ทศกัณฐ์ เป็นตัวละครหนึ่งในวรรณคดี เรื่องรามเกียรติ์ ทำไมจึงไม่เรียกว่า นิยายเรื่องรามเกียรติ์ หรือละครเรื่องรามเกียรติ์ อันนี้ต้องไปหาอ่านเอาเองค่ะ พื้นที่จำกัด พูดถึงสิ่งที่เป็นประเด็นคือ ทำไมทศกัณฐ์จึงแตะต้องไม่ได้  สมมิตว่าเปลี่ยนหัวโขนรูปทศกัณฐ์เป็นเศียรเทพโน้น เทพนี้ ที่มีคนนับถือจะมีกระแสต่อต้านดุเดือดแค่ไหน ไม่ต้องอื่นไกล เปลี่ยนเป็นเศียรพระรามซึ่งก็เป็นตัวละครเอกของเรื่อง คนที่นับถือพระนารายณ์หรือพระวิษณุคงจะรับไม่ได้และต้องออกมาต่อต้านเพราะพระรามมีประวัติว่าอวตารมาจากปางที่ 7 ของพระนารายณ์  ฟังตรงนี้คนอ่านอาจจะแย้งว่า ก็ทศกัณฐ์เป็นตัวร้ายในเรื่อง ไม่ได้มีศีลมีธรรมอะไร ทำไมจะแตะต้องไม่ได้  คำโต้แย้งอย่างนี้นับว่าหลงประเด็น ประเด็นไม่ใช่ทศกัณฐ์ แต่คือ โขน โขนเป็นศิลปะการแสดงที่รวมเอาศิลปะทุกแขนงมาเป็นศิลปะชั้นสูงเป็นศาสตร์อย่างหนึ่ง ในเมื่อทศกัณฐ์เป็นตัวละครหนึ่งในการแสดงโขน ก็คือการใช้ศิลปะที่มีการสืบทอดรักษา สำหรับคนทั่วไปอาจมองเห็นว่าก็แค่การแสดง แต่สำหรับคนเล่นโขน โขนเป็นสิ่งที่เขาเคารพบูชา การจะหยิบยกเอาสิ่งที่มีคนรักและหวงแหนมาใช้เป็นเรื่องละเอียดอ่อน ก็ควรเรียนรู้และเคารพความเห็นต่าง การเปรียบเทียบเปลี่ยนหัวยักษ์เป็นอย่างอื่นที่คุณนับถืออยู่แล้วมาพิจารณาก็เพื่อให้เข้าใจความรู้สึกคนอื่น ศิลปะต้องมีวิวัฒนาการก็ใช่ แต่ต้องเข้าใจว่า เมื่อมีแบ่งประเภทแล้ว คือประเภทที่เป็นต้นแบบอันแสดงถึงตัวตนของชาติ ถึงแม้จะนำมาจากรากเหง้าไหนก็แล้วแต่ แต่บรรพบุรุษเรานำมาสร้างเอกลักษณ์ให้เป็นเราด้วยศิลปะในแบบเรา มันก็คือต้นแบบ กับอีกประเภทคือ การประยุกต์ โขนที่ประยุกต์เป็นโขนต่างๆก็มีหลากหลาย ก็เข้าใจว่านั่นคือแยกประเภทแล้วว่ารูปแบบเปลี่ยนแปลงไป ไม่ไช่อัตลักษณ์เดียวกันมามั่วกับวิถีอื่น ที่ประยุกต์ก็ประยุกต์ไปไม่ได้ว่าผิด ส่วนข้อถกเถียงข้างๆคูๆว่าทำเป็นการ์ตูน เป็นสติ๊กเกอร์ เป็นโน่นนี่ ได้ทั้งนั้น แต่ลืมประเด็นกันไปแล้วว่านั่นไม่ใช่โขน เพราะรูปแบบสื่อก็คนละแบบอยู่แล้ว ที่พูดนี่พูดกันเรื่องศิลปะโขนมีแนวทางอย่างไร การจะบังคับให้ของดั้งเดิมต้องกลายพันธุ์ ไร้กรอบ ไร้เกณฑ์ วันหน้าจะเหลือเอกลักษณ์อะไรให้ศึกษา เครื่องปรุงแต่ละอย่างให้รสกลิ่นแตกต่างกันไป