ผู้กำกับ : ลาส ฮอลสตรอม

นักแสดง : ยวน แม็คเกรเกอร์, เอมิลี่ บลันท์, อมีร์ เวคเคด

------------------------------------------------------------

คุณ ‘เคย’ ศรัทธาในสิ่งไหนบ้าง    

    เหตุผลที่ผมต้องเน้นคำว่า ‘เคย’ เพราะในความคิดของผม
มนุษย์ในโลกปัจจุบันกำลังขาดศรัทธาในสิ่งต่างๆ (บางคนยังไม่รู้จักความหมายที่แท้จริงด้วยซ้ำไป)
ซึ่งแตกต่างจากสมัยก่อนที่คำว่า ‘ศรัทธา’ มีอยู่มากมายในความเป็นคน ดั่งอากาศที่ใช้หายใจ
    
สำหรับบางคนใช้คำว่า ‘ขาดศรัทธา’ ยังน้อยไปด้วยซ้ำ เพราะไม่เคยศรัทธาอะไรเลย
ไม่ว่าจะเป็นศาสนา ผู้คนรอบข้าง การเมือง สังคม ฯลฯ

    แล้วจะมีชีวิตอยู่ได้ไหม ถ้าไร้ซึ่งความศรัทธาต่อทุกอย่าง

    ได้ครับ แต่ก็อยู่แบบคนไร้ ‘จิตวิญญาณ’ ทุกๆ วันทำในสิ่งที่เหมือนเดิม รูปแบบเดิมๆ ซ้ำซากและเปี่ยมด้วยความน่าเบื่อหน่าย
ดูได้จากพระเอกในเรื่องนี้ เฟรด โจนส์ (ยวน แม็คเกรเกอร์) ผู้ไร้ศรัทธาไม่ว่าจะเป็นสิ่งไหนก็ตาม
เขาใช้ชีวิตอย่างไร้สีสัน ทำสิ่งเดิมๆ ทุกวันอย่างกับตั้งโปรแกรมไว้ ตื่นเช้า กินอาหาร แต่งตัวไปทำงาน
วันๆ เอาแต่เล็งเหยื่อตกปลาไปยังรูปเจ้านาย (ที่จืดชืดเช่นเดียวกับเขา) ที่เขาหมดศรัทธา เลิกงาน กลับบ้านไปนอน (กับภรรยา)

    แตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับท่านชีค (อมีร์ เวคเคด) มหาเศรษฐีแห่งเยเมน ผู้มีความศรัทธาในทุกสิ่ง
เขาชอบตกปลาและมีโครงการจะสร้างแหล่งตกปลาแซลมอนในเยเมน
    ซึ่งไม่มีทางเป็นไปได้ในความคิดของเฟรด

    ความจริงแล้วเฟรดมีศรัทธาในสิ่งหนึ่ง ซึ่งเขาเองก็ยังไม่รู้ตัว นั่นคือ ‘วิทยาศาสตร์’
(เพราะ ‘ความศรัทธา’ มักจะขัดแย้งกับ ‘วิทยาศาสตร์’ เสมอ) เขา ‘เชื่อ’ ในข้อมูลทางวิทยาศาสตร์
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสถิติ ภูมิอากาศ ภูมิศาสตร์ ฯลฯ

    ซึ่งการใช้ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ทำให้เขาสรุปว่า ‘การตกปลาแซลมอนในเยเมน’ มีโอกาสน้อยจนสมควรเรียกว่า ‘ไม่มีทางเป็นไปได้’

    ทำไมเฟรดถึงคิดเช่นนั้น เพราะตามหลักการแล้ว แซลมอนเป็นปลาทะเลที่ว่ายเข้าสู่แม่น้ำเพื่อวางไข่
แซลมอนผสมพันธุ์ในน้ำจืดแต่ชีวิตส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในมหาสมุทร มีเพียงส่วนน้อยที่อาศัยอยู่ในทะเลสาบ
แซลมอนวางไข่ในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาวในทะเลสาบน้ำจืด หรือแม่น้ำที่มีปริมาณออกซิเจนสูง
    แล้วความเป็นไปได้ในการทำให้สำเร็จล่ะ มันต้องมีสิ แม้จะน้อยก็ตาม

