เห็นกระแสรณรงค์ให้ยกเลิกรถแดง แล้วเปลี่ยนมาใช้ grab หรือ uber แทน บอกตรงๆว่า ต่อให้ฝันก็ยังเป็นไปไม่ได้ คนที่เห็นด้วย ขอบอกเลยว่า ส่วนมากคงไม่ใช่คนพื้นถิ่นเชียงใหม่ หรือต่อให้ใช่ ก็คงไม่ใช่คนที่ใช้รถแดงจนเป็นวิถีชีวิตประจำวัน
เมืองเชียงใหม่หรือพูดง่ายๆว่าตัวเขตเทศบาลนครเชียงใหม่ เดิม ส่วนนี้คือบริเวณเขตเมืองเก่าและพื้นที่โดยรอบ
เดิมเมืองเชียงใหม่มีทั้งรถแดงและรถเมล์วิ่ง แต่ด้วยรถมากขึ้น ถนนขยายไม่ได้ ทำให้รถเมล์ ค่อยๆเลิกไปคงเหลือไว้แต่รถแดง
รถแดงคือรถรับจ้างสาธารณะ ที่ไม่มีมิเตอร์ วิ่งรับส่งคนได้ในพื้นที่จำกัด และเป็นระบบคาร์พูล ซึ่งเรทราคานั้นกำหนดโดย ขนส่งจังหวัดเชียงใหม่
แต่รถแดงจะปฏิเสธผู้โดยสารได้ ไม่เหมือนแท๊กซี่กรุงเทพ
ทำไมรถแดงถึงเหมาะสมกับเชียงใหม่ คำตอบคือ เชียงใหม่มีตลาดเยอะ แค่รอบเมือง ก็มีตลาดเกือบสิบแห่ง และแทบทุกตลาด ไม่มีที่จอดรถ เช่นกาดหลวง กาดเมืองใหม่ กาดประตูเชียงใหม่ กาดช้างเผือก และผู้ที่มาใช้บริการส่วนมากคือพ่อค้าแม่ค้ารายย่อย ที่มารับสินค้าไปขายรอบนอก หรือ พ่อค้าแม่ค้ารอบนอก มาขายของในเมือง พูดง่ายๆคือ ถ้าแท๊กซี่มิเตอร์แบบกรุงเทพ หรือรถเมล์ สามารถเอาเข่ง ตะกร้า ที่ใส่สินค้า 2-3เข่งขึ้นรถได้ ตอนนั้นค่อยมาว่ากัน
การขนส่งมวลชนเข้าออกเมืองเชียงใหม่ มีจุดใหญ่ๆอยู่3ที่ คือ กาดหลวง ประตูเชียงใหม่ และคิวรถช้างเผือก ซึ่งรถคิวจากรอบนอกจะมาส่งยังจุดๆต่างๆที่ว่ามาแล้ว ก็จะต่อรถแดงไปลงอีกทีเช่น โรงเรียน ตลาด หรือโรงพยาบาล ในทางกลับกัน ตอนเย็นรถแดงก็จะขนคนจากจุดต่างๆ มาส่งยังจุดกระจายคนออกรอบนอกอีกที หมายความว่า ถ้าเอานักเรียนจากประตูเชียงใหม่ ไปส่ง วัฒโน ยุพ อาชีวะ เทคนิค ประมาณ6-10คนได้1คัน แต่ถ้าเป็นแท๊กซี่ ก็จะได้แค่คนสองคนต่อคัน แล้วลองนึกสภาพว่า โซนยุพ อาชีวะ เทคนิค ที่มีแต่แท๊กซี่มาจ่อรอรับนักเรียน ยังไม่นับรถส่วนตัว มันจะเป็นยังไง
แม้เทศบาลนครเชียงใหม่จะมีรถเมล์มาเสริม แต่ตอนหลังก็ต้องเลิก แล้วเปลี่ยนระบบมาโคกับรถแดง ในจุดที่คนน้อยแทน เพราะถนนอันแคบทำให้การจราจรไม่คล่องตัว
ข้อจำกัดที่ต้องเข้าใจ
รถแดงไม่ใช่รถที่วิ่งไปไหนก็ได้เหมือนแท๊กซี่ในกรุงเทพ ในบางเส้นทางรถแดงไม่สามารถรับผุ้โดยสารได้ ซึ่งหากจะไปจริงๆก็ต้องเหมา เช่นในบางเส้นทางที่ทับกับคิวรถประจำทาง หรือสถานที่ ที่มีคิวรถแดงอยู่ เช่นอาเขต สถานนีรถไฟ ยกตัวอย่าง ถ้าจาก มชจะไปอาเขต ถ้าโบก แล้วรถแดงไป ถ้าไม่เหมาก้โดนโขกราคา80-100 เพราะรถแดงจะต้องไปเส้นซุปเปอร์ ซึ่งไม่มีคนขึ้น และไม่สามารถรับผู้โดยสารจากอาเขตได้ ดังนั้นหากจาก มช จะไปอาเขตโดยตรง ต้องรวมกันหลายคนแล้วเหมาไป ไม่งั้นก็ โบกไปกาดหลวงแล้วนั่งคิวรถ สันทราย หรือดอยสะเก็ด แล้วกดลงตรงอาเขต ราคารวมสุทธิไม่เกิน40บาท
