ที่จริง เรื่องเกมทางการเมืองก็มีส่วนสำคัญ แต่...
ถ้าจะวิเคราะห์ให้ลึกทางจิตวิทยาก็ต้องยกเครดิตส่วนหนึ่งให้กับบรรพบุรุษ ผู้คนในสมัยนั้น
คนไทยในยุคก่อนหน้า ไม่ใช่ยุคที่ประชาชนขวัญอ่อน ขี้กลัวตาขาวแบบในปัจจุบัน
สมัยนั้น คนไทยได้ชื่อว่าใจถึง ใจสู้ ไม่ถอยให้ใครง่ายๆ

ญี่ปุ่นมีประชากร จำนวนมากที่อาศัยอยู่ในไทย ทั้งในสภาพประชาชนทำมาหากิน  และไส้ศึก
ทำการประเมินสภาพจิตใจผู้คนในท้องถิ่นอย่างละเอียดแล้ว
รู้ว่าคนไทย(ในสมัยนั้น)  มีส่วนคล้ายคนญี่ปุ่น คือเป็นพวกนักรบ  มีเกียรติ์ ไม่ค่อยกลัวตาย รักกษัตริย์
แถมยังค่อนข้างเป็นมิตร  ยึดถือคนญี่ปุ่น เหมือนเพื่อนพ้อง มากกว่าชาติอื่น

ถามว่า ถ้าญี่ปุ่น ซึ่งขณะนั้น กำลังเรืองอำนาจ แสนยานุภาพ กลืนเอเชียได้
ทำไม ต้องปล่อยปละละเลยไทย ไม่ปฏิบัติ เหมือนชาติอื่นๆ
ทั้งที่สามารถยาตราทัพเข้าบดขยี้ ยึดเอาประเทศไทยได้ เหมือนกับฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ จีน มาเลเชีย

เพราะญี่ปุ่นประเมินสถานการณ์ว่า หากรบกับไทย ญี่ปุ่นจะเกิดศึกยืดเยื้อ เตะถ่วง ถึงแม้จะยึดเมืองหลวงได้ในเวลาอันรวดเร็ว
แต่ก็จะเกิดศึกแบบ มดแดงแหย่ช้าง ไม่รู้จบ  
ยิ่งขณะนั้น ญี่ปุ่นกำลังอยู่ในช่วงพีค  ถามว่าจะยอมมาเสียเวลาทำไม
นโยบายแรก ก็คือ พยายามกล่อมให้ไทย เป็นพันธมิตร ร่วมรบกับญี่ปุ่น
ตรงนี้ ญี่ปุ่น ก็เสียท่า กลเม็ด เรื่องการเมือง โดนไทยสอนมวยไปหลายดอก
แต่ถ้า กล่อมไม่สำเร็จ จึงจะติดสินใจใช้กำลัง เหมือนที่ทำกับประเทศอื่น

ถามว่า มีชนชาติ เอเชีย ชาติไหนบ้าง  ที่กล้าเอาเด็กนักเรียน กับทหารตำรวจ รวมกันแค่ ประมาณ หมวดเดียว
ไปรบยันแนวยกพลขึ้นบก ของญี่ปุ่น จนแม่ทัพ ญี่ปุ่น ต้องขอดูหน้า หน่วยทหารที่ยันกองพลของตนไว้ได้
มีหน้าไหนในเอเชีย  ที่ตำรวจ โรงพักเดียว ยกกำลังไปล้อม กองกำลังญี่ปุ่น เพราะเหตุไปตบศีรษะ พระ (หรือสามเณร) ผมจำไม่แน่ชัด
แล้วยังมีเรื่องความบ้าบิ่นที่ คนไทยทำไว้อีกหลายกรณี ชนิดที่ แม่ทัพนายกองญี่ปุ่น บางคน ถึงกับพูดว่า
ถ้าประเทศอื่นในเอเชีย ที่ญี่ปุ่นยึดมา กล้า บ้าบิ่นแบบคนไทย ญี่ปุ่นคงจะลำบากกว่านี้

ตอนนั้นญี่ปุ่นกำลังเป็นต่อนะครับ  คนที่มีทุนเหนือกว่า ยังไงก็ไม่ยอม เกหมดหน้าตักหรอก
ประหยัดเวลา ประหยัดแรงได้ ก็ไม่อยากเสีย
แต่ถ้าอยู่ในช่วงท้ายสงครามสิ  ไม่แน่ อาจทำอะไรแบบ ตายไม่ว่า(ก็คนสั่งไม่ได้ตายด้วย) ขอข้าชนะก็พอ