ขอแชร์ประสบการณ์ “การบริจาคเลือด เพื่อสำรองเลือดให้แก่ผู้ป่วย ณ โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง” คือเมื่อไม่นานมานี้ พ่อของเราต้องทำการฉีดเคมีบำบัด เนื่องจากท่านเป็นมะเร็งตับ และมีคิวทำการฉีดเคมีฯ ในวันที่ 8 กันยายน 2558 เรา แฟน และญาติ จึงนัดกันไปบริจาคเลือด เพื่อเป็นการสำรองเลือดไว้ให้พ่อใช้ในการรักษา ซึ่งเหตการณ์มีดังนี้ค่ะ

วันเสาร์ที่ 5 กันยายน 2558
เราและแฟนไปบริจาคเลือด เพื่อเป็นการสำรองเลือดไว้ให้พ่อของเราใช้ตอนฉีดเคมีบำบัดในวันที่ 8 หลังจากนั้นก็มีการระบุข้อมูลชื่อและรหัสผู้ป่วยเอาไว้ว่าจะมอบเลือดเหล่านี้ให้กับพ่อของเรา

วันอาทิตย์ที่ 6 กันยายน 2558
    พี่ชายของเราและเพื่อนอีก 4 คน ไปบริจาคเลือดแล้วระบุชื่อกับรหัสคนไข้เอาไว้เหมือนกับที่เราทำ

วันจันทร์ที่ 7 กันยายน 2558
    พ่อของเรามาแอดมิดที่รพ. ดังกล่าว เพื่อรอฉีดเคมีบำบัดในวันที่ 8 และในช่วงเย็นวันนี้ เราก็ได้แจ้งกับพยาบาลว่า เราได้บริจาคเลือกเอาไว้ให้พ่อแล้วในวันที่ 5-6 ที่ผ่านมา ซึ่งพยาบาลก็บอกว่า จะไปเช็คเลือดในสต็อกให้ก่อนว่ามีพอมั้ย ถ้าไม่พอจะนำเลือดที่เราบริจาคไว้มาใช้

