พระอาจารย์เหรียญ วรลาโภ
วัดอรัญญบรรพต
อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

...

นี่แหละชีวิตของคนเราเกิดมาในโลกนี้นะ
มันต้อง "มีเหตุมีปัจจัย" คนไม่รู้จักเหตุ
ไม่รู้จักปัจจัยของชีวิต มันก็ไม่ได้พบกับความสุขความเจริญ  
เหตุปัจจัยนั้นมันมีอยู่ทั้งสองอย่าง  เหตุดีก็มี  เหตุชั่วก็มี
ปัจจัยดีก็มี  ปัจจัยชั่วก็มี  มันมีอยู่ทั้งสองอย่างอย่างนี้
ในชีวิตของคนเรานี้นะ มันมีอยู่ตั้งแต่อดีตชาติหนหลังนู้น
ติดตามมาทั้งสองอย่างนั้นแหละ

เพราะฉะนั้นเมื่อเรามาพบพระพุทธศาสนาอย่างนี้แล้วนะ
พระพุทธเจ้าทรงสอนให้เราเลือกบัดนี้  
เลือกเหตุที่ดี ละเหตุที่ชั่วออกไปจากกายวาจาใจ  
เลือกปัจจัยที่ดี ละปัจจัยที่ชั่วออกไป  
อันนี้เป็นหลักปฏิบัติที่พระพุทธเจ้าทรงแนะนำสั่งสอน

อย่างเช่น ธัมมวิจยะ นั้นในโพชฌงค์ ๗ น่ะ
ความสอดส่องธรรมก็หมายความว่า
เราสอดส่องดูจิตใจตัวเองนี้ว่า ใจชั่วมันมีอยู่หรือไม่  
หรือมีแต่ใจดี หรือมันมีทั้งสองอย่าง  
แต่แน่นอนละคนธรรมดาสามัญนี่ต้องมีทั้งสองอย่าง
บางคราวใจก็เกิดคิดชั่วขึ้นมา  บางคราวก็คิดดีขึ้นมา  มันมีอยู่อย่างนี้

เพราะฉะนั้นเมื่อเรามาพบพระพุทธศาสนาแล้ว
ก็ข้อปฏิบัติพระพุทธเจ้าก็ทรงแนะนำสั่งสอนน่ะ  
ข้อปฏิบัติสำหรับที่จะให้เราทำจิตให้สงบ ให้มีปัญญา  
รู้จักเลือกเฟ้นธรรมอันเกิดขึ้นกับใจนี้  
ส่วนใดที่ไม่ดี กำหนดละมันทิ้งไป  ส่วนใดดีเราก็กำหนดรู้ไว้