ไม่พูดพล่ามทำเพลง กระทู้นี้ตั้งขึ้นเพื่อให้คนไทยโดยเฉพาะที่ชอบคุณหลวงเป๊ก ผลิตได้เข้าใจตัวโรคธาลัสซีเมียมากขึ้นนะคะ
ที่จริงโรคนี้ใกล้ตัวเรามวากกกกกก หลายปีก่อนทำวิจัยเรื่องนี้(ตอนนั้นยังเด็กๆเลย) จำได้ว่าคนไทยมียีนส์ธาลัสซีเมียอยู่ประมาณ 30 % คือเยอะมาก แทบจะมากกว่าโรคอื่นทั้งหมด จนรัฐบาลให้ตรวจคัดกรองคนท้องทุกคนฟรีขนาดนั้นเลย
โรคธาลัสซีเมียเนี่ย เป็นโรคประจำชาติเรา นักศึกษาแพทย์ไทยเริ่มเรียนตอนปี 3 พอจบปี 6 ไปใช้ทุนต่ออีก 3 ปี รวมแล้วเรียนหมอมา 9 ปี กุยังงงเด้อยู่เลย ยากมาก 555555
ธาลัสซีเมียเป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม คือได้จากพ่อแม่ และติดตัวมาแต่เกิด ไม่แพร่ให้ใครใดๆทั้งสิ้น คนที่เป็นโรคนี้ เม็ดเลือดแดงจะมีลักษณะ “เปราะ” หน้าตาไม่เหมือนเม็ดเลือดแดงปกติ แตกง่าย แถมร่างกายก็เข้าใจผิดว่า อ้าว อีเม็ดเลือดนี้เอ็งแปลกปลอมนี่นา ต้องกำจัด ก็จะให้ม้ามจับกินไปเรื่อยๆ ร่างกายก็ซีด พอสร้างเม็ดเลือดมาได้ใหม่ ก็แตกบ้างโดนม้ามจับกินบ้างอีก เป็นแบบนี้เรื่อยไปจนตลอดชีวิต (เว้นได้เปลี่ยนถ่ายไขกระดูก ซึ่งกระทู้นี้เราจะไม่พูดถึง ยากเกิน)
fig 1 : ธาลัสซีเมียกับโรคในแนวเดียวกัน เจอเยอะแถวเส้นศูนย์สูตร คาดว่าเกิดจากคนที่เป็นพาหะนั้น รอดชีวิตจากมาลาเรียและไข้เลือดออกมากกว่าคนปกติ
อธิบายแบบโคตรง่าย เริ่มจากต้องเข้าใจก่อนว่า เม็ดเลือด 1 เม็ด แบ่งเป็นหลายๆส่วน จะมีชื่อแอลฟ่า กับ เบต้า
ความผิดปกติที่เกิดที่แอลฟ่า ก็ทำให้เป็นธาลัสซีเมียแบบนึง ผิดที่เบต้า ก็เป็นอีกแบบนึง
1.ผิดที่แอลฟ่า
สายแอลฟ่าจะถูกคุมด้วยยีนส์ “แอลฟ่า แอลฟ่า/ แอลฟ่า แอลฟ่า”
อันนี้คือไม่ใช่เพลงแร็ปนะคะ แต่มันมียีนส์ 4 ตำแหน่ง ถ้าจะเป็นคนปกติคลีนๆ นี่ ต้องเป็นยีนส์แอลฟ่าปกติ 4 ตำแหน่งเลย แต่ถ้าเกิดได้ยีนส์ผิดปกติมา ก็จะเป็นแบบนี้
แอลฟ่า แอลฟ่า / แอลฟ่า แอลฟ่า (ปกติ)
แอลฟ่า แอลฟ่า / แอลฟ่า - (หายไป 1 ตำแหน่ง)
แอลฟ่า แอลฟ่า / - - (หาย 2 ตำแหน่ง)
แอลฟ่า - / แอลฟ่า - (หาย 2 ตำแหน่ง)
แอลฟ่า -/ - - (หาย 3 ตำแหน่ง)
- / - - (หาย 4 ตำแหน่ง)
ดูแล้วอย่าเพิ่งช็อค เดี๋ยวมีช็อคกว่านี้ แต่สรุปคือ