    ใช่!!! มันมี ‘ทาง’ แห่งความสำเร็จอยู่ แต่...ต้องสร้างเส้นทางนั้นด้วยฝีมืออันเก่งฉกาจของสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่า ‘คน’
และด้วยอำนาจของสิ่งไม่มีชีวิตชื่อว่า ‘เงิน’ ที่ขาดไม่ได้เลยคือพลังของ ‘ศรัทธา’

    ด้วยข้อมูลทางวิทยาศาสตร์และความไร้ศรัทธาของเฟรด ทำให้เขาบอกกับแฮร์เรียต (เอมิลี่ บลันท์)
ที่ปรึกษาสาวของท่านชีคว่า ถ้าจะทำจริงๆ ต้องสร้างเขื่อนเพื่อเลี้ยงปลาแซมอน ซึ่งต้องใช้เวลาสร้างอีกหลายปี
ดังนั้น ให้พับโครงการนี้เพื่อรอสร้างเขื่อนให้เสร็จเสียก่อน แต่เขาก็ต้องหงายหลังเมื่อแฮร์เรียตบอกว่าเขื่อนสร้างเสร็จตั้งแต่เมื่อ 2 ปีที่แล้ว    

    เฟรดยังคง ‘ไม่ศรัทธา’ ว่าโครงการตกปลาแซมอนในเยเมนจะประสบความสำเร็จ
เขาจึงบอกกับเธอว่าการส่งปลาแซมอนไปยังเยเมนต้องใช้ถังเก็บน้ำที่มีระบบควบคุมออกซิเจนและอุณหภูมิขั้นสุดยอด
ต้องจ้างทีมงานวิศวกรผู้เชี่ยวชาญด้านเขื่อนจากจีนเพราะการจะสร้างทางให้ปลาแซมอนว่ายทวนน้ำนั้นต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญ
และต้องของบฯ ในโครงการนี้อีก 50 ล้านปอนด์

    เฟรดบอกเพราะเขาเชื่อว่าไม่มีใครยอมยุ่งยากขนาดนั้นกับโครงการที่มีโอกาสสำเร็จน้อย
แต่...เขาก็ต้องหงายหลังอีกครั้ง เมื่อวันรุ่งขึ้นแฮร์เรียตนำวิศวกรจากจีนมายังที่ทำงานของเขา (โดยเธอเป็นล่ามเอง)
หลังจากคุยเสร็จ เธอบอกกับเขาว่าท่านชีคโอนเงินเข้าบัญชีโครงการแล้วตามที่ขอไว้
    นั่นเพราะท่านชีคมี ‘ศรัทธา’ ในโครงการนี้

    นอกจากเนื้อเรื่องที่เน้น ‘ความศรัทธา’ แล้ว
ประโยคสนทนาในหนังเรื่องนี้ก็โดดเด่นและน่าคิดตามไม่น้อย
    
ท่านชีคถามเฟรด (เมื่อโครงการเริ่มไปได้ประมาณหนึ่งแล้ว)
ว่า “เฟรด ท่านคิดว่าโครงการนี้จะสำเร็จหรือเปล่า”
เฟรดตอบกลับว่า “ผม ‘เชื่อ’ ว่าสำเร็จ”
ท่านชีคพูดด้วยน้ำเสียงเรียบๆ “ศรัทธา เฟรด ศรัทธา”

    ในบทสนทนานี้ ท่านชีคไม่ได้คิดเลยว่าโครงการจะไม่สำเร็จ
เพราะเขามีศรัทธาว่าจะต้องสำเร็จอยู่แล้ว เพียงแต่เขาอยากรู้ว่าเฟรดเริ่มมีศรัทธาในการทำงานหรือยัง

    เอ๊ะ!!! หนังมีคำว่า Fishing ที่แปลว่าการตกปลาอยู่ในชื่อเรื่อง แล้วจะไม่มีเทคนิคหรือวิธีการตกปลาบ้างเลยหรือ

