นับตั้งแต่หลางผิงเข้ามารับตำแหน่งหัวหน้าโค้ชทีมวอลเลย์หญิงจีน สมาคมวอลเลย์จีนมอบอำนาจในการทำงานให้หลางผิงอย่างเต็มที่ ผู้เล่น 14 คน ทีมงานโค้ช 14 คน อัตราส่วน 1 : 1 เช่นนี้ไม่เคยมีมาก่อนในทีมวอลเลย์หญิงจีน
และการคว้าแชมป์เวิลด์คัพได้ในครั้งนี้ก็เป็นผลการทำงานของทีมโค้ชเหล่านี้
สเก๊าท์หยวนหลิงซี
หยวนหลิงซี เริ่มต้นมาทำหน้าที่วิเคราะห์ด้านเทคนิคให้กับทีมวอลเลย์หญิงจีนนับตั้งแต่รอบโอลิมปิกที่ลอนดอน
ทุกครั้งที่มีรายการแข่งขัน เขาจะเป็น สเก๊าท์ รับผิดชอบในการวบรวมข้อมูลต่างๆของคู่แข่งขัน
และในการแข่งขันของทีมจีน หลังจบในแต่ละเซ็ต เขาจะเป็นคนส่งข้อมูลสถิติตัวเลขด้านเทคนิคทั้งของทีมตัวเอง
และทีมคู่แข่งไปให้กับโค้ช เพื่อที่จะได้ใช้ในการกำหนดวางแผนยุทธวิธีการเล่นต่อไป
โอลิมปิกที่ลอนดอนเป็นช่วงที่หยวนหลิงซีทำงานยุ่งมากที่สุด ทำตั้งแต่ 7 โมงเช้าไปจนถึงตี 2
ใน 1 วันมีแข่ง 6 แม็ตช์ที่เขาต้องทำการบันทึกวิดีโอและวิเคราะห์ทางเทคนิคโดยมีเขาทำเพียงคนเดียว
“มีบางคนในโลกโซเชียลพูดว่าทีมวอลเลย์หญิงจีนขาดในเรื่องระบบการวิเคราะห์ข้อมูลสถิติทางเทคนิค
ที่จริงแล้วแต่ละทีมต่างก็มีใช้ซอฟแวร์เหมือนๆกัน เมื่อ 4-5 ปีก่อนพวกเราก็เริ่มมีใช้ซอฟแวร์ที่ทันสมัยในระดับนานาชาติใช้กันแล้ว
การวิเคราะห์เทปวิดีโอและสถิติในแต่ละเกมการแข่งขันทีมเราก็มีเหมือนกัน”
หยวนหลิงซีถือเป็นผู้ทำงานแรกเริ่มในการศึกษาเรียนรู้และใช้ระบบปฏิบัติงานรวบรวมวิเคราะห์สถิติชุดนี้
หน้าที่การทำงานของหยวนหลิงซีในเวิลด์คัพคราวนี้ แต่ละวันมีการแข่งขัน 3 แม็ตช์
ก่อนการแข่งในแม็ตช์แรกจะเริ่มครึ่งชั่วโมง เขาจะลากกระเป่าเดินมาถึงพื้นที่ที่กำหนดเป็น “โซนเทคนิค”
ทำการติดตั้งเครื่องบันทึกเทป คอมฯโน้ตบุ๊ค และมีคอมฯอีกตัวที่พ่วงปริ๊นเตอร์
เตรียมความพร้อมในการรวบรวมข้อมูลสถิติของเกมการแข่งขัน