1.คนที่แอลฟ่าหายไป 4 ตำแหน่งจะเสียชีวิตตั้งแต่ในครรภ์ เป็น hydrop fetalis
2.ส่วนคนที่หาย 3 ตำแหน่ง อันนี้เป็นโรค เรียกว่า Hb H disease คนนี้จะใช้ชีวิตปกติเลย อาจจะซีดหน่อยๆ แต่เวลาไม่สบาย เม็ดเลือดจะแตกมากอาจจะต้องให้เลือดได้
2.ผิดที่เบต้า
ของแรงมาแล้ว อันนี้งงเด้มากๆ ข้อสอบ national test จบปี5 และปี 6 ของแพทย์ก็ชอบออกอันนี้
สายเบต้าประกอบด้วยยีนส์ 2 ตำแหน่ง “เบต้า/ เบต้า” yeah! baby
แต่เบต้านี่มีหลายแบบ
เบต้า0 คือไม่สร้างสายเบต้าเลย
เบต้าE คือสร้างสายเบต้าแบบ E (ซึ่งพอทำงานได้ แต่ผิดปกติ)
เบต้า+ คือสร้างสายเบต้าบ้างงง (ขอทำเสียงตามพี่เป๊ก ก็แร็ปได้บ้างงง)
fig 2 : หน้าตาเม็ดเลือดเบต้าE จะเหมือนที่ปาเป้า เรียก target cell
แต่ทีนี้ อย่างที่บอกไป ยีนส์มันมี 2 ตำแหน่ง ดังนั้นมันเลยมีทั้ง
เบต้า/เบต้า (คนปกติ)
เบต้า/เบต้าE
เบต้า0/เบต้าE
เบต้า+/เบต้าE
เบต้า0/เบต้า0
เบต้า0/เบต้า+
…..
(เรียงสับเปลี่ยนจนแทบจะแรปได้)
คือมาได้ทุกรูปแบบ ความรุนแรงก็จะแตกต่างกันไป ตามปริมาณสายเบต้าปกติที่ร่างกายสามารถผลิตโชคออกมาได้ โดยเบต้า0/เบต้า0 ผลิตสายเบต้าปกติไม่ได้เลย กลุ่มนี้อาการจะหนักสุด
แถมถ้าพูดลึกลงไปอีก เบต้าE มันก็มี mutaitonหลายแบบ เบต้า+ ก็มีmutationหลายแบบ ดังนั้นอาการมันก็แตกต่างกันไปอีกในแต่ละกลุ่มย่อยๆ
แถมบางคน มีความผิดปกติทั้งสายแอลฟ่า และสายเบต้า ยิ่งทำให้อาการแตกต่างลดหลั่นกันไป ชวนงงสุดๆอีก (นี่ยังไม่นับกลุ่มที่ไม่พูดในกระทู้นี้ ธาลัสซีเมีย CS, Tak ฯลฯ ซึ่งขอไม่พูดเพราะ จขกท งง)
อย่างไรก็ตาม กระทู้นี้เราตั้งเพื่อแฟนคลับพี่เป๊กจะได้เข้าใจพี่เป๊กมากขึ้น ขออนุญาตเผือกเรื่องเป๊กนิดหนึง
คือตอนนี้เรารู้แค่เฮียแกเป็น Hb E เคยไปรับเลือดบางครั้ง ณ จุดนี้เราเลยเดาว่าไม่ใช่กลุ่มอาการรุนแรง เดาว่าคงเป็น
เบต้า+/เบต้าE (mutation เบต้า+ ที่เบาหน่อย ถือว่าเป็นโรค แต่อาการน้อย)
เบต้าE/เบต้าE (ถือว่าเป็นพาหะ แต่เป็นพาหะที่มีอาการ)
เบต้า/เบต้าE (เป็นพาหะ ปกติไม่น่ารุนแรงจนต้องได้เลือด แต่ถ้าเป็น mutation E ที่แรง หรือมีสายแอลฟ่าร่วมด้วย ก็อาจมีอาการจนต้องได้เลือดได้)