ระบบการจราจรเชียงใหม่ อย่างที่ทราบถนนรอบเวียงมันเป็นวันเวย์ ดังนั้นขาไปอาจจะแพงกว่าขากลับ เช่น จากสวนดอกจะไปแอร์พอร์ต รถแดงจะต้องเข้ารูมาเลเรีย แล้วไปออกประตูหายยา จากนั้นจะมาติดไฟแดงตรงสี่แยกสนามบินแล้วค่อยยูเทิร์น เพราะว่าจุดรอรถแอร์พอต มันอยู่เลยจากจุดยูเทิร์นตรงม.ฟา ซึ่งจากที่ว่ามาเค้าอาจจะคิดคุณ40-50บาท เพราะจากเส้นทางที่กล่าวมา มันไม่ค่อยมีคน แต่ในทางกลับกัน ถ้าจากแอร์พอร์ตมาสวนดอก จะคิดแค่20เพราะว่าเป็นทางตรง และผ่านจุดสำคัญคือวัฒโน และสวนดอก
มารยาทการขับขี่ จากสุภาษิตท้องถิ่นที่ว่า จะไปตวยรถแดง จะไปแซงรถป้ายทะเบียนหละปูน ก็ไม่ต้องแปลอะไรให้มากความ แต่นอกจากรถลำพูนที่ไม่ทราบที่มาของลักษระการขับขี่ แต่รถแดงเชียงใหม่ มันมีเหตุผลครับ นั่นเพราะ การจอดรถริมทางในถนนบางเส้นทางครับ แบบนี้เป็นสาเหตุที่ทำให้รถแดงต้องจอดกลางถนน อยากจอดก็จอด เพราะมันไม่มีที่ข้างทางให้ชิดซ้าย เพราะคนอื่นเอาไปจอดรถกันหมด ยกตัวอย่าง เส้นหลังมอ ช่วงเย็นหลังเลิกงาน แผงร้านค้า ขายอาหาร รถจอดเต็มทั้งสองข้างทาง ทำให้ถนนที่แคบ มันแคบเข้าไปอีก ดังนั้น รถแดงมันจะจอดรับส่งคนกลางถนน ก็ไม่แปลก และถึงใช้แท๊กซี่ สภาพมันก็ไม่ต่างกัน
และจากที่ว่าก็คือเหตุผลของรถแดงว่าถ้ามันไม่ดีจริง ทำไมมันถึงยืนยงอยู่คู่เชียงใหม่
รถแดงเชียงใหม่ เป็นระบบที่เหมาะสมกับเมืองเชียงใหม่มากที่สุด
เมืองเชียงใหม่หรือพูดง่ายๆว่าตัวเขตเทศบาลนครเชียงใหม่ เดิม ส่วนนี้คือบริเวณเขตเมืองเก่าและพื้นที่โดยรอบ
เดิมเมืองเชียงใหม่มีทั้งรถแดงและรถเมล์วิ่ง แต่ด้วยรถมากขึ้น ถนนขยายไม่ได้ ทำให้รถเมล์ ค่อยๆเลิกไปคงเหลือไว้แต่รถแดง
รถแดงคือรถรับจ้างสาธารณะ ที่ไม่มีมิเตอร์ วิ่งรับส่งคนได้ในพื้นที่จำกัด และเป็นระบบคาร์พูล ซึ่งเรทราคานั้นกำหนดโดย ขนส่งจังหวัดเชียงใหม่
แต่รถแดงจะปฏิเสธผู้โดยสารได้ ไม่เหมือนแท๊กซี่กรุงเทพ
ทำไมรถแดงถึงเหมาะสมกับเชียงใหม่ คำตอบคือ เชียงใหม่มีตลาดเยอะ แค่รอบเมือง ก็มีตลาดเกือบสิบแห่ง และแทบทุกตลาด ไม่มีที่จอดรถ เช่นกาดหลวง กาดเมืองใหม่ กาดประตูเชียงใหม่ กาดช้างเผือก และผู้ที่มาใช้บริการส่วนมากคือพ่อค้าแม่ค้ารายย่อย ที่มารับสินค้าไปขายรอบนอก หรือ พ่อค้าแม่ค้ารอบนอก มาขายของในเมือง พูดง่ายๆคือ ถ้าแท๊กซี่มิเตอร์แบบกรุงเทพ หรือรถเมล์ สามารถเอาเข่ง ตะกร้า ที่ใส่สินค้า 2-3เข่งขึ้นรถได้ ตอนนั้นค่อยมาว่ากัน