และเมื่อถึงตอนที่ทีมจีนแข่งขัน เขาก็จะย้ายการทำงานไปอีกจุดของสนาม และเมื่อจบในแต่ละเซ็ต
ผู้ช่วยโค้ชอู๋เสี่ยวเหลย ก็จะนำเอาข้อมูลสถิติที่หยวนปริ๊นต์ออกมาส่งต่อไปให้โค้ชหลางและโค้ชอันที่คุมอยู่ข้างสนาม
นับตั้งแต่เริ่มจนจบการแข่งขัน ในแต่ละการเล่นผมก็จะใส่หมายเหตุลงไปในคอมฯ
เมื่อการแข่งขันจบลงเราก็จะสามารถทำการตัดต่อคลิปและวิเคราะห์เชิงเทคนิคได้อย่างรวดเร็ว
นอกจากเวลานอกทางเทคนิคและเวลาพักระหว่างเซ็ตแล้ว เขาแทบไม่มีเวลาพักแม้แต่จะดื่มน้ำก็ยังไม่มี”
เมื่อการการแข่งขันเริ่มต้นขึ้น เขาต้องกดแป้นคีย์บอร์ดทำหมายเหตุโดยตลอดไม่มีหยุด
ใส่หมายเลขกำกับลงไปในช็อตที่เห็นว่ามีความสำคัญเก็บเข้าไปในระบบ
ทีมชั้นนำอย่างอเมริกา บราซิล อิตาลี รัสเซีย ญี่ปุ่น ต่างก็ใช้งานระบบซอฟแวร์ที่เรียกว่า Data Volley 2007
ในการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล แบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ Data Volley กับ Data Video
อันหนึ่งคือสถิติด้านเทคนิค อีกอันคือทำคลิปเทคนิค
“ปลายปี 2010 สมาคมวอลเลย์จีนได้จัดซื้อระบบปฏิบัติการชุดนี้มา ผมใช้เวลาไปประมาณครึ่งปี
ในการศึกษาเรียนรู้วิธีการใช้ด้วยตัวเอง ระหว่างที่ใช้เวลาศึกษาวิธีการใช้มันน่าเบื่อมาก
แต่การที่ได้สามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์กับทีมได้เป็นความรู้สึกที่ภูมิใจ
และรู้สึกว่างานตรงนี้มันน่าสนุกมาก “
คอมพิวเตอร์ของหยวน เป็นคลังที่เก็บรวบรวมข้อมูลด้านเทคนิคของทีมชั้นนำระดับโลกเอาไว้
วิธีการเสิร์ฟของผู้เล่นแต่ละคนในทีมชั้นนำ ตำแหน่งการให้บอลของมือเซ็ต ตำแหน่งทิศทางการตบหรือการหยอดที่ชอบของผู้เล่น ฯลฯ
ทีมเอเชียที่ทุ่มกับเรื่องนี้มากที่สุดก็คือทีมญี่ปุ่น เจ้าหน้าที่ทีมด้านสถิติเทคนิคของญี่ปุ่นมีโน้ตบุ๊คเรียงกัน 5 เครื่อง
มี 4 คนแบ่งงานกันรับผิดชอบ คนหนึ่งบันทึกเทป คนหนึ่งเก็บสถิติ คนหนึ่งรวบรวมสถิติในแต่ละด้าน ……..