โดยสรุปแล้ว อยากจะบอกว่า ธาลัสซีเมียมีหลายระดับ หลากความรุนแรง และแม้แต่พาหะเอง ก็มีหลายแบบ ถ้าเป็นพาหะแบบรุนแรง ก็อาจจะมีอาการได้
fig 3 : คุณหลวงผลิต
——-
สำหรับการดื่มสุรา
ณ จุดนี้ นักข่าวดูจ้องจะเล่นงานเฮียเรื่องการดื่มสุรา แต่จากการที่ตามพี่เป๊กอย่างบ้าคลั่งมาตลอดหลังเปิดหน้ากาก เราว่าเค้าดูดื่มน้อยมากแล้วในตอนนี้ เรียกว่าเป็นคนที่น่ารักมากๆ
เราเชื่อว่าแฟนคลับส่วนใหญ่ที่อยากจะให้หยุดสุรา เพราะเป็นห่วงเสียงและสุขภาพ แต่พอมีเรื่องนักข่าวร่วมเข้ามาด้วย หลายๆคนเลยกลับลำว่า เออ ที่จริงคนเรากินเหล้าแปลกตรงไหนวะ ใครๆก็กิน เฮียชอบเฮียกินเถอะไรงี้ อันนี้เราก็เห็นด้วยนะคะ แต่พอคิดว่าเฮียเป็นธาลัสซีเมียอะไรก็ไม่รู้ ก็รู้สึกเป็นห่วงอยู่บ้าง การที่เฮียเคยรับเลือดแสดงว่าเฮียมีอาการ มีการ hemolysis คือเม็ดเลือดแดงแตกจริง เวลาเม็ดเลือดแดงแตก เหล็กที่หลุดออกมามันจะไปจับอวัยวะต่างๆของร่างกาย โดยเฉพาะตับ ทีนี้เหล้ามันก็ถูกขับที่ตับเหมือนกัน ทั้งการที่เม็ดเลือดแตกแล้วเหล็กไปจับตับ กับการที่เหล้าเข้าปากแล้วไปถูกขับที่ตับ ล้วนทำให้เซลล์ตับค่อยๆตายไปเรื่อยๆ ในท้ายที่สุดคนไข้ธาลัสซีเมียจะเป็นตับแข็ง หัวใจวาย ไปในลักษณะนี้เพราะเรื่องนี้
ในฐานะแฟนคลับก็อยากจะให้พี่เป๊กลดเรื่องดื่มไปเรื่อยๆ ไม่ต้องรีบก็ได้ เอาจริงเค้ายังสุขภาพดี เป็นแค่พาหะ(หรือไม่ก็โรคแบบเบาๆ) ดื่มไปก็ไม่ทำใครเดือดร้อน แต่ถ้าเพื่อตัวเองแล้ววันหนึ่งต้องเลิกให้ได้ในท้ายที่สุด
บ่าวรักคุณหลวงนะครัช
(เขิลล์ว่ะ ไม่เคยทำไรแบบนี้ แต่อยากบอกว่า ถ้าพี่เป๊กซีดมา จุดนี้อาจตบกันขึ้นเวรได้ค่ะ พอดีกว่า)
-----
ป.ล. เคยตั้งใจไว้ว่า ถ้าตั้งกระทู้แนวนี้ จะหาreferenceกับแหล่งข้อมูลให้เพื่อนๆที่มาอ่านไปหาความรู้ได้ต่อ แต่สำหรับธาลัสซีเมียนี่ เรางงไปเลย ไม่รู้จะเอาบทความภาษาไทยที่ไหนที่ง่ายๆให้อ่าน มันค่อนข้างยาก ถ้าหาได้จะมาแปะเพิ่มละกันนะ
ป.ล.2 ถ้าถูกใจ ฝากกดโหวตด้วยฮะ คือตอนทำกระทู้มีความคิดว่า อยากให้คนทั่วไปอ่านแล้วได้ความรู้ด้วย เพราะโรคนี้ใกล้ตัวมากจริงๆ และถ้ามีคำถามถามมาในกระทู้ได้ครัช
