เนื่องจากว่าได้อ่านข่าวนี้
http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1412484103 เเละมีคนมาวิเคราะห์ว่าการที่เเม่ทำให้ลูกตายนั้น อาจจะเพราะว่าตัวเเม่มีอารมณ์เเปรปรวนหลังครอดบุตรเนื่องจากฮอร์โมนยังพุ่งขึ้นๆลงๆอยู่ เเต่เนื่องจากเราไม่มีความรู้เรื่องเเพทย์เลยวิเคราะห์ให้ไม่ได้ว่าฮอร์โมนนั้นคืออะไร เเต่ทางจิตวิทยาเรารู้จักสภาวะทางจิต 2 โรค*ที่ทำให้คุณเเม่บางคนทำร้ายลูกตัวเองค่ะ
* ที่เราใช้คำว่าโรคนั้นก็เพราะ ถ้ามีอาการเเบบนี้เราเเนะนำให้ไปหาจิตเเพทย์หรือนักจิตวิทยาน่ะค่ะ
ซึ่ง 2 โรค นี้คือ 1) Postpartum depression (ขอเรียกว่าPPD) กับ 2) factitious disorder by proxy (DSM-V) หรือ อีกชื่อคือ Munchausen Syndrome by Proxy (ขอเรียกว่า MSP)ค่ะ
** โรคทั้ง 2 อย่างนี้คนเป็นพ่อก็สามารถเป็นได้ค่ะ เเต่ส่วนใหญ่จะเกิดกับคนเป็นเเม่มากกว่า
ขอเริ่มที่ postpartum depression ค่ะ
เเต่ในกรณีเเม่ที่เป็นข่าว เนื่องจากเเอดมินไม่รู้ประวัติเขา ดังนั้นคงบอกไม่ได้ว่าเป็นโรคนี้ไหม คงต้องให้จิตเเพทย์ตรวจที่ไทยตรวจเเหละค่ะ
ซึ่ง PPD นี้เเบ่งออกเป็น 3 เเบบ คือ
1) baby blue (early onset) : เกิดขึ้นทันทีหลังคลอด เเละอาการมีระยะเวลาประมาณ 10-12 วันกว่าอาการจะหายไปค่ะ ถ้าได้รับการดูเเลรักษา(WebMD) ซึ่งผู้หญิงประมาณ 70% จะมีอาการนี้หลังคลอดบุตร อาการของคนที่ช่วงนี้คือ ร้องไห้บ่อย หงุดหงิดง่าย อะไรก็ขัดใจไปหมด (Neu et al ,2012) สาเหตุมีมาจากหลายอย่าง เช่น ฮอร์โมนเเปรปรวน เหนื่อยเครียดจากการคลอดบุตร ทรมานจากบาดเเผลทีคลอดบุตร ทำให้เกิดการทเลาะกับคนรอบข้าง ลูกเกิดมาอาจจะมีอาการผิดปรกติ เครียดจากการเปลี่ยนเเปลง....
เเต่พอผ่านไปสักสัปดาห์ สองสัปดาห์ พออะไรเข้าที่เข้าทางเเล้วทุกอย่างก็เริ่มคลี่คลายค่ะ เเละการให้กำลังใจ การได้รับความช่วยเหลือจากเพื่อน ครอบครัวก็จะทำให้หายเร็วขึ้นด้วยค่ะ (WebMD)
2) post partum depression (late onset) : อาการต่อเนืองมาจาก baby blue (หลักคลอดประมาณ 4-5 สับดาห์ขึ้นไป) คือ PPD ซึ่งประมาณ 7-15% ของผู้หญิงจะมีอาการนี้ คือ ร้องไห้ ซึมเศร้า เครียดง่าย โทษตัวเอง หงุดหงิดง่าย รู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า ตื่นกลัว ควบคุมตัวเองไม่ได้ สาเหตุส่วนใหญ่มาจาก ไม่ได้รับการสนับสนุนจากคนในครอบครัว เพื่อน รู้สึกว่าไม่ได้รักลูกตัวเอง รู้สึกว่าไม่สามารถเป็นเเม่ทีดีตามมาตราฐานสังคม (Neu et al,2012) เครียด นอนไม่หลับ ไม่อยากอาหาร เหนือย ความคิดเริ่มเบลอๆ (WebMD)
=> ยกตัวอย่างนะคะ เช่น หญิงสาวพึ่งคลอดลูกได้ไม่กี่สัปดาห์ สามีก็ต้องออกไปทำงาน เเม่ดูเเลลูกคนเดียว เเละยิ่งเป็นเเม่มือใหม่ เด็กร้องไห้เเบบบอกไม่ได้ว่าต้องการอะไร เด็กถ่ายของเสีย เด็กร้องไห้หิวข้าว ไหนจะงานบ้านอีก เดี๋ยวก็ร้องตอนกลางคืนอีก ไหนสามีอยากจะมี sex อีก ไหนจะความคิดทางสังคมที่คนเป็นเเม่จะต้องดูเเลลูกได้ดีอีก(สังเกตได้จากรูปภาพเเม่กับเด็กทารกที่ดูเเสนจะเเฮปปี้ได้ตามหนังสือเลี้ยงลูก) พอคนเป็นเเม่บางคนรับกับความเครียดนี้ไม่ไหว ก็เลยมีอาการซึมเศร้า เครียด มีความคิดที่จะทำร้ายลูกตัวเอง มองว่าตัวเองเเปลกเเยกจากสังคม จนเกิดเป็นความเครียดระยะยาวหรือที่เรียกว่า postpartum depression นี่เเหละค่ะ
