เรื่องย่อละครแต่ปางก่อน : จากบทประพันธ์ของ แก้วเก้า
หม่อมเจ้ารังสิธร หรือท่านชายใหญ่ พระบุตรคนเดียวของ เสด็จในกรมฯ ในรัชสมัย ร.6 ได้พบรักกับ เจ้านางม่านแก้ว ที่ได้เข้ามาฝากเนื้อฝากตัวที่วังของเสด็จฯ เพื่อศึกษาเล่าเรียน หม่อมพเยีย มารดาของคุณใหญ่คัดค้านเต็มที่ เนื่องด้วยริษยาที่ม่านแก้วเป็นคนโปรดของเสด็จฯ และมีความสามารถทางภาษาหลายด้าน และที่สำคัญได้หมายมาดให้คุณใหญ่ได้สมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงหญิงวิไลเรขา ซึ่งมีศักดิ์เป็นญาติผู้น้อง แต่คุณใหญ่ก็ยังยืนยันที่จะแต่งงานกับม่านแก้ว ในคืนวันส่งตัวเข้าหอ ม่านแก้วถูกลอบวางยาพิษอย่างโหดเหี้ยมจนเสียชีวิต สร้างความเสียใจให้แก่ท่านชายใหญ่เป็นอย่างยิ่ง และด้วยความรักที่มีต่อเธอ ท่านชายใหญ่ไม่ยอมที่จะมีรักกับใครอีกแม้กระทั่งท่านหญิงวิไลก็ตาม
กาลเวลาผ่านไปเจ้านางม่านแก้วได้ไปเกิดใหม่ และได้กลับมาที่วังแห่งนี้อีกครั้งซึ่งในปัจจุบันเป็นโรงเรียนสตรีชื่อว่า โรงเรียนกุลนารีวิทยา และได้กลายเป็นสมบัติของ หม่อมราชวงศ์จิรายุส หลานชายคนเดียวของท่านหญิงวิไลซึ่งมีสิทธิในสมบัติทั้งหมดหลังจากที่ท่านชายใหญ่สิ้น ในชาติภพใหม่นี้เธอชื่อ ราชาวดี เธอได้เข้าทำหน้าที่เป็นครูสอนภาษา ราชาวดีรู้สึกผูกพันกับสถานที่นี้เป็นอย่างมาก โดยเฉพาะเรือนฝรั่งด้านหลังและเพลง ลาวม่านแก้ว ที่เป็นเพลงต้องห้ามของที่นี่เป็นอย่างยิ่งเนื่องจากเป็นเพลงที่ท่านชายใหญ่นั้นได้แต่งขึ้นเพื่อมอบให้แก่ม่านแก้วหญิงเดียวที่เขารัก ณ ที่แห่งนี้เธอได้พบกับท่านชายใหญ่ที่คอยวนเวียนรอคอยเธออยู่ตลอดเวลา แต่เป็นที่น่าเสียดายว่าราชาวดีนั้นลืมเรื่องราวที่เคยเกิดขึ้นในอดีตจนหมดสิ้น ราชาวดีสนใจเรื่องราวที่เกิดขึ้นในอดีตอย่างมากและหาโอกาสมาฟังท่านชายใหญ่เล่าเรื่องราวให้ฟังอยู่เสมอ โดยที่เธอไม่ได้เกรงกลัวเขาเลยแม้แต่น้อย
จนวันหนึ่งเธอได้พบรูปของเจ้านางม่านแก้วซึ่งมีใบหน้าละม้ายคล้ายเธอประหนึ่งเป็นพิมพ์เดียวกัน ทำให้เธอได้ทราบว่า เจ้านางม่านแก้วกับเธอจะต้องมีความเกี่ยวพันกันอย่างแน่นอน และเธอเองก็รู้สึกผูกพันกับท่านชายใหญ่โดยไม่รู้ตัว คุณชายจิรายุสหลงรักราชาวดี ถึงแม้ว่าเขาจะมี หม่อมราชวงศ์หญิงสวรรยา เป็นคู่หมั้นอยู่แล้ว จนเขาตัดสินใจที่จะถอนหมั้นกับคุณหญิงสวรรยา ซึ่งทำให้ท่านหญิงวิไลเรขา ซึ่งมีศักดิ์เป็นย่าและมีชีวิตอยู่อย่างเดียวดายอยู่ที่วังสาทรหลังจากเกิดเหตุโศกนาฏกรรมครั้งนั้น ท่านหญิงวิไลเรขาได้พบราชาวดี ซึ่งทันทีที่ได้เห็นเธอก็ปักใจทันทีว่านี่คือ เจ้านางม่านแก้วที่กลับชาติมาเกิดเพื่อทำลายเธอ และเธอเองก็ไม่อยากให้ประวัติศาสตร์ซ้ำรอย ท่านหญิงจึงวางแผนให้อาจารย์ใหญ่พาราชาวดีมาถวายการรับใช้ ซึ่งการที่ราชาวดีมาอยู่ที่นี่เธอได้พบว่าท่านหญิงวิไลนั้นเป็นผู้ที่เชี่ยวชาญเรื่องพิษ
วันหนึ่งเธอได้พบว่าท่านชายใหญ่มาหาเธอที่วังของท่านหญิงวิไล เธอจึงสอบถามและได้ทราบว่าคนที่วางยาพิษม่านแก้วก็คือท่านหญิงวิไลนั่นเอง โดยร่วมมือกับหม่อมพเยียมารดาของท่านชายใหญ่ในการลงมือ และความพยาบาทจากครั้งนั้นก็ยังไม่สิ้นสุด เมื่อท่านหญิงวิไลพยายามที่จะวางยาราชาวดีอีกครั้ง แต่ในครั้งนี้คุณชายจิรายุสมาช่วยเหลือได้ทัน หลังจากที่ท่านหญิงวิไลสิ้นใจไปพร้อมกับความพยาบาท คุณชายจิรายุสก็ได้ขอราชาวดีแต่งงานอีกครั้ง แต่เป็นเพราะความรัก ความจริงใจและความผูกพันของท่านชายใหญ่ที่มีต่อเธอ เธอจึงปฏิเสธและตัดสินใจละทางโลกไปปฏิบัติธรรมเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับท่านชายใหญ่ สร้างความผิดหวังให้กับคุณชายจิรายุสเป็นอย่างยิ่ง จนเวลาผ่านไปอีกไม่นานเธอก็เสียชีวิต
ในที่สุดดวงชะตาของคนสองคนที่ได้พลัดพรากจากกันมานานแสนนานก็ได้กลับมาพบกัน ท่านชายใหญ่ได้กลับมาเกิดเป็นลูกชายคนเดียวของคุณชายจิรายุสกับคุณหญิงสวรรยาชื่อว่า หม่อมหลวงจิราคม ส่วนราชาวดีได้กลับมาเกิดเป็นลูกสาวของคุณถวิลเพื่อนรักของราชาวดีชื่อว่า อันตรา และมีใบหน้าละม้ายกับราชาวดีเป็นอย่างยิ่ง ทั้งสองสนิทสนมกันอย่างรวดเร็วจนคุณชายจิรายุสแปลกใจ แต่เมื่อคุณถวิลได้นำจดหมายของราชาวดีที่เขียนถึงเธอก่อนตาย และได้เล่าเรื่องราวทั้งหมดของเธอ ทำให้คุณชายจิรายุสเข้าใจและรู้ว่าที่ราชาวดีไม่รับรักเขาเป็นเพราะอะไร ทั้งจิราคมและอันตราผูกพันกันอย่างรวดเร็วเนื่องด้วยเพลงลาวม่านแก้วที่ทั้งคู่ชื่นชอบเป็นพิเศษจนทำให้ความสัมพันธ์พัฒนาอย่างรวดเร็ว และในที่สุด การรอคอยและความรักของคนทั้งคู่ที่รอคอยการพบกันมานานแสนนานก็ได้กลับมาพบกันและสุขสมหวังอีกครั้ง


