อมกับสิ่งขับถ่าย    รถดูดส้วม...จะตระเวณไปดูส้วมเป็นหลายๆ แห่งกว่าจะเต็มรถ   หรือส้วมหนึ่งๆ กว่าจะเต็มก็ใช้เวลานาน   คนที่ไปใช้ส้วมวันหนึ่งๆ กี่เที่ยว   และเชื่อว่าเที่ยวหนึ่งๆ จะต้องมีใครสักคนทำเหรียญเงินหล่นในส้วม   ฉะนั้น  รับประกันได้ว่ากองปฏิกูลกองหนึ่งอย่างน้อยๆ ก็ต้องมีเหรียญเงินไม่ต่ำกว่าสิบบาท    และถ้าโชคดี...อาจจะได้แหวนทอง หร้อสร้อยทองคำเหมือนที่แม่ของเพื่อนผมเคยได้มาแล้วก็ได้  


จากนั้นไม่นาน....ผมกับเพื่อนๆ จากก๊วนเลี้ยงควายด้วยกันจะนำจอบติดมือไปนั่งคุ้ยหาเงินเหรียญบนกองปฏิกูลแห้งที่รถดูดส้วมมาปั๊มทิ้ง   ผมเคยทำรายได้สูงสุดวันหนึ่งสี่บาท!!   การแข่งขัน “หาเงิน” ในลักษณะนี้เปลี่ยนไป    คือเปลี่ยนจากรอให้สิ่งปฏิกูลแห้งก่อนแล้วค่อยนำจอบไปคุ้ยหาเงิน  มาเป็นใช้สวิงที่เป็นตาข่ายขนาดที่เหรียญเงินเล็ดลอดไปไม่ได้ไปยืนดักที่ปลายหัวปั๊มของรถดูดส้วมขณะปั๊มถ่ายสิ่งปฏิกูลทิ้งเลย    สำหรับผมไม่ไหว  ใช้จอบคุ้ยหาเหรียญอย่างเดียว


กลับไปเยี่ยมหมู่บ้านครั้งสุดท้าย    พาลูกชายและลูกสาวไปยืนดูจุดที่เคยเป็นที่ทิ้งขยะ(ซึ่งตอนนี้ถูกปรับปรุงให้เป็นสวนสาธารณะไปแล้ว)บอกว่าพ่อเคยมานั่งคุ้ยขรี้แห้งหาเศษเงินที่ตรงนี้นะ   พวกเขายี้ปากกันใหญ่ 55555    การต่อสู้ชีวิตคนเราก็เช่นนี้แล.....


ปล.  มีครั้งหนึ่งเคยคิดอยากจะมีเงินใช้แบบ "ทางลัด"     ตอนเด็กคนหนึ่งในหมู่บ้านจมน้ำตาย   พ่อแม่นำไปทำพิธีฝังที่ป่าช้า  ผมกับเพื่อนๆ ไปยืนดูเห็นเงินเหรียญบาทเต็มปากเด็กก่อนนำไปฝัง     เพื่อนๆ มาปรึกษาว่า  ตอนกลางคืนเรามาขุดโขมยเอาเงินเหรียญจากปากศพดีไหม?   พวกเขามาปรึกษาผมเพราะว่าผมเป็นคนไม่กลัวผี   ที่นาผมติดป่าช้า  ผมจะนอนนาคนเดียวประจำ   ตอนแรกผมก็เออๆ ออๆ ด้วย......แต่เปลี่ยนใจภายหลังเพราะรู้สึกผิด  กลัวโดนจับได้   กลัวแม่เสียใจเพราะแม่ของเด็กที่ตายเป็นเพื่อนสนิทของแม่    เกือบหลงผิดทำบาปไปแล้ว!!

เล่าสู่กันฟังเฉยๆ นะครับ....ไม่ได้มีนัยยะอะไรทั้งนั้น   เผื่อเพื่อนๆ สมาชิกบางท่านอาจจะไม่เคยได้ยินหรือได้ฟังการดิ้นรนอีกมุมมองๆ หนึ่ง