เท่าที่ทราบก็ไม่ได้ปรากฏว่ามีการบังคับขุนนางชาวต่างชาติในเรื่องการแต่งกายครับ

ชาวต่างชาติที่อยู่ในสมัยอยุทธยา-รัตนโกสินทร์ส่วนใหญ่น่าจะแต่งกายตามธรรมเนียมของตนครับ อย่างที่โบราณเรียกว่า 'ตามเพศตามภาษา' ดูจากภาพจิตรกรรมฝาผนังหลายภาพก็มีปรากฏภาพทหารอาสาต่างชาติที่แต่งกายตามชาติของตนเองครับ จึงพออนุมานได้ว่าข้าราชการยุคนั้นก็น่าจะยังแต่งกายตามเดิม ชาวต่างชาติที่หันมาแต่งกายแบบไทยน่าจะเป็นชาวต่างชาติที่อยู่มานาน หรือเป็นรุ่นหลังๆที่เกิดในเมืองไทย(อาจมีพ่อหรือแม่เป็นคนไทย)จึงรับธรรมเนียมไทยมาใช้มากขึ้นครับ อย่างคนจีนมีคำกล่าวว่าอยู่ไปสองสามรุ่นก็หมดความเป็นจีนกลายเป็นไทยหมดครับ พระเจ้ากรุงธนบุรีก็เป็นตัวอย่างหนึ่ง(มีหลักฐานชิ้นหนึ่งระบุว่าพระองค์เคยไว้เปีย ต่อมาตัดผมอย่างไทยแล้วมาขอรับราชการครับ)

มีจีนที่มาตั้งรกรากในไทยเพราะหนีแมนจูมาแล้วสืบเชื้อสายต่อกันมา พวกนี้ก็ไม่ได้ไว้ผมเปียครับ น่าจะเกล้ามวยแบบจีนฮั่น มีปรากฏเรียกว่า 'จีนอย่างเก่า' เช่น เจ้าขรัวเงินพระภัสดาของกรมสมเด็จพระศรีสุดารักษ์(พระพี่นางของรัชกาลที่ ๑) เป็นจีนลูกเศรษฐีจีนตระกูลนี้ครับ

จิตรกรรมสมัยรัตนโกสินทร์รูปทหารยุโรป ทหารมุสลิม ทหารจีนสมัยชิง


ส่วนโปรตุเกสเข้ามาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ ครับ ก่อนพระนารายณ์เกือบ ๒๐๐ ปี โปรตุเกสตั้งรกรากอยู่ในไทยนานมาก นานๆเข้าเมื่อแต่งงานกับชนพื้นเมืองก็มีโอกาสจะถูกกลืนไปได้ครับ เรื่องเครื่องแต่งกายก็อาจจะแต่งแบบไทยได้ แม้ยังมีปรากฏอยู่ว่าแต่งแบบตะวันตกแต่น่าจะมีการประยุกต์ให้เข้ากับเมืองไทยที่มีอากาศร้อนด้วย จะให้แต่งแบบดั้งเดิมตลอดก็ไม่น่าจะทนได้

จิตรกรรมเรื่องพระเวสสันดรชาดกในสมุดภาพไตรภูมิกรุงศรีอยุธยา หมายเลข ๖ อายุราวสมัยพระเจ้าปราสาททอง
ในภาพแสดงกระบวนเสด็จซึ่งน่าจะจำลองมาจากรูปแบบสมัยอยุทธยาจริง โดยมีหลายคนที่ร่วมกระบวนไม่น่าเป็นคนไทย เช่นคนที่โพกผ้าในภาพแรกกับภาพที่ ๒ น่าจะเป็นมุสลิม กับชาวจีนมุมขวาล่างในภาพที่ ๓




ชาวมุสลิมเป่าแตรในขบวนเสด็จเจ้านายสมัยอยุทธยา จิตรกรรมวัดช่องนนทรี กรุงเทพฯ

http://www.reurnthai.com/index.php?topic=2915.0

ภาพลายรดน้ำในหอเขียนวังสวนผักกาด สมัยสมเด็จพระนารายณ์แต่น่าจะทำซ่อมในสมัยหลังด้วย มีรูปขันทีมุสลิมอยู่ครับ บางคนว่าไม้ในมือเอาไว้ใช้ไล่นก(ตัวข้างบน) ข้างล่างเป็นมหาดเล็กกำลังเตรียมของถวายพระ


อีกรูปต่อเนื่องจากภาพบนเป็นขันทีมุสลิมถือหวายทำท่าจะหวดมหาดเล็กที่มาแอบดูพวกนางในที่อยู่หลังม่านที่กั้นอยู่ครับ


จิตรกรรมฝาผนังวัดสุวรรณาราม ฝีมือครูคงแป๊ะ(หลวงเสนีย์บริรักษ์)รูปทหารต่างชาติทั้งมุสลิมและชาติอื่นๆที่โพกผ้า(ไม่แน่ใจว่าชาติอะไร แต่น่าจะเป็นชาติใกล้เคียง)กองทัพไทย


ทหารยุโรปกับมุสลิม


ทหารเปอร์เซีย



ชาวมอญก็มีปรากฏในจิตรกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ว่าแต่งกายเหมือนเดิมครับ ผู้ชายเกล้ามวยโพกผ้า ผู้หญิงเกล้ามวยท้ายทอย จิตรกรรมรูปชาวมอญวัดบางแคใหญ่ อ.อัมพวา http://www.era.su.ac.th/Mural/samuthsongkram/bangkae.html

แต่พอเวลาผ่านไป ชาวมอญในไทยน่าจะรับธรรมเนียมไทยมาใช้มากขึ้น มีการแต่งกายแบบไทยมากขึ้น ดูจากนิราศภูเขาทองของสุนทรภู่ที่กล่าวถึงชาวมอญในปากเกร็ด ราวสมัยรัชกาลที่ ๓ ว่า

"ถึงเกร็ดย่านบ้านมอญแต่ก่อนเก่า ผู้หญิงเกล้ามวยงามตามภาษา
เดี๋ยวนี้มอญถอนไรจุกเหมือนตุ๊กตา ทั้งผัดหน้าจับเขม่าเหมือนชาวไทย "

ส่วนเรื่องรองเท้า ผมว่าน่าจะเป็นแค่ค่านิยมของคนไทยที่ไม่นิยมสวมรองเท้าครับ ไม่น่าจะห้ามใส่ แต่ถ้าเข้าเฝ้าเจ้านายก็คงต้องถอดครับ