การสร้างในแต่ละครั้ง :
ครั้งที่1 ปี 2530 (ทางช่อง3)
บทโทรทัศน์โดย วรยุทธ พิชัยศรทัต
ผลิตโดย อาจิ๋ม มยุรฉัตร เหมือนประสิทธิเวช
กำกัการแสดงโดย คุณอาอดุลย์ ดุลยรัตน์
นำแสดงโดย :
นก ฉัตรชัย เปล่งพานิช รับบท หม่อมเจ้ารังสิธร / หม่อมหลวงจิราคม
นก จริยา (สรณคมน์) แอนโฟเน่ รับบท เจ้านางม่านแก้ว / ราชาวดี / อันตรา
อาตู่ นพพล โกมารชุน รับบท หม่อมราชวงศ์จิรายุส (คุณชายจิรายุส)
จุ๋ม อุทุมพร ศิลาพันธ์ รับบท หม่อมราชวงศ์หญิงสวรรยา
ตุ๊ก ดวงตา ตุงคะมณี รับบท หม่อมเจ้าหญิงวิไลเลขา (ท่านหญิงแต้)
คุณย่าแมว จารุวรรณ ปัญโญภาส รับบท หม่อมพเยีย
เพลงแต่ปางก่อน ฉบับปี 2530 : คำร้อง ทำนองและเรียบเรียงโดย อ.วิรัช อยู่ถาวร ,
ขับร้องโดย จาตุรงค์ จัยสิทธิ์ และ สุกานดา บุณยธรรมิก