ถึงแม้ว่านี่ไม่ได้เป็นปัจจัยที่ชี้ขาดถึงผลแพ้ชนะ แต่ข้อมูลของคู่แข่งเหล่านี้ก็เป็นประโยชน์อย่างมากให้กับทีม
ผู้ช่วยสเก๊าท์
ตอนนี้หยวนหลิงซีมีผู้ช่วยแล้วก็คือ หยูเฟย เป็นโค้ชคู่ซ้อมของวอลเลย์หญิงจีน
ทั้งคู่เคยเป็นผู้เล่นร่วมสโมสรเทียนจินมาด้วยกัน สโมสรวอลเลย์หญิงเทียนจินถือว่าเป็นจ้าวในวงการวอลเลย์ภายในของจีนมายาวนาน
แต่วอลเลย์ชายเทียนจินกลับไม่มีชื่อโดดเด่นสักเท่าไร หยูเฟยเคยเข้าร่วมแข่งในรอบคัดเลือกกีฬาแห่งชาติจีน 2 ครั้ง
ซึ่งทั้ง 2 ครั้งก็ไม่สามารถเข้าไปเล่นรอบสุดท้ายได้
ปี 2009 หลังจากเลิกเล่นวอลเลย์ หยูเฟยก็เข้ามาเป็นผู้ช่วยโค้ชให้กับทีมเยาวชนของวอลเลย์หญิงเทียนจิน
และเมื่อหลางผิงเข้ามาเป็นหัวหน้าโค้ชทีมชาติจีน ก็ได้มองหาคนมาเป็นโค้ชคู่ซ้อมให้กับนักวอลเลย์หญิงจีน
หยูเฟยได้รับการคัดเลือก เขาบอกว่าแม้ว่าตอนที่ยังเป็นนักกีฬาอยู่จะไม่มีวาสนาได้สวมชุดทีมชาติจีน
แต่การได้มาเป็นส่วนหนึ่งของทีมวอลเลย์หญิงทีมชาติจีนก็ให้รู้สึกภาคภูมิใจมาก
หยูเฟย
เวิลด์คัพหนนี้หยูเฟยมีหน้าที่รับผิดชอบติดตามทีมญี่ปุ่นที่ไปกับกรุ๊ปต่างๆ ไปสนามโตเกียว เซ็นได
จนมาสนามนาโงยาถึงได้มาร่วมสมทบกับทีมจีน
ก่อนที่หยูเฟยจะเข้ามาร่วมทีม ก็เริ่มต้นเรียนรู้งานกับหยวนหลิงซี
“ผมเรียนกับโค้ชหยวน เขาสอนแนะนำผม และผมก็ศึกษาเองด้วย “
“ปีที่แล้วรายการชิงแชมป์โลก ผมก็เริ่มทำงานคนเดียวในการบันทึกเทปและเก็บข้อมูลสถิติ
ทีมชั้นนำประเทศอื่นๆส่วนใหญ่แล้วก็จะมีเจ้าหน้าที่ทำสถิติเทคนิค 2 คนขึ้นไป “
หยูเฟยช่วยมาแบ่งเบางานของหยวนหลิงซี เป็นการช่วยให้ทีมวอลเลย์หญิงจีนเพิ่มความเข้าใจในคู่แข่งได้มากยิ่งขึ้น
“ผมทำสนามหนึ่ง โค้ชหยวนทำอีกสนามหนึ่ง 2 คนร่วมกันทำงานประสิทธิผลก็จะยิ่งมีเพิ่มสูงขึ้น”
เกี่ยวกับการศึกษาเรียนรู้การทำสถิติข้อมูลด้านเทคนิค หยูเฟยบอกว่าตอนที่เป็นนักกีฬาความคิดเราก็จะเติบโตไปตามอายุ
“ผู้เล่นเก่ามักจะครุ่นคิดอยู่เสมอว่าคู่แข่งจะเล่นยังไง และก็คิดว่าถ้าเรามีนั่นถ้าเรามีนี่ก็จะดีมากเลย
ต่อมาได้ยินว่ามีซอฟแวร์อันนี้มาก็เลยเริ่มลองศึกษาดู
ก่อนเข้าร่วมงานทีมชาติ หยูเฟยจึงมีความรู้พื้นฐานการทำงานด้านสถิติข้อมูลเทคนิคแล้ว
แต่ตอนนั้นในมือผมยังไม่มีซอฟแวร์อันนี้ก็เลยไปหาคู่มือการใช้แบบง่ายๆมาศึกษา
หน้าที่การทำงานตามปกติของผมก็คือเป็นคู่ซ้อมให้กับทีม แล้วใช้เวลาว่างนอกงานมาศึกษาเรื่องงานสถิติเทคนิค
ไม่ได้ทำให้งานหลักเสียหาย โค้ชหลางเองก็ให้การสนับสนุน ก่อนหน้าที่จะไปชิงแชมป์โลกปีที่แล้วกับเวิลด์คัพปีนี้
โค้ชหลางจะเข้ามาถามผมว่าสามารถจะทำงานรับผิดชอบคนเดียวไหวไหม?