วันอังคารที่ 8 กันยายน 2558
    ตอนเช้า พ่อของเรากำลังเตรียมฉีดเคมีบำบัด แต่ปรากฎว่าพยาบาลโทร.ไปแจ้งที่บ้านว่า “คุณพ่อไม่สามารถทำการฉีดเคมีบำบัดได้ เพราะเลือดในสต็อกไม่พอ คุณหมออนุญาตให้พ่อกลับบ้านได้เลย แล้วค่อยนัดมาฉีดเคมีฯในวันหลัง”
หลังจากที่ฟังเราก็สงสัยว่าทำไมเลือดถึงไม่พอ เพราะเราได้เตรียมเลือดไว้ให้พ่อแล้ว เราจึงโทร.ไปถามทางรพ.อีกครั้ง
เรา : หนูได้บริจาคเลือดเอาไว้ให้กับพ่อแล้ว ทำไมถึงไม่พอล่ะคะ?
พยาบาล : เลือดมันมีอายุการใช้งานอยู่ได้แค่ 3 วันค่ะ
เรา : อ้าว เลือดของเราก็อยู่ภายใน 3 วันนี่ค่ะ เพราะเพิ่งไปบริจาคเมื่อวันที่ 5-6 นี่เอง หรือเพราะทางคุณเอาเลือดของเราไปให้คนอื่นใช้รึเปล่า
พยาบาล : มันเป็นระบบการหมุนเวียนเลือด ซึ่งทางเราได้นำเลือดของคุณไปให้คนอื่นใช้แล้ว ส่วนเคสของคุณต้องรอเลือดของคนอื่นค่ะ
เรา : แล้วทำไมถึงทำแบบนี้ล่ะคะ แล้วพ่อของหนูจะทำยังไง (ณ ตอนนั้น โมโหมากค่ะ)
พยาบาล : อย่าคิดในแง่ลบสิค่ะ มันบาป (หืม..ใครบาป?)
เรา : … คุณพยาบาลเข้าใจความรู้สึกของหนูมั้ยคะ แล้วพ่อหนูจะทำยังไงคะ?
หลังจากคุยไปสักพัก ก็ไม่ได้รับคำตอบใดกลับมา
สรุปคือ ไม่มีเลือด เรากับแฟนต้องไปรพ.เพื่อไปรับพ่อกลับบ้าน แต่เรายังข้องใจเรื่องเลือด เรากับแฟนจึงไปติดต่อ “ห้องเลือด” เพื่อสอบถามปัญหาดังกล่าว
เรา : พี่ค่ะ หนูสงสัยเรื่องเลือดที่หนูบริจาคไว้ให้พ่อฉีดเคมีบำบัดวันนี้ค่ะ
จนท. : คนไข้ชื่ออะไร
เราก็บอกชื่อไป
จนท. : อ๋อ ตอนนี้เลือดมีไม่พอครับ
...
เราก็ถามกลับว่า
เรา : จะไม่พอได้ไงคะ ในเมื่อวันที่ 5-6 เราได้มาบริจาคเลือด แล้วระบุชื่อผู้ป่วยไปเรียบร้อยแล้ว พอถึงเวลาทำไมบอกว่าไม่มีเลือดล่ะคะ?
จนท. : เลือดที่ต้องการใช้เป็นเกร็ดเลือดใช่ไหม
เรา : ใช่คะ
จนท. : อ่อ เลือดที่จะต้องนำมาคัดเป็นเกร็ดเลือดจะต้องใช้เลือดที่เพิ่งบริจาคภายใน 3-5 วันเท่านั้น เราเลยต้องนำเลือดของน้องไปหมุนเวียนให้คนไข้คนอื่น แล้วน้องได้ระบุไว้มั้ยว่าต้องใช้วันไหน
เรา : ไม่ได้ระบุคะ เพราะวันที่บริจาคฯ ในใบที่กรอกข้อมูล ไม่มีช่องวัน/เดือนให้ระบุ และเจ้าหน้าที่ก็ไม่ได้บอกหนูด้วยว่าต้องระบุวันใช้งาน
จนท. : ตอนนี้เลือดมันขาด ทั้งในรพ. ทั้งที่กาชาดก็ขาดหมด
เรา : อ้าว แล้วพอถึงคิวหนู กลับไม่มีเลือดให้พ่อของหนูใช้หรอคะ แล้วอย่างนี้คุณจะแก้ปัญหาให้เราอย่างไรคะ
จนท. : เราใช้สิทธิการรักษาอะไร
เรา : เราใช้สิทธิรักษา 30 บาทค่ะ
จนท. : อ๋อ ถ้าสิทธิ 30 บาท มันต้องเรียงตามคิว เพราะมีคนใช้สิทธิเยอะครับ
เรา : แต่ว่าเราได้ระบุชื่อไว้แล้วนิค่ะ ทำไมคุณถึงเอาเลือดของเราไปให้คนอื่น แล้วถ้าถึงคิวผ่าตัดด่วนขึ้นมาจำเป็นต้องใช้เลือด จะทำยังไงล่ะ และถ้าหนูต้องการซื้อเลือด หนูต้องจ่ายเพิ่มเท่าไหร่ (ตอนนั้นเราโมโหมากค่ะ เราเลยถาม)
จนท. : ประมาณ 10,500 บาท ถ้าซื้อตอนนี้ พรุ่งนี้ก็จะได้เลือดเลย
ตอนนั้น เราแบบ โมโหมากกก เลือดของเรา ทำไมเราต้องซื้อเลือดของเราด้วย? นี่คือถ้าไม่มีเงินเราก็ไม่สามารถทำอะไรได้หรอ
จนท. : พ่อของน้องต้องมาฉีดอีกทีวันไหน
เรา : หนูไม่รู้ เพราะหมอยังไม่ได้ระบุว่าวันไหนค่ะ
หลังจากนั้น เจ้าหน้าที่ก็ให้เราไปคุยกับหมอว่าจะนัดคิวได้วันไหน แล้วเค้าจะกันเลือดไว้ให้...แต่ต้องเสียเงินนะ
หลังจากนั้นเรากับแฟนก็ไปคุยกับหมอเรื่องคิว แล้วกลับไปคุยกับเจ้าหน้าที่ที่ห้องเลือดอีกครั้ง แต่เราไม่ได้ไปซื้อเลือด เรากลับไปถามเค้าว่า ถ้าจะพาคนมาบริจาคเลือด เราต้องใช้จำนวนคนเท่าไหร่ถึงจะพอ (6 ยูนิต) เจ้าหน้าที่ก็บอกว่า 6 คน หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่ก็ให้เราระบุชื่อผู้ป่วยและวันนัดฉีดเคมีฯ เพื่อเมื่อมีคนมาบริจาคให้พ่อเรา เขาจะได้เก็บเลือดเอาไว้ให้ และเราได้ย้ำกับเจ้าหน้าที่ว่าได้แน่นอนใช่ไหมค่ะ
จนท. : ได้แน่นอน

คำถามค่ะ
เราสงสัยว่า ทำไมเจ้าหน้าที่ถึงไม่แนะนำในการบริจาคเลือดให้แบบระบุชื่อผู้ป่วย หรือซักถามเราว่า คนป่วยต้องการใช้เลือดวันไหน และอีกอย่างคือ เลือดที่เราบริจาคแบบระบุชื่อผู้ป่วยแต่ทางโรงพยาบาลได้เอาเลือดของเราไปหมุนเวียนให้คนอื่นก่อน ถ้าอย่างนี้เราจะระบุในการบริจาคเลือดไปทำไม แล้วมันจะต่างจากการบริจาคเลือดทั่วไปอย่างไร ทำไมทางโรงพยาบาลไม่โทรมาแจ้งเจ้าของเลือดก่อนว่า ทางโรงพยาบาลมีเลือดไม่เพียงพอจะขอนำเลือดของเราไปให้คนอื่นก่อนได้ไหม ซึ่งถ้าเป็นอย่างนั้น เราเต็มใจอยู่แล้ว เพียงขอให้ถามเจ้าของเลือดก่อนว่าเราต้องการใช้ด่วนหรือไม่

เราเข้าใจว่า เลือดสำคัญสำหรับทุกคน แต่ดูเหมือนว่าจะให้ความสำคัญกับคนที่มีเงินมากกว่า แต่คนจนต้องนอนรอเลือดตามยถากรรม...