การขนส่งมวลชนเข้าออกเมืองเชียงใหม่ มีจุดใหญ่ๆอยู่3ที่ คือ กาดหลวง ประตูเชียงใหม่ และคิวรถช้างเผือก ซึ่งรถคิวจากรอบนอกจะมาส่งยังจุดๆต่างๆที่ว่ามาแล้ว ก็จะต่อรถแดงไปลงอีกทีเช่น โรงเรียน ตลาด หรือโรงพยาบาล ในทางกลับกัน ตอนเย็นรถแดงก็จะขนคนจากจุดต่างๆ มาส่งยังจุดกระจายคนออกรอบนอกอีกที หมายความว่า ถ้าเอานักเรียนจากประตูเชียงใหม่ ไปส่ง วัฒโน ยุพ อาชีวะ เทคนิค ประมาณ6-10คนได้1คัน แต่ถ้าเป็นแท๊กซี่ ก็จะได้แค่คนสองคนต่อคัน แล้วลองนึกสภาพว่า โซนยุพ อาชีวะ เทคนิค ที่มีแต่แท๊กซี่มาจ่อรอรับนักเรียน ยังไม่นับรถส่วนตัว มันจะเป็นยังไง
แม้เทศบาลนครเชียงใหม่จะมีรถเมล์มาเสริม แต่ตอนหลังก็ต้องเลิก แล้วเปลี่ยนระบบมาโคกับรถแดง ในจุดที่คนน้อยแทน เพราะถนนอันแคบทำให้การจราจรไม่คล่องตัว
ข้อจำกัดที่ต้องเข้าใจ
รถแดงไม่ใช่รถที่วิ่งไปไหนก็ได้เหมือนแท๊กซี่ในกรุงเทพ ในบางเส้นทางรถแดงไม่สามารถรับผุ้โดยสารได้ ซึ่งหากจะไปจริงๆก็ต้องเหมา เช่นในบางเส้นทางที่ทับกับคิวรถประจำทาง หรือสถานที่ ที่มีคิวรถแดงอยู่ เช่นอาเขต สถานนีรถไฟ ยกตัวอย่าง ถ้าจาก มชจะไปอาเขต ถ้าโบก แล้วรถแดงไป ถ้าไม่เหมาก้โดนโขกราคา80-100 เพราะรถแดงจะต้องไปเส้นซุปเปอร์ ซึ่งไม่มีคนขึ้น และไม่สามารถรับผู้โดยสารจากอาเขตได้ ดังนั้นหากจาก มช จะไปอาเขตโดยตรง ต้องรวมกันหลายคนแล้วเหมาไป ไม่งั้นก็ โบกไปกาดหลวงแล้วนั่งคิวรถ สันทราย หรือดอยสะเก็ด แล้วกดลงตรงอาเขต ราคารวมสุทธิไม่เกิน40บาท
ระบบการจราจรเชียงใหม่ อย่างที่ทราบถนนรอบเวียงมันเป็นวันเวย์ ดังนั้นขาไปอาจจะแพงกว่าขากลับ เช่น จากสวนดอกจะไปแอร์พอร์ต รถแดงจะต้องเข้ารูมาเลเรีย แล้วไปออกประตูหายยา จากนั้นจะมาติดไฟแดงตรงสี่แยกสนามบินแล้วค่อยยูเทิร์น เพราะว่าจุดรอรถแอร์พอต มันอยู่เลยจากจุดยูเทิร์นตรงม.ฟา ซึ่งจากที่ว่ามาเค้าอาจจะคิดคุณ40-50บาท เพราะจากเส้นทางที่กล่าวมา มันไม่ค่อยมีคน แต่ในทางกลับกัน ถ้าจากแอร์พอร์ตมาสวนดอก จะคิดแค่20เพราะว่าเป็นทางตรง และผ่านจุดสำคัญคือวัฒโน และสวนดอก
มารยาทการขับขี่ จากสุภาษิตท้องถิ่นที่ว่า จะไปตวยรถแดง จะไปแซงรถป้ายทะเบียนหละปูน ก็ไม่ต้องแปลอะไรให้มากความ แต่นอกจากรถลำพูนที่ไม่ทราบที่มาของลักษระการขับขี่ แต่รถแดงเชียงใหม่ มันมีเหตุผลครับ นั่นเพราะ การจอดรถริมทางในถนนบางเส้นทางครับ แบบนี้เป็นสาเหตุที่ทำให้รถแดงต้องจอดกลางถนน อยากจอดก็จอด เพราะมันไม่มีที่ข้างทางให้ชิดซ้าย เพราะคนอื่นเอาไปจอดรถกันหมด ยกตัวอย่าง เส้นหลังมอ ช่วงเย็นหลังเลิกงาน แผงร้านค้า ขายอาหาร รถจอดเต็มทั้งสองข้างทาง ทำให้ถนนที่แคบ มันแคบเข้าไปอีก ดังนั้น รถแดงมันจะจอดรับส่งคนกลางถนน ก็ไม่แปลก และถึงใช้แท๊กซี่ สภาพมันก็ไม่ต่างกัน
และจากที่ว่าก็คือเหตุผลของรถแดงว่าถ้ามันไม่ดีจริง ทำไมมันถึงยืนยงอยู่คู่เชียงใหม่