สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา มีภพภูมิอยู่รายรอบเขาสิเนรุมาศ ตั้งแต่กลางเขา ลงมาเชิงเขา กินพื้นที่ครอบคลุมมหานทีสีทันดร ภูเขาสัตตบริภัณฑ์ ทวีปใหญ่ทั้ง 4 ไปจนจรดภูเขาจักรวาล รวมทั้งมีภพภูมิซ้อนอยู่กับมนุษย์ภูมินี้ด้วย อยู่ใกล้โลกมนุษย์มากกว่าสวรรค์ชั้นอื่น ๆ และเป็นเหมือนเมืองประเทศราช ของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

ท้าวมหาราชทั้ง ๔
คำว่า จาตุมหาราชิกา ถ้าแปลตามรูปศัพท์แล้ว แปลว่า ...แห่งท้าวมหาราชทั้ง 4
ฉะนั้น โดยรวมจึงแปลว่าสวรรค์อันเป็นที่อยู่แห่งมหาราชทั้ง 4 ท่าน คือ
(1) ท้าวธตรฐ (จอมคนธรรพ์) เป็นมหาราชปกครองเทพนครทิศตะวันออกและพวกคันธัพพเทวดา คนธรรพ์ วิทยาธร และภูติ
(2) ท้าววิรุฬหก (จอมกุมภัณฑ์) เป็นมหาราชปกครองเทพนครทิศใต้และพวกกุมภัณฑ์และพวกรากษส
ยังมีเทพที่มีบุตร ธิดา ชาวฟ้าของพระองค์มากมายเลยทีเดียว อันเนื่องมาจากมนุษย์ที่มาจุติ ณ ตักของพระองค์ ซึ่งจะต้องกลายเป็นบุตร ธิดาของพระองค์นั่นเอง เทพในชั้นนี้ค่อนข้างจะมีฤทธิ์เดชมากมายเลยทีเดียว
(3) ท้าววิรูปักษ์ (จอมนาค) เป็นมหาราชปกครองเทพนครทิศตะวันตกและพวกนาค
(4) ท้าวกุเสรหรือท้าวเวสสุวัณณ์ (จอมยักษ์) เป็นมหาราชปกครองเทพนครทิศเหนือและพวกยักษ์
ท้าวมหาราชทั้ง 4 นี้ปกครองตั้งแต่บนสวรรค์ลงไปจนถึงพื้นมนุษย์
     เหล่าเทพยดาคนธรรพ์ กุมภัณฑ์ นาค และยักษ์ นั้นมีที่อาศัยอยู่รอบเขาสิเนรุ โดยทิศหนึ่งจะมีเทวดาหมู่หนึ่งเป็นส่วนใหญ่ มีเทวดาหมู่อื่นเป็นส่วนน้อย
ท้าวมหาราชแต่ละองค์ มีเทพโอรสองค์ละ ๙๙ องค์ ทุกองค์มีนามว่า อินทกะ เหมือนกันหมด เทพอินทกะเหล่านี้ทำหน้าที่ช่วยท้าวมหาราชผู้เป็นเทพบิดาปกครองสวรรค์ ในยามสงครามทำหน้าที่นำทัพหน้าไปรบกับพวกอสูร ท้าวมหาราชทั้งสี่เป็นแม่ทัพหลัง โดยมีท้าวสักกเทวราชเป็นแม่ทัพหลวง

แต่ในยามที่สวรรค์สงบสุขแม่ทัพอินทกะจะทำหน้าที่ดูแลเทวดาชั้นผู้น้อยให้คอยดูแลป่าเขา แม่น้ำ และทรัพยากรต่าง ๆ รวมทั้งดูแลมนุษย์ในเมืองมนุษย์ คอยช่วยเหลืออภิบาลคนดี และ "จดบันทึกความดี" ของมนุษย์ทุกคนถวายท้าวมหาราชทั้งสี่เพื่อใช้รายงานในที่ประชุมเทวสภา ด้วยเหตุนี้ บางทีจึงเรียกท้าวมหาราชทั้งสี่ว่า "ท้าวจตุโลกบาล" เพราะพระองค์เป็นผู้อภิบาลโลกและอภิบาลมนุษย์ในโลกนั่นเอง

สวรรค์ชั้นนี้มีเมืองใหญ่ 4 แห่ง เป็นเทพนครของท้าวมหาราชทั้ง 4 ที่มีความรื่นรมย์มากมาย ทุกแห่งมีกำแพงทองงามอร่าม ประดับด้วยแก้ว 7 ประการ บานประตูกำแพงทำด้วยแก้วมณี มีปราสาทที่รุ่งเรืองสวยงาม อยู่เหนือประตูทุกประตู ภายในเทพนครที่กว้างใหญ่ไพศาลนั้น มีปราสาทแก้วมากมาย ซึ่งเป็นวิมานอันเป็นที่อยู่ของชาวสวรรค์ แผ่นพื้นที่รองรับก็ไม่เหมือนแผ่นดินในเมืองมนุษย์ เป็นพื้นทองก็มี พื้นเงินก็มี ราบเรียบและอ่อนนุ่มยิ่งนัก เมื่อเหล่าเทวดาเหยียบลงไป ก็ไม่ปรากฏรอยเท้า นอกจากนี้ยังมี**สระโบกขรณี**มีน้ำใสยิ่งกว่าแก้ว เต็มไปด้วยดอกบัวนานาชนิดส่งกลิ่นหอมตลบอบอวล มีต้นไม้สวรรค์อันวิจิตรตระการตา มีดอกไม้ทิพย์ที่สวยสดงดงามน่าดูน่าชม ที่กล่าวมานี้ เป็นที่อยู่ของเทวดาชั้นสูงผู้มีบุญญาธิการมาก