3) postpartum psychosis : อันนี้เกิดขึ้นค่อนข้างยากมาก คือ เกิดขึ้นประมาณ 1-2 หนใน 1,000 คน เท่านั้น คือ ภายในช่วง 3 เดือนเเรกหลังจากคลอดบุตร ผู้หญิงจะมีอาการเห็นภาพหลอนหรือเสียง เเละเสียสติไปเป็นระยะเวลานาน (นานในที่นี้ไม่ทราบว่าเท่าไหร่ เเต่สำหรับเเอด 5-10 นาทีก็นานเเล้วนะ) หรือมีอารมณ์เเปรปรวนง่าย (เดี๋ยวหัวเราะ เดี๋ยวร้องไห้ เดี๋ยวโกรธ เดี๋ยวใจดี ประมาณนี้) ซึ่งอาการนี้คาดว่ามีสาเหตุมาจากทั้งกรรมพันธุ์เเละสภาพเเวดล้อม
กรรมพันธุ์คือ ถ้าเเม่(ของผู้หญิง)เคยป่วยด้วยโรคนี้มาก่อน เเละผู้หญิงก็มีโรค bipolar* อยู่ด้วย % การเกิด postpartum psychosis นั้นสูงถึง 57% เเต่ถ้าผู้หญิงมีโรค bipolar อย่างเดียวจะมี % เกิด postpartum psychosis ประมาณ 26% ค่ะ (Neu et al, 2012)
Bipolar : เป็นอาการทางจิตชนิดหนึ่งที่เดี๋ยวเครียดมากๆๆๆเดี๋ยวดีมากๆๆๆค่ะ
Reference
WebMD =>
http://www.webmd.com/depression/postpartum-depression/understanding-postpartum-depression-basics
Neu, M.L, McNiel, D.E. Binder, R.L., (2012) Postpartum psychosis and the courts. Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law, 40(3) , 318-325
[เมื่อเเม่ทำร้าย/ฆ่าลูกตนเอง] มารู้จักสภาวะทางจิตที่มีผลกระทบต่อเเม่เเละการดูเเลลูกันค่ะ (จิตวิทยา)
* ที่เราใช้คำว่าโรคนั้นก็เพราะ ถ้ามีอาการเเบบนี้เราเเนะนำให้ไปหาจิตเเพทย์หรือนักจิตวิทยาน่ะค่ะ
ซึ่ง 2 โรค นี้คือ 1) Postpartum depression (ขอเรียกว่าPPD) กับ 2) factitious disorder by proxy (DSM-V) หรือ อีกชื่อคือ Munchausen Syndrome by Proxy (ขอเรียกว่า MSP)ค่ะ
** โรคทั้ง 2 อย่างนี้คนเป็นพ่อก็สามารถเป็นได้ค่ะ เเต่ส่วนใหญ่จะเกิดกับคนเป็นเเม่มากกว่า
ขอเริ่มที่ postpartum depression ค่ะ
เเต่ในกรณีเเม่ที่เป็นข่าว เนื่องจากเเอดมินไม่รู้ประวัติเขา ดังนั้นคงบอกไม่ได้ว่าเป็นโรคนี้ไหม คงต้องให้จิตเเพทย์ตรวจที่ไทยตรวจเเหละค่ะ
ซึ่ง PPD นี้เเบ่งออกเป็น 3 เเบบ คือ
1) baby blue (early onset) : เกิดขึ้นทันทีหลังคลอด เเละอาการมีระยะเวลาประมาณ 10-12 วันกว่าอาการจะหายไปค่ะ ถ้าได้รับการดูเเลรักษา(WebMD) ซึ่งผู้หญิงประมาณ 70% จะมีอาการนี้หลังคลอดบุตร อาการของคนที่ช่วงนี้คือ ร้องไห้บ่อย หงุดหงิดง่าย อะไรก็ขัดใจไปหมด (Neu et al ,2012) สาเหตุมีมาจากหลายอย่าง เช่น ฮอร์โมนเเปรปรวน เหนื่อยเครียดจากการคลอดบุตร ทรมานจากบาดเเผลทีคลอดบุตร ทำให้เกิดการทเลาะกับคนรอบข้าง ลูกเกิดมาอาจจะมีอาการผิดปรกติ เครียดจากการเปลี่ยนเเปลง....
