ไพรเมตแสนปราดเปรียวเจ้าของใบหน้าแปลกตาครอบครองดินแดนสุดหฤโหด  พวกมันอาศัยอยู่สูงขึ้นไปบนเทือกเขาชินหลิงชานทางตอนกลางของประเทศจีน  ลิงจมูกเชิดสีทองเป็นหนึ่งในเครือญาติลิงจมูกเชิดห้าชนิดที่ยังหลงเหลืออยู่จากที่เคยมีอยู่อย่างชุกชุม  ถิ่นกระจายพันธุ์ของพวกมันลดน้อยถอยลงเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศหลังสมัยน้ำแข็งครั้งล่าสุด  ส่วนพวกที่เหลือรอดซึ่งมักอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงในเขตแดนโดยอาจมีสมาชิกมากกว่า 400 ตัว  กำลังเผชิญกับการสูญเสียถิ่นอาศัยอีกครั้ง  สืบเนื่องมาจากการทำไม้  การตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ไปจนถึงการล่าเพื่อเอาเนื้อ กระดูก และขนอันหรูหรา  ลิงจำนวนมากถูกผลักดันให้ขึ้นไปอยู่บนเทือกเขาห่างไกลและสูงเกือบ 3,000 เมตร

ปัจจุบันมีลิงจมูกเชิดสีทองเหลืออยู่ในโลกประมาณ 20,000 ตัว  ราว 4,000 ตัวอาศัยอยู่ในแถบภูเขาซึ่งทางการจีนจัดตั้งเป็นเขตอนุรักษ์ธรรมชาติโจวจื้อ ลิงจมูกเชิดสีทองอาศัยอยู่ทั้งในและนอกเขตอนุรักษ์   พวกมันดำรงชีพด้วยไลเคนและเปลือกไม้ซึ่งมีโปรตีนต่ำยามต้นไม้ไร้ใบ  ขณะที่การอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ช่วยปกป้องพวกมันจากสัตว์นักล่าอย่างเสือลายเมฆ

ฉี เสี่ยวกวาง นักชีววิทยาจากมหาวิทยาลัยนอร์ทเวสต์ในเมืองซีอาน ประเทศจีน อธิบายว่า ในฝูงลิงจมูกเชิด ลิงเพศเมียที่มีลูกจะมีสถานะสูงกว่าตัวที่ไม่มีลูก  ส่วนเพศผู้ที่มีคู่หลายตัวก็จะได้เลื่อนสถานะ  เช่นเดียวกับเพศผู้ที่แสดงออกถึง “ความกล้าหาญและความอุตสาหะ”  ลิงต่างฝูงอาจยกพวกตีกันหากมีการล่วงล้ำอาณาเขตของอีกฝ่าย  และ “ลิงเพศผู้จะสำแดงความแข็งแกร่งด้วยการต่อสู้และขับไล่ศัตรูออกไป”
                แล้วใบหน้าแปลกประหลาดของมันเล่าพอจะมีเหตุผลอธิบายอย่างไร นี นา จาบลอนสกี นักไพรเมตวิทยาสันนิษฐานว่า จมูกแบนๆของมันวิวัฒน์ขึ้นเพื่อต้านทานความหนาวเย็นสุดขั้ว “ถ้าเป็นจมูกที่ยื่นออกมาและมีเนื้อมีหนังก็คงไม่แคล้วถูกความเย็นกัด”

credit; http://www.thaihospital.org/