แด่คนที่รัก[เป๊ก ผลิตโชค]และคนไทยทุกคน - "ธาลัสซีเมียคืออะไร" มาไขความข้องใจโรคประจำชาติของเราในกระทู้นี้
ที่จริงโรคนี้ใกล้ตัวเรามวากกกกกก หลายปีก่อนทำวิจัยเรื่องนี้(ตอนนั้นยังเด็กๆเลย) จำได้ว่าคนไทยมียีนส์ธาลัสซีเมียอยู่ประมาณ 30 % คือเยอะมาก แทบจะมากกว่าโรคอื่นทั้งหมด จนรัฐบาลให้ตรวจคัดกรองคนท้องทุกคนฟรีขนาดนั้นเลย
โรคธาลัสซีเมียเนี่ย เป็นโรคประจำชาติเรา นักศึกษาแพทย์ไทยเริ่มเรียนตอนปี 3 พอจบปี 6 ไปใช้ทุนต่ออีก 3 ปี รวมแล้วเรียนหมอมา 9 ปี กุยังงงเด้อยู่เลย ยากมาก 555555
ธาลัสซีเมียเป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม คือได้จากพ่อแม่ และติดตัวมาแต่เกิด ไม่แพร่ให้ใครใดๆทั้งสิ้น คนที่เป็นโรคนี้ เม็ดเลือดแดงจะมีลักษณะ “เปราะ” หน้าตาไม่เหมือนเม็ดเลือดแดงปกติ แตกง่าย แถมร่างกายก็เข้าใจผิดว่า อ้าว อีเม็ดเลือดนี้เอ็งแปลกปลอมนี่นา ต้องกำจัด ก็จะให้ม้ามจับกินไปเรื่อยๆ ร่างกายก็ซีด พอสร้างเม็ดเลือดมาได้ใหม่ ก็แตกบ้างโดนม้ามจับกินบ้างอีก เป็นแบบนี้เรื่อยไปจนตลอดชีวิต (เว้นได้เปลี่ยนถ่ายไขกระดูก ซึ่งกระทู้นี้เราจะไม่พูดถึง ยากเกิน)
fig 1 : ธาลัสซีเมียกับโรคในแนวเดียวกัน เจอเยอะแถวเส้นศูนย์สูตร คาดว่าเกิดจากคนที่เป็นพาหะนั้น รอดชีวิตจากมาลาเรียและไข้เลือดออกมากกว่าคนปกติ
ธาลัสซีเมียมีหลายระดับมากๆ หลายแบบหลากสไตล์
อธิบายแบบโคตรง่าย เริ่มจากต้องเข้าใจก่อนว่า เม็ดเลือด 1 เม็ด แบ่งเป็นหลายๆส่วน จะมีชื่อแอลฟ่า กับ เบต้า
ความผิดปกติที่เกิดที่แอลฟ่า ก็ทำให้เป็นธาลัสซีเมียแบบนึง ผิดที่เบต้า ก็เป็นอีกแบบนึง
1.ผิดที่แอลฟ่า
สายแอลฟ่าจะถูกคุมด้วยยีนส์ “แอลฟ่า แอลฟ่า/ แอลฟ่า แอลฟ่า”
อันนี้คือไม่ใช่เพลงแร็ปนะคะ แต่มันมียีนส์ 4 ตำแหน่ง ถ้าจะเป็นคนปกติคลีนๆ นี่ ต้องเป็นยีนส์แอลฟ่าปกติ 4 ตำแหน่งเลย แต่ถ้าเกิดได้ยีนส์ผิดปกติมา ก็จะเป็นแบบนี้
แอลฟ่า แอลฟ่า / แอลฟ่า แอลฟ่า (ปกติ)
แอลฟ่า แอลฟ่า / แอลฟ่า - (หายไป 1 ตำแหน่ง)
แอลฟ่า แอลฟ่า / - - (หาย 2 ตำแหน่ง)
แอลฟ่า - / แอลฟ่า - (หาย 2 ตำแหน่ง)
แอลฟ่า -/ - - (หาย 3 ตำแหน่ง)
- / - - (หาย 4 ตำแหน่ง)