    บอกได้เลยว่าไม่มีครับ แต่ถ้าจะหมายถึงการกระทำ การพูดกันระหว่างตกปลา
และการเปรียบเทียบการตกปลากับคนและสังคม มีเพียบแบบจุใจเลยครับ

    ‘ไม่ใช่แค่ปลาแซมอนที่ว่ายทวนน้ำ สิ่งมีชีวิตทุกชนิดก็ว่ายทวนน้ำ’ ใช่เลยครับ
สิ่งมีชีวิตมีการว่ายทวนน้ำในตัวเอง ถ้าเป็นคนก็หมายถึงการทวนกระแส (สังคม)
แต่...การทวนกระแสนี่คนละเรื่องกับการขวางโลกนะครับ ถ้าใครที่เป็นตัวของตัวเอง
แต่ดันไปตรงกระแสสังคมก็ปล่อยไปครับ ไม่ต้องหาทางสวนกระแส
(เพื่อความเท่ ความแนว หรืออะไรก็แล้วแต่) หรอกครับ เดี๋ยวจะเสียตัวตนไปเปล่าๆ

    ส่วนใครที่เป็นตัวของตัวเอง แต่ไม่เหมือนกับกระแสสังคม
และต้องพยายามเก็บตัวตนที่แท้จริงไว้เพื่อไม่ให้ดูแปลกแยกกับคนทั่วไป
ในบางคราวการว่ายทวนกระแสเพื่อแสดงตัวตนที่แท้จริงก็ไม่เลวนะครับ

    ‘นักตกปลาที่ดีต้องมีคุณลักษณะ 3 อย่างคือ อดทน อดกลั้น และโอบอ้อมอารี’
อดทนคือกว่าจะตกปลาได้สักตัวบางครั้งต้องใช้เวลาในการรอให้ปลากินเหยื่อค่อนวัน
ถ้าใครไม่มีความอดทนในการรอก็จะพลาดปลาที่ต้องการ

อดกลั้นหมายถึงตอนที่ปลากินเหยื่อแล้ว ต้องใช้เวลาในการเย่อเบ็ดกับปลา
บางครั้งก็ต้องรอให้ปลาหมดแรง เพราะถ้าฝืนดึงเอ็นตกปลาจะขาดเพราะแรงดึงได้

    ส่วนความโอบอ้อมอารีนั้น คงไม่ได้หมายถึงการตกปลาอยู่แล้ว
เพราะการตกปลาก็คือการทรมานหรือการฆ่าสัตว์
แต่คงหมายถึงการที่จะมีแหล่งตกปลาที่อุดมสมบูรณ์นั้น จะต้องช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อม
เว้นระยะเวลาในการตกปลา ให้มันมีช่วงเวลาการวางไข่เพื่อสืบเผ่าพันธุ์
    
อย่างท่านชีคที่สร้างเขื่อนและมีโครงการนำปลาแซมอนมาเลี้ยงเพื่อตกปลานั้น
ความจริงยังมีความคิดที่ยิ่งใหญ่กว่านั้นมาก คือถ้ามีการสร้างเขื่อน ก็จะมีน้ำพอสำหรับทำการเกษตร

    Salmon Fishing in the Yemen เป็นหนังฟีลกู๊ดที่เล่นในเรื่อง ‘ความศรัทธา’
ไม่ว่าจะเป็นศรัทธาในตัวเอง ในตัวผู้อื่น ในสิ่งที่ทำ พูดง่ายๆ คือศรัทธาในทุกอย่าง

    ส่วนผมนั้นพอดูหนังเสร็จก็มีศรัทธาในสิ่งหนึ่งขึ้นมาทันทีครับ ศรัทธาว่าหนังเรื่องนี้จะช่วยให้คุณศรัทธาในสิ่งต่างๆ รวมทั้งศรัทธาหนังเรื่องนี้แน่นอน

ป.ล. ถ้าใครว่างๆ ก็ลองนับดูนะครับว่าที่ผมเขียนมาทั้งหมดนี้ มีคำว่า ‘ศรัทธา’ ทั้งหมดกี่คำ

--------------------------------------------------------------------------------------

ขอบคุณที่อ่านจนจบครับ

มีอะไรผิดพลาด ติชมได้ตามสบายครับ