ดูกรมาณพ  สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของตน  เป็น
ทายาทแห่งกรรม  มีกรรมเป็นกำเนิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์(อวิชชา) มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย  กรรมย่อม
จำแนกสัตว์ให้เลวและประณีตได้  ฯ

ดูกรมาณพ  บุคคลบางคนในโลกนี้จะเป็นสตรีก็ตาม  บุรุษก็ตาม  เป็นคนกระด้าง
เย่อหยิ่ง  ย่อมไม่กราบไหว้คนที่ควรกราบไหว้  ไม่ลุกรับคนที่ควรลุกรับ  ไม่ให้อาสนะแก่คนที่
สมควรแก่อาสนะ  ไม่ให้ทางแก่คนที่สมควรแก่ทางไม่สักการะคนที่ควรสักการะ  ไม่เคารพคน
ที่ควรเคารพ  ไม่นับถือคนที่ควรนับถือไม่บูชาคนที่ควรบูชา  (มานะ) เขาตายไป  จะเข้าถึงอบาย  ทุคติ
วินิบาต  นรก  เพราะกรรมนั้น  อันเขาให้พรั่งพร้อม  สมาทานไว้อย่างนี้  หากตายไป  ไม่เข้า
ถึงอบาย  ทุคติ  วินิบาต  นรก  

ถ้ามาเป็นมนุษย์  เกิด  ณ  ที่ใดๆ  ในภายหลัง  จะเป็นคนเกิดใน
สกุลต่ำ  

ดูกรมาณพ  ปฏิปทาเป็นไปเพื่อเกิดในสกุลต่ำนี้  คือ  เป็นคนกระด้าง  เย่อหยิ่ง  ย่อม
ไม่กราบไหว้คนที่ควรกราบไหว้  ไม่ลุกรับคนที่ควรลุกรับไม่ให้อาสนะแก่คนที่สมควรแก่อาสนะ
ไม่ให้ทางแก่คนที่สมควรแก่ทาง  ไม่สักการะคนที่ควรสักการะ  ไม่เคารพคนที่ควรเคารพ  ไม่นับ
ถือคนที่ควรนับถือ  ไม่บูชาคนที่ควรบูชา  ฯ

    [๕๙๓]  ดูกรมาณพ  บุคคลบางคนในโลกนี้จะเป็นสตรีก็ตาม  บุรุษก็ตามเป็นคนไม่
กระด้าง  ไม่เย่อหยิ่ง  ย่อมกราบไหว้คนที่ควรกราบไหว้  ลุกรับคนที่ควรลุกรับ  ให้อาสนะแก่คน
ที่สมควรแก่อาสนะ  ให้ทางแก่คนที่สมควรแก่ทาง  สักการะคนที่ควรสักการะ  เคารพคนที่ควร
เคารพ  นับถือคนที่ควรนับถือ  บูชาคน  ที่ควรบูชา (นอบน้อม) เขาตายไป  จะเข้าถึงสุคติโลกสวรรค์  เพราะ
กรรมนั้น  อันเขาให้พรั่งพร้อม  สมาทานไว้อย่างนี้  หากตายไป  ไม่เข้าถึงสุคติโลกสวรรค์  

ถ้า มาเกิดเป็นมนุษย์  เกิด  ณ  ที่ใดๆ  ในภายหลัง  จะเป็นคนเกิดในสกุลสูง  ดูกรมาณพ  ปฏิปทา
เป็นไปเพื่อความเป็นผู้มีสกุลสูงนี้  คือ  เป็นคนไม่กระด้าง  ไม่เย่อหยิ่งย่อมกราบไหว้คนที่ควร
กราบไหว้  ลุกรับคนที่ควรลุกรับ  ให้อาสนะแก่คนที่สมควรแก่อาสนะ  ให้ทางแก่คนที่สมควรแก่
ทาง  สักการะคนที่ควรสักการะ  เคารพคนที่ควรเคารพ  นับถือคนที่ควรนับถือ  บูชาคนที่ควรบูชา  ฯ

