ปัจจจุบันไม่ค่อยมีใครทราบว่าข้าวยาคู ถือเป็นอาหารที่สำคัญที่พระพุทธเจ้าตรัสสรรเสริญ  ซึ่งตามปรกติแล้ว  พระพุทธองค์ท่านจะไม่ตรัสสรรเสริญคุณของอาหาร  แต่สำหรับข้าวยาคูแล้ว  พระพุทธเจ้าตรัสว่ามีคุณแก่ร่างกาย  และผู้ที่ถวายข้าวยาคู  ก็ได้ชื่อว่าไม่ได้ถวายอาหารธรรมดา  แต่ถวายอาหารที่มีคุณประโยชน์ตามที่พระพุทธเจ้าตรัสสรรเสริญถึง ๑๐ ประการ


พระวินัยปิฎก เล่มที่ ๕
มหาวรรค ภาค ๒
เรื่องพราหมณ์ถวายยาคูและขนมปรุงด้วยน้ำหวาน

ข้าวยาคูมีคุณ ๑๐ อย่าง



             พระผู้มีพระภาคได้ตรัสพระพุทธพจน์นี้กะพราหมณ์นั้น ผู้นั่งอยู่ ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่งว่า
ดูกรพราหมณ์ ข้าวยาคูมีคุณ ๑๐ อย่างนี้ ๑๐ อย่างเป็นไฉน คือผู้ให้ข้าวยาคู ชื่อว่าให้อายุ ๑

ให้วรรณะ ๑

ให้สุข ๑

ให้กำลัง ๑

ให้ปฏิภาณ ๑

ข้าวยาคูที่ดื่มแล้วกำจัดความหิว ๑

บรรเทาความกระหาย ๑

ทำลมให้เดินคล่อง ๑

ล้างลำไส้ ๑

ย่อยอาหารใหม่ที่เหลืออยู่ ๑

ดูกรพราหมณ์ ข้าวยาคูมีคุณ ๑๐ อย่างนี้แล.

             พระผู้มีพระภาคได้ตรัสไวยากรณ์พจน์นี้ ครั้นแล้วพระสุคตผู้พระศาสดาจึงได้ตรัสคาถาอนุโมทนานี้ต่อไปในภายหลัง ว่าดังนี้:-


คาถาอนุโมทนา

             [๖๒]     ทายกใดถวายข้าวยาคูโดยเคารพตามกาล แก่ปฏิคาหก
                          ผู้สำรวมแล้ว บริโภคโภชนาอันผู้อื่นถวาย ทายกนั้น
                          ชื่อว่าตามเพิ่มให้ซึ่งสถานะ ๑๐ อย่างแก่ปฏิคาหกนั้น อายุ
                          วรรณะ สุขะ พละ และปฏิภาณ ย่อมเกิดแก่ปฏิคาหกนั้น
                          แต่นั้นยาคูย่อมกำจัดความหิว ความระหาย ทำลมให้เดิน
                          คล่อง ล้างลำไส้ และย่อยอาหาร ยาคูนั้นพระสุคตตรัส
                          สรรเสริญว่าเป็นเภสัช เพราะเหตุนั้นแล มนุษย์ชนที่ต้อง
                          การสุขยั่งยืน ปรารถนาสุขที่เลิศ หรืออยากได้ความงามอัน
                          เพริศพริ้งในมนุษย์ จึงควรแท้เพื่อถวายข้าวยาคู.

พระพุทธานุญาตข้าวยาคูและขนมปรุงด้วยน้ำหวาน


             [๖๓] ครั้นพระผู้มีพระภาคทรงอนุโมทนาแก่พราหมณ์นั้นด้วย ๓ คาถานี้แล้ว เสด็จลุกจากที่ประทับกลับไป.

             ครั้นแล้วพระผู้มีพระภาคทรงทำธรรมีกถา ในเพราะเหตุเป็นเค้ามูลนั้น ในเพราะเหตุ
แรกเกิดนั้น แล้วรับสั่งกะภิกษุทั้งหลายว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตข้าวยาคู และขนม
ปรุงด้วยน้ำหวาน.

เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๕  บรรทัดที่ ๑๕๐๙ - ๑๕๖๕.  หน้าที่  ๖๑ - ๖๓.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=5&A=1509&Z=1565&pagebreak=0
            
ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :-
http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=61



เมื่อท่านได้อ่านพระวินัยปิฎกบทข้างต้นนี้แล้ว  ขอเชิญชวนทุกท่านมาถวายข้าวยาคูกันค่ะ  ปัจจุบันที่เป็นสำเร็จรูปจะเป็นของยี่ห้อวีฟิตค่ะ (เจ้าของกระทู้ไม่มีส่วนได้ประโยชน์จากการโฆษณา แต่ปรกติจะถวายยี่ห้อนี้ เพราะหาง่ายตามท้องตลาด)  




ขอเชิญชวนทุกท่านนะคะ  พอดีอ่านเจอในพระไตรปิฎก  อยากให้ชาวพุทธได้ปฏิบัติเป็นประเพณีตามพระพุทธานุญาติค่ะ