โดยส่วนตัวนะครับ ผมคิดว่าความทรงจำอาจจะอยู่ในทุกๆที่ของเรา สมอง จิต วิญญาณ หรือแม้แต่เซลล์

ถ้าใครเคยดูสารคดีเรื่องอะไรสักอย่างผมเองก็จำไม่ได้ จำได้แต่ว่ามันเกี่ยวกับเรื่องของคนที่ผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะ เนื้อหาคือ เมื่อผู้ผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะ เช่น ดวงตา ไต ฯลฯ ที่ได้รับมาจากผู้บริจาคแล้ว ผู้รับการผ่าตัดมีพฤติกรรม รสนิยม ทัศนคติ เปลี่ยนไปจากเดิม เช่น ไม่เคยชอบเพลงร็อค แต่หลังผ่าตัดกลับชอบเพลงร็อคมากๆ และนอกจากนี้ยังพบว่าตนเองมีความทรงจำบางอย่างที่ไม่ใช่ของตัวเขาเองด้วย พวกเขาเชื่อว่ามันเป็นรสนิยม และความทรงจำของผู้ที่บริจาคอวัยวะให้เขาและมันก็ติดมายังเขา จนเมื่อติดต่อไปทางญาติผู้บริจาคอวัยวะก็พบว่าผู้บริจาคมีความทรงจำและรสนิยมดังกล่าวจริงๆ จุดนี้ทำให้นักวิทยาศาสตร์หลายคนคิดว่าความทรงจำอาจถูกบันทึกอยู่ในเซลล์ของเราทุกเซลล์ไม่ใช่แค่เพียงสมองก็เป็นไปได้ นอกจากนี้ยังมีสิ่งหนึ่งที่คนเราน่าจะรู้จักดีนั่นก็คือความทรงจำของร่างกาย เช่น เราเคยทำอะไรจนคุ้นชินมากๆจนบางทีเมื่อถึงสถานะการหนึ่งๆที่เป็นการกระตุ้น ทำให้เราทำท่าทาง พฤติกรรมที่คุ้นชินเหล่านั้นออกมาเองโดยที่เราไม่รู้ตัว

และในความคิดของผมนะ หากความทรงจำสามารถถูกบันทึกไปยังเซลล์ทุกเซลล์ได้จริง มันก็ไม่ใช่เรื่องแปลกอะไรที่ความทรงจำจะสามารถถูกบันทึกได้ในทุกๆที่ ไม่ว่าจะสมอง เซลล์ หรือแม้แต่จิตวิญญาณ แต่ความทรงจำที่ถูกบันทึกในแต่ละที่นั้นอาจจะมีความแตกต่างกัน เช่น ความทรงจำที่จิตจำได้อาจจะเป็นความทรงจำที่จำฝังใจหรือเป็นความทรงจำที่ยึดติดไม่อาจจะลืมได้ง่ายๆ เป็นต้น

ทั้งหมดนี้เป็นพี่สิ่งที่ผมคิดเอาเองโดยตรรกะของผมเองซึ่งอิงจากสารคดีบ้าง ไม่ได้เป็นหลักวิทยศาสตร์ที่ได้รับการพิสูจน์แล้ว แต่ผมคิดว่าคำถามนี้ถ้าจะพิสูจน์เพื่อค้นหาคำตอบให้ได้จริงคงต้องพิสูจน์เรื่องจิตวิญญาณให้ได้ก่อน