ชุดจากพระโอษฐ์ ๕ เล่ม เล่มที่ ๑
ขุมทรัพย์จากพระโอษฐ์
หน้าที่ ๑๐๓    
หน้าที่ 103

ลิงก์สำหรับจดจำหรือแบ่งปันหน้านี้
            ขุมทรัพย์จากพระโอษฐ์
            หมวดที่ ๖
            ว่าด้วย  การหละหลวมในธรรม
    ____________

            นกแก้ว นกขุนทอง๑

    ภิกษุ !  ภิกษุในกรณีนี้  ย่อมเล่าเรียนปริยัติธรรม  (นานาชนิด)  คือ  สุตตะ  เคยยะ  เวยยากรณะ  คาถา  อุทาน  อิติวุตตกะ  ชาตกะ  อัพภูตธัมมะ  เวทัลละ ;  แต่เธอไม่รู้ทั่วถึงความหมายอันยิ่งแห่งธรรมนั้น ๆ ด้วยปัญญา.  ภิกษุนี้  เราเรียกว่า  ผู้มากด้วยปริยัติ  (นักเรียน)  ยังมิใช่ธรรมวิหารี  (ผู้อยู่ด้วยธรรม).
    อีกอย่างหนึ่ง,  ภิกษุ  แสดงธรรมตามที่ได้ฟังได้เรียนมา  แก่คนอื่นโดยพิสดาร,  แต่เธอไม่รู้ทั่วถึงความหมายอันยิ่งแห่งธรรมนั้น  ๆ  ด้วยปัญญา.  ภิกษุนี้  เราเรียกว่า  ผู้มากด้วยการบัญญัติ  (นักแต่ง)  ยังมิใช่ธรรมวิหารี  (ผู้อยู่ด้วยธรรม).
    อีกอย่างหนึ่ง,  ภิกษุ  ทำการสาธยายธรรม  ตามที่ได้ฟังได้เรียนมาโดยพิสดาร,  แต่เธอไม่รู้ความหมายอันยิ่งแห่งธรรมนั้น ๆ ด้วยปัญญา.  ภิกษุนี้  เราเรียกว่า  ผู้มากด้วยการสวด  (นักสวด)  ยังมิใช่ธรรมวิหารี  (ผู้อยู่ด้วยธรรม).
    ๑.  บาลี  พระพุทธภาษิต  ปญฺจก.  อํ.  ๒๒/๑๐๐/๗๔,  ตรัสแก่ภิกษุรูปหนึ่งผู้ทูลถามเรื่องนี้.

    อีกอย่างหนึ่ง,  ภิกษุ  คิดพล่านไปในธรรม  ตามที่ได้ฟังได้เรียนมา,  แต่เธอไม่รู้ทั่วถึงความหมายอันยิ่งแห่งธรรมนั้น  ๆ  ด้วยปัญญา.  ภิกษุนี้เราเรียกว่า  ผู้มากด้วยการคิด  (นักคิด)  ยังมิใช่ธรรมวิหารี  (ผู้อยู่ด้วยธรรม).