เครื่องปรุงเดียวกันปรุงอาหารทุกอย่างได้ก็หาไม่  ที่น่าตกใจก็คือ เป็นนักเรียนนาฏศิลป์ยังไม่รู้ว่าการแสดงของตนมีจารีตธรรมเนียมการนำไปใช้อย่างไรให้เหมาะสม โขนหลวง โขนสด โขนหน้าไฟ อีกหลากหลาย ต่างมีแบบแผนเฉพาะตัว เล่นได้แค่ไหน อาจารย์ไม่ทักท้วงหรือ ไม่ได้ปรึกษาอาจารย์เลยหรือ แล้วครูอาจารย์สอนอย่างไรลูกศิษย์ถึงเข้าไม่ถึงแก่นของมรดก  ถ้าคนที่เรียนมายังแยกแยะไม่ได้ คนทั่วไปจะเข้าใจได้อย่างไร  คนต่างนับถือไม่เหมือนกัน เราไม่นับถือก็เรื่องของเรา แต่อย่าไปจาบจ้วงสิ่งที่คนอื่นนับถือ สังคมจึงจะอยู่ได้บนความต่าง  เพียงเคารพสิทธิซึ่งกัน ปมดราม่าดังตัวอย่างเรื่องนี้คงไม่เกิดขึ้น  

จริงอยู่ ศิลปะบางอย่างถูกนำมาล้อเลียน เช่น โมนาลิซ่าคาบบุหรี่ ส่วมแว่นกันแดด ติดหนวด สารพัดที่เธอจะถูกปู้ยี้ปู้ยำ แต่โมนาลิซ่าก็คือโมนาลิซ่า ไม่ว่าใครจะเอาไปเล่นอย่างไร โมนาลิซ่าก็ยังคงมีเอกลักษณ์และศิลปะอยู่มิได้เสื่อมหาย ถือว่าเธอถูกกระทำโดยไม่เป็นทางการจากพวกมือบอน แต่ทศกัณฐ์ล่ะ ก็ถูกนำมาเล่นมากมายเหมือนกัน ต่างที่ว่า งานนี้มันเป็นการเผยแพร่ที่เป็นทางการ ซึ่งผู้เล่นควรคำนึงถึงวัฒนธรรม ที่มา ต้องศึกษาถึงความเหมาะสมด้วยว่า ถ้าอะไรก็หยิบมาเล่นได้หมด จะมีมรดกสืบทอดต่อไปแบบไหน อัตลักษณ์หายไป โขนเป็นศิลปะชั้นสูง ในสมัยก่อนนั้นจะแสดงต้องมีวาระที่เป็นมงคลแก่เกียรติแห่งศิลปะชั้นครู เพื่อให้คงความศักดิ์สิทธิ์ของศิลปะมีระดับ ไม่ใช่เอาลงมาเล่นได้ทุกโอกาสจนเลอะเทอะ ที่มีผู้ใหญ่ออกมาติง ก็เพื่อให้อยู่ในขอบเขตที่เหมาะสมไม่ได้ห้ามแตะต้อง ไม่สมควรด่าท่าน เพราะท่านก็ต้องทำหน้าที่ ท่านมีหน้าที่อนุรักข์ ไม่ได้ไปก้าวก่ายหน้าที่ใคร ไม่ใช่จะเม้นเอามันส์อย่างเดียว ระบาดโรคประชดประชันเหน็บแนม  คิดว่ายิ่งเหน็บเก่งยิ่งเท่ห์ ยิ่งสะใจ เยาวชนเดี๋ยวนี้จึงก้าวร้าวขึ้นทุกวัน ถ้าวันหนึ่งคุณแก่ตัวลงถูกเด็กก้าวร้าวใส่เมื่อไรเมื่อนั้นคุณคงเข้าใจว่าความนิยมแบบนี้มันไม่สร้างสรรค์เลย สื่อทุกวันนี้ก็มักนำเสนอแต่ประเด็นความขัดแย้งมากกว่าที่จะให้ความรู้กับผู้เสพ เพราะขายได้ จึงกลายเป็นสังคมบนพื้นฐานของความรู้สึก ไม่ใช่สังคมของเหตุผลบนฐานความเป็นจริง อย่าให้สมกับคำว่า อุปทานหมู่