เเต่พอผ่านไปสักสัปดาห์ สองสัปดาห์ พออะไรเข้าที่เข้าทางเเล้วทุกอย่างก็เริ่มคลี่คลายค่ะ เเละการให้กำลังใจ การได้รับความช่วยเหลือจากเพื่อน ครอบครัวก็จะทำให้หายเร็วขึ้นด้วยค่ะ (WebMD)
2) post partum depression (late onset) : อาการต่อเนืองมาจาก baby blue (หลักคลอดประมาณ 4-5 สับดาห์ขึ้นไป) คือ PPD ซึ่งประมาณ 7-15% ของผู้หญิงจะมีอาการนี้ คือ ร้องไห้ ซึมเศร้า เครียดง่าย โทษตัวเอง หงุดหงิดง่าย รู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า ตื่นกลัว ควบคุมตัวเองไม่ได้ สาเหตุส่วนใหญ่มาจาก ไม่ได้รับการสนับสนุนจากคนในครอบครัว เพื่อน รู้สึกว่าไม่ได้รักลูกตัวเอง รู้สึกว่าไม่สามารถเป็นเเม่ทีดีตามมาตราฐานสังคม (Neu et al,2012) เครียด นอนไม่หลับ ไม่อยากอาหาร เหนือย ความคิดเริ่มเบลอๆ (WebMD)
=> ยกตัวอย่างนะคะ เช่น หญิงสาวพึ่งคลอดลูกได้ไม่กี่สัปดาห์ สามีก็ต้องออกไปทำงาน เเม่ดูเเลลูกคนเดียว เเละยิ่งเป็นเเม่มือใหม่ เด็กร้องไห้เเบบบอกไม่ได้ว่าต้องการอะไร เด็กถ่ายของเสีย เด็กร้องไห้หิวข้าว ไหนจะงานบ้านอีก เดี๋ยวก็ร้องตอนกลางคืนอีก ไหนสามีอยากจะมี sex อีก ไหนจะความคิดทางสังคมที่คนเป็นเเม่จะต้องดูเเลลูกได้ดีอีก(สังเกตได้จากรูปภาพเเม่กับเด็กทารกที่ดูเเสนจะเเฮปปี้ได้ตามหนังสือเลี้ยงลูก) พอคนเป็นเเม่บางคนรับกับความเครียดนี้ไม่ไหว ก็เลยมีอาการซึมเศร้า เครียด มีความคิดที่จะทำร้ายลูกตัวเอง มองว่าตัวเองเเปลกเเยกจากสังคม จนเกิดเป็นความเครียดระยะยาวหรือที่เรียกว่า postpartum depression นี่เเหละค่ะ
3) postpartum psychosis : อันนี้เกิดขึ้นค่อนข้างยากมาก คือ เกิดขึ้นประมาณ 1-2 หนใน 1,000 คน เท่านั้น คือ ภายในช่วง 3 เดือนเเรกหลังจากคลอดบุตร ผู้หญิงจะมีอาการเห็นภาพหลอนหรือเสียง เเละเสียสติไปเป็นระยะเวลานาน (นานในที่นี้ไม่ทราบว่าเท่าไหร่ เเต่สำหรับเเอด 5-10 นาทีก็นานเเล้วนะ) หรือมีอารมณ์เเปรปรวนง่าย (เดี๋ยวหัวเราะ เดี๋ยวร้องไห้ เดี๋ยวโกรธ เดี๋ยวใจดี ประมาณนี้) ซึ่งอาการนี้คาดว่ามีสาเหตุมาจากทั้งกรรมพันธุ์เเละสภาพเเวดล้อม
กรรมพันธุ์คือ ถ้าเเม่(ของผู้หญิง)เคยป่วยด้วยโรคนี้มาก่อน เเละผู้หญิงก็มีโรค bipolar* อยู่ด้วย % การเกิด postpartum psychosis นั้นสูงถึง 57% เเต่ถ้าผู้หญิงมีโรค bipolar อย่างเดียวจะมี % เกิด postpartum psychosis ประมาณ 26% ค่ะ (Neu et al, 2012)
Bipolar : เป็นอาการทางจิตชนิดหนึ่งที่เดี๋ยวเครียดมากๆๆๆเดี๋ยวดีมากๆๆๆค่ะ
Reference
WebMD => http://www.webmd.com/depression/postpartum-depression/understanding-postpartum-depression-basics
Neu, M.L, McNiel, D.E. Binder, R.L., (2012) Postpartum psychosis and the courts. Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law, 40(3) , 318-325