รายการใหญ่ทั้ง 2 รายการนี้ เวลาส่วนใหญ่ของหยูเฟยจะไม่ได้อยู่กับทีม ต้องออกไปทำงานตัวคนเดียว
“ภาษาอังกฤษที่ใช้ในชีวิตประจำวันทั่วไปไม่มีปัญหา ไปถึงในแต่ละแห่งเพื่อนๆก็อาจจะยุ่งหน่อย
เพราะต้องช่วยผมวาดแผนที่เส้นทางจากสถานีรถไฟไปโรงแรม จากโรงแรมไปสนามแข่ง
การทำงานก็ไม่มีอะไรยุ่งยาก เจ้าหน้าที่ของทีมอื่นเมื่อเจอหน้ากันก็มีพูดคุยทักทายกัน
หยูเฟยจะออกเดินทางไปสนามก่อนการแข่งขันจะเริ่ม 2 ชั่วโมง ทำการบันทึกเทปการแข่งขัน 3 แม็ตช์
จากนั้นก็มาจัดการรวบรวมข้อมูล นำเอาข้อมูลชั้นต้นเหล่านี้กลับมาแบ่งงานกันทำกับโค้ชหยวน
“ถ้าเขาไม่ยุ่งมากก็ทำมากหน่อย หรือผมไม่ยุ่งมากก็จะทำเยอะหน่อย จนถึงแม็ตช์สุดท้ายของการแข่งขัน
เรา 2 คนก็จะร่วมกันทำก็จะไม่ค่อยยุ่งนัก
แต่ละวันจะทำงานกันยุ่งมาก แต่หยูเฟยบอกว่าทุกคนไม่มีใครปริปากบ่น ทุกคนในทีมต่างก็ทำงานเสียสละเพื่อทีม
นอกจากจะทำงานให้ขัอมูลสถิติทีมคู่แข่งเพื่อเป็นประโยชน์กับทีมแล้ว หยูเฟยยังได้ผลพลอยได้อื่นด้วย
การที่ได้ดูเกมการแข่งขันมาก ก็ทำให้เราเข้าใจมากขึ้นไปด้วยถึงมุมทิศทางการตบของผู้เล่นคู่แข่ง การหมุนรอบจัดวางตำแหน่งผู้เล่น
พวกเราที่เป็นคู่ซ้อมต้องตั้งใจศึกษาเทปจริงจัง เช่นนี้แล้วถึงจะเลียนแบบเอกลักษณ์เฉพาะในการตบของแต่ละผู้เล่นคู่แข่งได้เหมือน
ผู้เล่นเราถึงจะได้รู้จักเข้าใจสไตล์การเล่นของคู่แข่งมากยิ่งขึ้น จะได้คิดหาวิธีพิชิตคู่แข่งได้
*** ยังมีต่อ
ทีมงานเบื้องหลังความสำเร็จของทีมวอลเลย์บอลหญิงจีน
และการคว้าแชมป์เวิลด์คัพได้ในครั้งนี้ก็เป็นผลการทำงานของทีมโค้ชเหล่านี้
ทุกครั้งที่มีรายการแข่งขัน เขาจะเป็น สเก๊าท์ รับผิดชอบในการวบรวมข้อมูลต่างๆของคู่แข่งขัน
และในการแข่งขันของทีมจีน หลังจบในแต่ละเซ็ต เขาจะเป็นคนส่งข้อมูลสถิติตัวเลขด้านเทคนิคทั้งของทีมตัวเอง
และทีมคู่แข่งไปให้กับโค้ช เพื่อที่จะได้ใช้ในการกำหนดวางแผนยุทธวิธีการเล่นต่อไป
ใน 1 วันมีแข่ง 6 แม็ตช์ที่เขาต้องทำการบันทึกวิดีโอและวิเคราะห์ทางเทคนิคโดยมีเขาทำเพียงคนเดียว