ดูแล้วอย่าเพิ่งช็อค เดี๋ยวมีช็อคกว่านี้ แต่สรุปคือ
1.คนที่แอลฟ่าหายไป 4 ตำแหน่งจะเสียชีวิตตั้งแต่ในครรภ์ เป็น hydrop fetalis
2.ส่วนคนที่หาย 3 ตำแหน่ง อันนี้เป็นโรค เรียกว่า Hb H disease คนนี้จะใช้ชีวิตปกติเลย อาจจะซีดหน่อยๆ แต่เวลาไม่สบาย เม็ดเลือดจะแตกมากอาจจะต้องให้เลือดได้
2.ผิดที่เบต้า
ของแรงมาแล้ว อันนี้งงเด้มากๆ ข้อสอบ national test จบปี5 และปี 6 ของแพทย์ก็ชอบออกอันนี้
สายเบต้าประกอบด้วยยีนส์ 2 ตำแหน่ง “เบต้า/ เบต้า” yeah! baby
แต่เบต้านี่มีหลายแบบ
เบต้า0 คือไม่สร้างสายเบต้าเลย
เบต้าE คือสร้างสายเบต้าแบบ E (ซึ่งพอทำงานได้ แต่ผิดปกติ)
เบต้า+ คือสร้างสายเบต้าบ้างงง (ขอทำเสียงตามพี่เป๊ก ก็แร็ปได้บ้างงง)
fig 2 : หน้าตาเม็ดเลือดเบต้าE จะเหมือนที่ปาเป้า เรียก target cell
แต่ทีนี้ อย่างที่บอกไป ยีนส์มันมี 2 ตำแหน่ง ดังนั้นมันเลยมีทั้ง
เบต้า/เบต้า (คนปกติ)
เบต้า/เบต้าE
เบต้า0/เบต้าE
เบต้า+/เบต้าE
เบต้า0/เบต้า0
เบต้า0/เบต้า+
…..
(เรียงสับเปลี่ยนจนแทบจะแรปได้)
คือมาได้ทุกรูปแบบ ความรุนแรงก็จะแตกต่างกันไป ตามปริมาณสายเบต้าปกติที่ร่างกายสามารถผลิตโชคออกมาได้ โดยเบต้า0/เบต้า0 ผลิตสายเบต้าปกติไม่ได้เลย กลุ่มนี้อาการจะหนักสุด
แถมถ้าพูดลึกลงไปอีก เบต้าE มันก็มี mutaitonหลายแบบ เบต้า+ ก็มีmutationหลายแบบ ดังนั้นอาการมันก็แตกต่างกันไปอีกในแต่ละกลุ่มย่อยๆ
แถมบางคน มีความผิดปกติทั้งสายแอลฟ่า และสายเบต้า ยิ่งทำให้อาการแตกต่างลดหลั่นกันไป ชวนงงสุดๆอีก (นี่ยังไม่นับกลุ่มที่ไม่พูดในกระทู้นี้ ธาลัสซีเมีย CS, Tak ฯลฯ ซึ่งขอไม่พูดเพราะ จขกท งง)
อย่างไรก็ตาม กระทู้นี้เราตั้งเพื่อแฟนคลับพี่เป๊กจะได้เข้าใจพี่เป๊กมากขึ้น ขออนุญาตเผือกเรื่องเป๊กนิดหนึง
คือตอนนี้เรารู้แค่เฮียแกเป็น Hb E เคยไปรับเลือดบางครั้ง ณ จุดนี้เราเลยเดาว่าไม่ใช่กลุ่มอาการรุนแรง เดาว่าคงเป็น
เบต้า+/เบต้าE (mutation เบต้า+ ที่เบาหน่อย ถือว่าเป็นโรค แต่อาการน้อย)
เบต้าE/เบต้าE (ถือว่าเป็นพาหะ แต่เป็นพาหะที่มีอาการ)
เบต้า/เบต้าE (เป็นพาหะ ปกติไม่น่ารุนแรงจนต้องได้เลือด แต่ถ้าเป็น mutation E ที่แรง หรือมีสายแอลฟ่าร่วมด้วย ก็อาจมีอาการจนต้องได้เลือดได้)