ครั้งที่2 ปี 2548 (ทางช่อง3)
บทโทรทัศน์โดย : ยิ่งยศ ปัญญา , ไขนภา เจียรบุตร
ผลิตโดย บริษัท เมคเกอร์กรุ๊ป จำกัด (จัดโดย อาจิ๋ม มยุรฉัตร เหมือนประสิทธิเวช)
กำกับการแสดงโดย คุณชนะ คราประยูร
นำแสดงโดย :
พี่หนุ่ม ศรราม เทพพิทักษ์ รับบท หม่อมเจ้ารังสิธร / หม่อมหลวงจิราคม
พี่แอน ทองประสม รับบท เจ้านางม่านแก้ว / ราชาวดี / อันตรา
พี่ชาย ชาตโยดม หิรัญยัษฐิติ รับบท หม่อมราชวงศ์จิรายุส (คุณชายจิรายุส)
พี่เมย์ เฟื่องอารมย์ รับบท หม่อมราชวงศ์หญิงสวรรยา
พี่อ๋อม สกาวใจ พูลสวัสดิ์ รับบท หม่อมเจ้าหญิงวิไลเลขา (ท่านหญิงแต้)
แม่แดง ธัญญา วชิรบรรจง รับบท หม่อมพเยีย
อาอุ้ย เกรียงไกร อุณหะนันทน์ รับบท เสด็จในกรมฯ(ครั้งที่1)
เพลงแต่ปางก่อน ฉบับปี 2548 : คำร้องและทำนองโดย อ.วิรัช อยู่ถาวร , เรียบเรียงโดย ธนิต เชิญพิพัฒธนสกุล ,
ขับร้องโดย     พี่หนุ่ม ศรราม เทพพิทักษ์ และรพีพร ประทุมอานนท์


ครั้งที่3 (กำลังออกอากาศในขณะนี้ ทางช่องONE 31)
บทโทรทัศน์โดย : ภิรมยา *(แก้ไขตามคห.17ว่าภิรมยาไม่ใช่นามปากกาคุณยิ่งยศนะครับ)*
ผลิตโดย บริษัท เอ็กแซกท์ ซีเนริโอ จำกัด
กำกับการแสดงโดย สันต์ ศรีแก้วหล่อ
นำแสดงโดย :
สน ยุกต์ ส่งไพศาล    รับบท หม่อมเจ้ารังสิธร / หม่อมหลวงจิราคม
วิว วรรณรท สนธิไชย    รับบท เจ้านางม่านแก้ว / ราชาวดี / อันตรา
ตูมตาม  ยุทธนา เปื้องกลาง   รับบท หม่อมราชวงศ์จิรายุส (คุณชายจิรายุส)
เมนเทอร์บี  น้ำทิพย์  จงรัชตวิบูลย์   รับบท หม่อมเจ้าหญิงวิไลเลขา (ท่านหญิงแต้)
เฌอเบลล์ ลัลณ์ลลิน เตจะสา เวศซ์    รับบท หม่อมราชวงศ์หญิงสวรรยา
เปิ้ล จารุณี สุขสวัสดิ์   รับบท หม่อมพเยีย
อาอุ้ย เกรียงไกร อุณหะนันทน์ รับบท เสด็จในกรมฯ(ครั้งที่2)
เพลงแต่ปางก่อน ฉบับปี 2560(ที่เพิ่งเผยโฉมไปนะครับ) : คำร้องและทำนอง อ.วิรัช อยู่ถาวร , เรียบเรียงโดย วงค็อกเทล
ขับร้องโดย คุณโอม นักร้องนำวงค็อกเทล และพี่ปิ่น พรชนก(หรือปิ่น TheStar 12)