ที่จริงแล้วแต่ละทีมต่างก็มีใช้ซอฟแวร์เหมือนๆกัน เมื่อ 4-5 ปีก่อนพวกเราก็เริ่มมีใช้ซอฟแวร์ที่ทันสมัยในระดับนานาชาติใช้กันแล้ว
การวิเคราะห์เทปวิดีโอและสถิติในแต่ละเกมการแข่งขันทีมเราก็มีเหมือนกัน”
หยวนหลิงซีถือเป็นผู้ทำงานแรกเริ่มในการศึกษาเรียนรู้และใช้ระบบปฏิบัติงานรวบรวมวิเคราะห์สถิติชุดนี้
ก่อนการแข่งในแม็ตช์แรกจะเริ่มครึ่งชั่วโมง เขาจะลากกระเป่าเดินมาถึงพื้นที่ที่กำหนดเป็น “โซนเทคนิค”
ทำการติดตั้งเครื่องบันทึกเทป คอมฯโน้ตบุ๊ค และมีคอมฯอีกตัวที่พ่วงปริ๊นเตอร์
เตรียมความพร้อมในการรวบรวมข้อมูลสถิติของเกมการแข่งขัน
และเมื่อถึงตอนที่ทีมจีนแข่งขัน เขาก็จะย้ายการทำงานไปอีกจุดของสนาม และเมื่อจบในแต่ละเซ็ต
ผู้ช่วยโค้ชอู๋เสี่ยวเหลย ก็จะนำเอาข้อมูลสถิติที่หยวนปริ๊นต์ออกมาส่งต่อไปให้โค้ชหลางและโค้ชอันที่คุมอยู่ข้างสนาม
เมื่อการแข่งขันจบลงเราก็จะสามารถทำการตัดต่อคลิปและวิเคราะห์เชิงเทคนิคได้อย่างรวดเร็ว
นอกจากเวลานอกทางเทคนิคและเวลาพักระหว่างเซ็ตแล้ว เขาแทบไม่มีเวลาพักแม้แต่จะดื่มน้ำก็ยังไม่มี”
ใส่หมายเลขกำกับลงไปในช็อตที่เห็นว่ามีความสำคัญเก็บเข้าไปในระบบ
ในการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล แบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ Data Volley กับ Data Video
อันหนึ่งคือสถิติด้านเทคนิค อีกอันคือทำคลิปเทคนิค
ในการศึกษาเรียนรู้วิธีการใช้ด้วยตัวเอง ระหว่างที่ใช้เวลาศึกษาวิธีการใช้มันน่าเบื่อมาก
แต่การที่ได้สามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์กับทีมได้เป็นความรู้สึกที่ภูมิใจ
และรู้สึกว่างานตรงนี้มันน่าสนุกมาก “
วิธีการเสิร์ฟของผู้เล่นแต่ละคนในทีมชั้นนำ ตำแหน่งการให้บอลของมือเซ็ต ตำแหน่งทิศทางการตบหรือการหยอดที่ชอบของผู้เล่น ฯลฯ
มี 4 คนแบ่งงานกันรับผิดชอบ คนหนึ่งบันทึกเทป คนหนึ่งเก็บสถิติ คนหนึ่งรวบรวมสถิติในแต่ละด้าน ……..