    [๕๙๔]  ดูกรมาณพ  บุคคลบางคนในโลกนี้จะเป็นสตรีก็ตาม  บุรุษก็ตามย่อมไม่เป็นผู้
เข้าไปหาสมณะหรือพราหมณ์(ผู้รู้จริง)แล้วสอบถามว่า  อะไรเป็นกุศล  อะไรเป็นอกุศล  อะไรมีโทษ  อะไร
ไม่มีโทษ  อะไรควรเสพ  อะไรไม่ควรเสพ  อะไร  เมื่อทำ  ย่อมเป็นไปเพื่อไม่เกื้อกูล  เพื่อทุกข์สิ้น
กาลนาน  หรือว่า  อะไรเมื่อทำย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล  เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน  เขา
ตายไป  จะเข้าถึงอบาย  ทุคติ  วินิบาต  นรก  เพราะกรรมนั้น  อันเขาให้พรั่งพร้อม  สมาทาน
ไว้อย่างนี้  หากตายไป  ไม่เข้าถึงอบาย  ทุคติ  วินิบาต  นรก  

ถ้ามาเป็นมนุษย์  เกิด  ณ ที่ใดๆ
ในภายหลัง  จะเป็นคนมีปัญญาทราม  ดูกรมาณพ  ปฏิปทาเป็นไปเพื่อมีปัญญาทรามนี้  คือ  ไม่เป็น
ผู้เข้าไปหาสมณะหรือพราหมณ์(ผู้รู้จริง)แล้วสอบถามว่า  อะไร  เป็นกุศล  อะไรเป็นอกุศล  อะไรมีโทษ  อะไร
ไม่มีโทษ  อะไรควรเสพ  อะไร  ไม่ควรเสพ  อะไรเมื่อทำ  ย่อมเป็นไปเพื่อไม่เกื้อกูล  เพื่อทุกข์
สิ้นกาลนาน  หรือว่า  อะไรเมื่อทำ  ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล  เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน  ฯ
    [๕๙๕]  ดูกรมาณพ  บุคคลบางคนในโลกนี้จะเป็นสตรีก็ตาม  บุรุษก็ตาม  ย่อมเป็นผู้เข้า
ไปหาสมณะหรือพราหมณ์แล้วสอบถามว่า  อะไรเป็นกุศล  อะไรเป็น  อกุศล  อะไรมีโทษ  อะไร
ไม่มีโทษ  อะไรควรเสพ  อะไรไม่ควรเสพ  อะไรเมื่อทำย่อมเป็นไปเพื่อไม่เกื้อกูล  เพื่อทุกข์สิ้น
กาลนาน  หรือว่าอะไรเมื่อทำ  ย่อมเป็นไป  เพื่อประโยชน์เกื้อกูล  เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน  เขา
ตายไป  จะเข้าถึงสุคติโลกสวรรค์  เพราะกรรมนั้น  อันเขาให้พรั่งพร้อม  สมาทานไว้อย่างนี้  หาก
ตายไป  ไม่เข้าถึงสุคติโลกสวรรค์  ถ้ามาเป็นมนุษย์  เกิด  ณ  ที่ใดๆ  ในภายหลัง  จะเป็นคนมีปัญญามาก  

ดูกรมาณพ  ปฏิปทาเป็นไปเพื่อมีปัญญามากนี้  คือ  เป็นผู้เข้าไปหาสมณะหรือพราหมณ์แล้ว
สอบถามว่า  อะไรเป็นกุศล  อะไรเป็นอกุศล  อะไรมีโทษอะไรไม่มีโทษ  อะไรควรเสพ  อะไร
ไม่ควรเสพ  อะไรเมื่อทำ  ย่อมเป็นไปเพื่อไม่เกื้อกูล  เพื่อทุกข์สิ้นกาลนาน  หรือว่าอะไรเมื่อทำ
ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล  เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน  ฯ

ดูกรมาณพ  สัตว์ทั้งหลาย  มีกรรมเป็น  ของตน  เป็นทายาท
แห่งกรรม  มีกรรมเป็นกำเนิด  มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์  มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย  กรรมย่อมจำแนก
สัตว์ให้เลวและประณีต  ฯ  
- จูฬกัมมวิภังคสูตรที่  ๕ I'm