ความประทับใจในฉบับเวอร์ชั่น 2530 :
สำหรับเวอร์ชั่นนี้ผมมีโอกาสได้ดูทางยูทูป(เพราะตอนฉายจริงเกิดไม่ทัน อิอิ)ยอมรับเลยว่า การแสดงของบรรดารุ่นลุงๆป้าๆ(แต่เว้นพี่นก ฉัตรชัยดีกว่า เพราะยังดูมีเสน่ห์ความหล่ออยู่ อิอิ)ทั้งพี่นกฉัตร,พี่นก จริยา,อาตู่ นพพล,ป้าตุ๊ก ดวงตา คือแสดงกันอย่างเทพจริงๆ แม้อาจจะดูขัดๆตรงฉากไปบ้างเพราะสมัยนั้นฉากในบ้านน่าจะยังถ่ายกันสตูดิโอ บทในสมัยนั้นก็ถือว่าเหมาะกับคนดูในยุคนั้นก็คือทำตามบทประพันธ์ซึ่งอาจจะมีความเนิบนาบแต่ก็ทำให้แฟนๆน่าดูรวมถึงตัวผมด้วย
ความประทับใจในฉบับเวอร์ชั่น 2548 :
สำหรับเวอร์ชั่นพี่แอนนั้นผมก็พอจะมีโอกาสได้ดูบ้างพอสมควร ต้องยอมรับเลยว่าด้วยโปรดักชั่นที่ใหญ่ และเหล่านักแสดงที่เรียกว่าจัดเต็มไม่ว่าจะเป็นทั้งพี่แอน,พี่หนุ่ม,พี่เมย์เฟื่อง,พี่อ๋อมนั้น ทำให้หลายๆคนคาดหวังไว้สูงว่าน่าจะทำออกมาได้ดี แล้วก็เป็นจริงส่วนหนึ่งคือทำออกมาได้ดีจริงๆคือตรงตามบทประพันธ์ จะติดขัดที่พี่แอนนั้นหน้าดูเป็นฝรั่งแต่ก็กลบได้เพราะความสามารถทางการแสดงของพี่แอนที่เป็นคุณภาพอยู่แล้ว และบทที่ตรงกับบทประพันธ์ก็จริงแต่ก็ดูเนิบนาบตามบทประพันธ์ซึ่งอาจจะเริ่มไม่เหมาะกับยุคสมัยนั้น


การเลือกคู่พระนาง :
สำหรับเวอร์ชั่นล่าสุดนี้ผมถือว่าเหมาะสมนะครับ เพราะว่าพระนางเรื่องนี้ต้องเป็นระดับแม่เหล็ก ซึ่งพี่สนกับพี่วิวนั้นก็อยู่ในข่ายเป็นดาราแม่เหล็กรุ่นกลางของช่องและด้วยวัยวุฒิที่ถือว่าเหมาะสมแล้ว ทำให้การที่เลือกคู่ขวัญอย่างสน-วิวนั้นเป็นการเลือกที่เหมาะสม และด้วยความเป็นมืออาชีพที่เอ็กแซกท์มักจะทำละครพีเรียดออกมาได้ดีและน่าจดจำ จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่าน่าจะทำออกมาได้ถูกใจคอละครได้เป็นอย่างดีครับ

ฉากสำคัญของเรื่อง :
ฉากสำคัญที่เป็นจุดพีคใน2ตอนแรกก็คือ ฉากที่ม่านแก้ว(วิว)โดนวางยาพิษจนเสียชีวิต ฉากนี้ผมว่าพี่วิวเล่นออกมาได้ดีนะครับ คือสื่อถึงความเจ็บปวดและโดนทรมานจากฤทธิ์ของยาพิษได้จริงๆ

บทบาทของพี่เปิ้ล จารุณี กับบทหม่อมพเยียผู้ใจร้ายกับม่านแก้ว :
ขึ้นชื่อว่าเป็นนักแสดงบทบาทคุณแม่ในละครมืออาชีพอีกหนึ่งท่าน ป้าเปิ้ล จารุณีจึงไม่พลาดที่จะมาร่วมแสดงเรื่องนี้ สำหรับเรื่องนี้เท่าที่ผมมีโอกาสติดตามดู ป้าเปิ้ลถือเป็นนักแสดงมืออาชีพอยู่แล้ว เมื่อมาเล่นเรื่องนี้จึงค่อยไม่แปลกใจที่จะเห็นรังสีความอำมหิตของป้าเปิ้ลออกมาซึ่งถือว่าทำออกมาได้ดีอยู่แล้ว เพียงแต่จะดูไม่แปลกใหม่ในความร้ายกาจเท่านั้นเอง แต่โดยรวมก็ถือว่าOKสำหรับผมนะครับ

การรับบทบาทร้ายอีกครั้ง ของ เมนเทอร์พี่บี น้ำทิพย์ :
และหัวข้อสุดท้ายที่จะผมขอแสดงความคิดเห็นก็คือ การรับบทร้ายอีกครั้งของเมนเทอร์พี่บี น้ำทิพย์นั่นเอง ต้องบอกว่าช่วงนี้ถือเป็นช่วงเวลาทองของพี่บีมากๆ เพราะมีทั้งThe Face Thailand,ละครเรื่องบ่วงหงส์ และก็เรื่องนี้ด้วย ซึ่งมีความแซ่บที่ต่างกัน สำหรับเรื่องนี้พี่บีต้องมาเล่นเป็นหญิงที่เก็บความแค้นจากความรักที่ไม่สมหวังกับท่านชาย ผมว่าในบทบาทนี้มันแสดงความอำมหิตในตัวพี่บีมาก มันช่วยส่งให้พี่บรมีกระแสไดตลอดเวลาด้วย แต่โดยรวมก็ถือว่าเรื่องนี้เมนเทอร์พี่บีแสดงความโหดร้ายออกมาได้อย่างยอดเยี่ยมเลยละครับ