เกณฑ์ทหาร คือ การเรียกใช้แรงงานอย่างไม่สมัครใจโดยฝ่ายปกครอง
หลายประเทศได้ยกเลิกการเกณฑ์ทหารไปแล้ว และอาศัยกองกำลังทหารอาชีพและอาสาสมัคร

ประเทศที่ไม่มีการเกณฑ์ทหารแล้ว ได้แก่ สหรัฐอเมริกา ฝรั่งเศส ญี่ปุ่น สเปน เบลเยี่ยม โครเอเชีย เลบานอน นิวซีแลนด์
โรมาเนีย เลบานอน โปแลนด์ นิวซีแลนด์ เนเธอร์แลนด์ ออสเตรเลีย เป็นต้น

ข้อเสียของการเกณฑ์ทหาร
ความสิ้นเปลืองและสูญเสียทางเศษรฐกิจในยามที่ประเทศสงบสุข
การเกณฑ์ทหารขัดกับปฏิญญาสากล ว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
การเกณฑ์ทหารขัดกับเสรีภาพของประชาชน

"การเกณฑ์ทหารเป็นการใช้แรงงาน ทาสรูปแบบหนึ่ง" อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ ซิกมุนด์ ฟรอยด์ H.G. Wells, Bertrand Russell and Thomas Mann

"รัฐที่คิดว่าตัวเองสามารถบังคับประชาชนให้ไปร่วมสงครามได้ตามใจชอบ ย่อมไม่มีวันที่จะคิดถึงคุณค่าและความความสุขของประชาชนในยามสงบ" ไอน์สไตน์และคานธี

ผลตอบแทนต่อต้นทุนของการเกณฑ์ ทหารในยามสงบอยู่ในระดับต่ำเนื่อง จาก การเกณฑ์ทหารมีต้นทุนที่รัฐต้อง จ่ายโดยตรงในการฝึกอบรม และการที่ประชาชนมิได้ไปประกอบ อาชีพของตนนั้นเป็นการใช้แรง งานจำนวนมากของ ชาติไปในทิศทางที่ไม่เพิ่มผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