โดยสรุปแล้ว อยากจะบอกว่า ธาลัสซีเมียมีหลายระดับ หลากความรุนแรง และแม้แต่พาหะเอง ก็มีหลายแบบ ถ้าเป็นพาหะแบบรุนแรง ก็อาจจะมีอาการได้
fig 3 : คุณหลวงผลิต
——-
สำหรับการดื่มสุรา
ณ จุดนี้ นักข่าวดูจ้องจะเล่นงานเฮียเรื่องการดื่มสุรา แต่จากการที่ตามพี่เป๊กอย่างบ้าคลั่งมาตลอดหลังเปิดหน้ากาก เราว่าเค้าดูดื่มน้อยมากแล้วในตอนนี้ เรียกว่าเป็นคนที่น่ารักมากๆ
เราเชื่อว่าแฟนคลับส่วนใหญ่ที่อยากจะให้หยุดสุรา เพราะเป็นห่วงเสียงและสุขภาพ แต่พอมีเรื่องนักข่าวร่วมเข้ามาด้วย หลายๆคนเลยกลับลำว่า เออ ที่จริงคนเรากินเหล้าแปลกตรงไหนวะ ใครๆก็กิน เฮียชอบเฮียกินเถอะไรงี้ อันนี้เราก็เห็นด้วยนะคะ แต่พอคิดว่าเฮียเป็นธาลัสซีเมียอะไรก็ไม่รู้ ก็รู้สึกเป็นห่วงอยู่บ้าง การที่เฮียเคยรับเลือดแสดงว่าเฮียมีอาการ มีการ hemolysis คือเม็ดเลือดแดงแตกจริง เวลาเม็ดเลือดแดงแตก เหล็กที่หลุดออกมามันจะไปจับอวัยวะต่างๆของร่างกาย โดยเฉพาะตับ ทีนี้เหล้ามันก็ถูกขับที่ตับเหมือนกัน ทั้งการที่เม็ดเลือดแตกแล้วเหล็กไปจับตับ กับการที่เหล้าเข้าปากแล้วไปถูกขับที่ตับ ล้วนทำให้เซลล์ตับค่อยๆตายไปเรื่อยๆ ในท้ายที่สุดคนไข้ธาลัสซีเมียจะเป็นตับแข็ง หัวใจวาย ไปในลักษณะนี้เพราะเรื่องนี้
ในฐานะแฟนคลับก็อยากจะให้พี่เป๊กลดเรื่องดื่มไปเรื่อยๆ ไม่ต้องรีบก็ได้ เอาจริงเค้ายังสุขภาพดี เป็นแค่พาหะ(หรือไม่ก็โรคแบบเบาๆ) ดื่มไปก็ไม่ทำใครเดือดร้อน แต่ถ้าเพื่อตัวเองแล้ววันหนึ่งต้องเลิกให้ได้ในท้ายที่สุด
บ่าวรักคุณหลวงนะครัช
(เขิลล์ว่ะ ไม่เคยทำไรแบบนี้ แต่อยากบอกว่า ถ้าพี่เป๊กซีดมา จุดนี้อาจตบกันขึ้นเวรได้ค่ะ พอดีกว่า)
-----
ป.ล. เคยตั้งใจไว้ว่า ถ้าตั้งกระทู้แนวนี้ จะหาreferenceกับแหล่งข้อมูลให้เพื่อนๆที่มาอ่านไปหาความรู้ได้ต่อ แต่สำหรับธาลัสซีเมียนี่ เรางงไปเลย ไม่รู้จะเอาบทความภาษาไทยที่ไหนที่ง่ายๆให้อ่าน มันค่อนข้างยาก ถ้าหาได้จะมาแปะเพิ่มละกันนะ
ป.ล.2 ถ้าถูกใจ ฝากกดโหวตด้วยฮะ คือตอนทำกระทู้มีความคิดว่า อยากให้คนทั่วไปอ่านแล้วได้ความรู้ด้วย เพราะโรคนี้ใกล้ตัวมากจริงๆ และถ้ามีคำถามถามมาในกระทู้ได้ครัช