ถึงแม้ว่านี่ไม่ได้เป็นปัจจัยที่ชี้ขาดถึงผลแพ้ชนะ แต่ข้อมูลของคู่แข่งเหล่านี้ก็เป็นประโยชน์อย่างมากให้กับทีม
ทั้งคู่เคยเป็นผู้เล่นร่วมสโมสรเทียนจินมาด้วยกัน สโมสรวอลเลย์หญิงเทียนจินถือว่าเป็นจ้าวในวงการวอลเลย์ภายในของจีนมายาวนาน
แต่วอลเลย์ชายเทียนจินกลับไม่มีชื่อโดดเด่นสักเท่าไร หยูเฟยเคยเข้าร่วมแข่งในรอบคัดเลือกกีฬาแห่งชาติจีน 2 ครั้ง
ซึ่งทั้ง 2 ครั้งก็ไม่สามารถเข้าไปเล่นรอบสุดท้ายได้
ปี 2009 หลังจากเลิกเล่นวอลเลย์ หยูเฟยก็เข้ามาเป็นผู้ช่วยโค้ชให้กับทีมเยาวชนของวอลเลย์หญิงเทียนจิน
และเมื่อหลางผิงเข้ามาเป็นหัวหน้าโค้ชทีมชาติจีน ก็ได้มองหาคนมาเป็นโค้ชคู่ซ้อมให้กับนักวอลเลย์หญิงจีน
หยูเฟยได้รับการคัดเลือก เขาบอกว่าแม้ว่าตอนที่ยังเป็นนักกีฬาอยู่จะไม่มีวาสนาได้สวมชุดทีมชาติจีน
แต่การได้มาเป็นส่วนหนึ่งของทีมวอลเลย์หญิงทีมชาติจีนก็ให้รู้สึกภาคภูมิใจมาก
หยูเฟย
จนมาสนามนาโงยาถึงได้มาร่วมสมทบกับทีมจีน
“ปีที่แล้วรายการชิงแชมป์โลก ผมก็เริ่มทำงานคนเดียวในการบันทึกเทปและเก็บข้อมูลสถิติ
ทีมชั้นนำประเทศอื่นๆส่วนใหญ่แล้วก็จะมีเจ้าหน้าที่ทำสถิติเทคนิค 2 คนขึ้นไป “
“ผู้เล่นเก่ามักจะครุ่นคิดอยู่เสมอว่าคู่แข่งจะเล่นยังไง และก็คิดว่าถ้าเรามีนั่นถ้าเรามีนี่ก็จะดีมากเลย
ต่อมาได้ยินว่ามีซอฟแวร์อันนี้มาก็เลยเริ่มลองศึกษาดู
แต่ตอนนั้นในมือผมยังไม่มีซอฟแวร์อันนี้ก็เลยไปหาคู่มือการใช้แบบง่ายๆมาศึกษา
ไม่ได้ทำให้งานหลักเสียหาย โค้ชหลางเองก็ให้การสนับสนุน ก่อนหน้าที่จะไปชิงแชมป์โลกปีที่แล้วกับเวิลด์คัพปีนี้
โค้ชหลางจะเข้ามาถามผมว่าสามารถจะทำงานรับผิดชอบคนเดียวไหวไหม?
เพราะต้องช่วยผมวาดแผนที่เส้นทางจากสถานีรถไฟไปโรงแรม จากโรงแรมไปสนามแข่ง
การทำงานก็ไม่มีอะไรยุ่งยาก เจ้าหน้าที่ของทีมอื่นเมื่อเจอหน้ากันก็มีพูดคุยทักทายกัน
จากนั้นก็มาจัดการรวบรวมข้อมูล นำเอาข้อมูลชั้นต้นเหล่านี้กลับมาแบ่งงานกันทำกับโค้ชหยวน
เรา 2 คนก็จะร่วมกันทำก็จะไม่ค่อยยุ่งนัก
การที่ได้ดูเกมการแข่งขันมาก ก็ทำให้เราเข้าใจมากขึ้นไปด้วยถึงมุมทิศทางการตบของผู้เล่นคู่แข่ง การหมุนรอบจัดวางตำแหน่งผู้เล่น
ผู้เล่นเราถึงจะได้รู้จักเข้าใจสไตล์การเล่นของคู่แข่งมากยิ่งขึ้น จะได้คิดหาวิธีพิชิตคู่แข่งได้
*** ยังมีต่อ