1. มีคำกล่าวว่าสงครามเป็นวิธีการที่สิ้นเปลืองและไร้ซึ่งประสิทธิภาพ  ผมก็ซึมซับมาแบบนั้นด้วยความมึนๆ

ทว่าในสมัยโบราณที่ไม่มีกฏเกณฑ์อะไรมากมายนักทำให้คำว่า "Winner take it all" มีความหมายตามนั้นจริงๆ  ถ้ารบชนะก็จะได้ทุกอย่างตั้งแต่ดินแดน  ผู้คน  อาหาร  ทองคำ  ด้วยสงครามทำให้อาณาจักรน้อยใหญ่ในประวัติศาสตร์รุ่งโรจน์หรือสูญหายไป  หรือแม้แต่ในยุคล่าอาณานิคมเมื่อไม่กี่ร้อยปีมานี้  เพราะฉะนั้นคำกล่าวว่าสงครามเป็นวิธีการที่สิ้นเปลืองและไร้ซึ่งประสิทธิภาพผมคิดว่า  เป็นเรื่องของยุคสมัยหนึ่ง  มวยรุ่นเดียวกันหนึ่ง (เพราะเจ็บหนักทั้งคู่) หรือยุคสมัยแห่งอารยะที่นอกจากจะไม่ได้อะไรจากดินแดนที่ชนะแล้วแล้วเผลอๆต้องเสียเงินเลี้ยงดูด้วย  จริงอยู่ที่มีบางอาณาจักรที่อาจจะไม่ได้รุ่งเรื่องเพราะสงคราม  แต่ถ้าแพ้สงครามก็จนอยู่ดี

2. ถ้าตัดประเด็นผลประโยชน์จากสงครามแล้วอยากทราบว่าทำไมมนุษย์ถึงต้องทำสงครามครับ  ถ้าจะถามว่า "ทำไมนายAถึงต่อยนายB" ผมพอจะตอบได้แต่ถ้าจะถามว่า "ทำไมประเทศAต้องรบกับประเทศB" ละก็ผมงงสุดติ่งเลยครับเพราะบางกรณีมันไม่ได้อะไรเลย  แต่ทำไมนายAถึงหยุดต่อยนายBไม่ได้