วันนี้ผมได้ทำการทดสอบถ่าย Object ชิ้นหนึ่งคือ ขวดโค็ก เพื่อทดสอบคำกล่าวที่ว่า
ระยะเลนส์ทำให้ DOF บางลงจริงหรือ? (กระทู้นี้ไม่คุยถึงค่า F นะครับ)

*มาดูเงื่อนไขการทดสอบของผมก่อน
1.ทุกภาพผมเปิด F/2.5 ทั้งหมด
2.ผมจะตั้งกล้องที่ 2 ระยะผมขอใช้คำว่าระยะ "Aใกล้" และ ระยะ "Bไกล"
3.ขวดโค็กทั้ง 3 ขวดตั้งอยู่ที่เดิม
4.แยกกันนะครับระหว่างคำว่า "DOF" กับ คำว่า "ละลายฉากหลัง"
5.DOF บางแปลว่าชัดตื้น / DOF หนาแปลว่าชัดลึก

**กฎของการเกิด DOF บางหรือหนา
1. ค่า F ยิ่งน้อย Dof ยิ่งบาง (แต่ในกระทู้นี้ไม่ขอพูดถึงเพราะใช้เท่ากันทุกรูป)
2. ระยะของเลนส์ หรือ focal length ยิ่งระยะเลนส์มาก DOF ยิ่งบาง
3. ระยะห่างจาก Sensor ถึงจุดที่ Focus หรือ Subject distance ยิ่งใก้ลแบบ DOF ยิ่งบาง
4. ระยะห่างระหว่าง Object กับ ฉากหลัง "ไม่ทำให้ค่า DOF เปลี่ยนแปลง" แต่จะทำให้ ฉากหลังละลายมากกว่า

ทีนี้เรามาเดากันว่า เลนส์ไหนค่า DOF จะบางกว่ากัน
อันดับแรกเรามาดูที่ 2 ภาพแรกกันก่อน
ภาพที่ 1
14mm f/2.5 ตั้งกล้องที่ระยะ "Aใกล้"


ภาพที่ 2
25 mm f/2.5 ตั้งกล้องที่เดิมที่ระยะ "Aใกล้"


ที่นี้เรามาดู DOF กัน
ผมไม่ได้ Crop 100% แต่ผม Crop ขวดโค๊ก ขวด มีขนาดเท่ากันทั้ง 2 ภาพ เพื่อดู DOF


คำตอบที่ได้คือ 25mm DOF บางกว่าตามที่หลายๆคนเข้าใจครับ
เพราะตรงตามทฤษฎี DOF ที่ว่า ข้อ2. ระยะของเลนส์ หรือ focal length ยิ่งระยะเลนส์มาก DOF ยิ่งบาง

แต่.. คงไม่มีใครซื้อเลนส์ Zoom มาเพื่อค่า DOF บางลงและะขวดโค๊กมันถูกตัดหรอกนะครับ
เพราะฉะนั้นก็ต้องถอยกล้องออกห่าง เพื่อจะได้เก็บขวดโค๊กขวดหน้าสุดให้เต็ม

ภาพที่ 3
25mm f/2.5 ตั้งกล้องที่ระยะ "Bไกล"


ภาพที่ 3 ได้ Object จะเท่าภาพที่1 ตามที่ต้องการแล้วเพราะถอยออกมาเพื่อให้ได้ขนาดของ Object ตามต้องการ
แล้ว DOF ภาพที่ 2 และ ภาพที่ 3 ต่างกันไหม?


คำตอบที่ได้คือ ภาพที่ 2 DOF บางกว่า
ถูกต้องตามทฤษฎี DOF ข้อ3.ระยะห่างจาก Sensor ถึงจุดที่ Focus หรือ Subject distance ยิ่งใก้ลแบบ DOF ยิ่งบาง

******ประเด็นมันอยู่ตรงนี้ครับ********

แล้วระหว่าง ภาพที่1 14mm f/2.5 ตั้งกล้องที่ระยะ "Aใกล้"
และภาพที่3 25mm f/2.5 ตั้งกล้องที่ระยะ "Bไกล" หละ ภาพไหน DOF บางกว่ากัน??? ดูภาพเปรียบเทียบก่อน


หลายคนคงตอบว่า 25mm ได้ DOF ที่บางกว่า
บางกว่าจริงหรือ? ที่ระยะ 25mm ในภาพที่ 3 จะได้ DOF บางกว่า 14mm ในภาพที่ 1 จริงหรือ?


คำตอบคือ ไม่ใช่ครับ ภายใต้เงื่อนไขที่ว่า ถ้าระยะเลนส์เพื่มขึ้น และต้องถอยห่างออกจากแบบ
เพราะตามทฤษฎี DOF ข้อ2 และข้อ 3 มันขัดแย้งกันอยู๋ทำให้เกิดการชดเชยกัน


**แล้วทำไมคนส่วนใหญ่ถึงใช้เลนส์ Tele ถ่ายนางแบบ แล้วถอยห่างจากแบบเป็นทุ่งเพื่อให้ได้ DOF บางลงหละ?
เปล่าเลยใช้เลนส์ Tele แล้วถอยเป็นทุ่งไม่ได้ทำให้ DOF บางลงอย่างเป็นนัยสำคัญ

**แล้วทำไมเลนส์ Tele เวลาถ่าย Portrait ถึงดู ฉากหลังละลายหละ?
เกิดจาก Perspectiv ล้วนๆ การที่ฉากหลังเบลอเท่ากัน ระหว่าง เลนส์ Wide ยืนใกล้ และ Tele ยืนไกล ตามทฤษฎี DOF จะเท่ากัน
แต่ใช้เลนส์ Tele ทำให้ฉากหลังถูกดึงเข้ามาใหญ่ขึ้นทำให้ดูละลายหลัง มากกว่านั่นเอง

**สรุป
1. เลนส์ที่ทางยาว focal length มากกว่า DOF จะบางกว่า ในกรณีที่ยืนห่างจากแบบเท่ากัน
2. ในกรณีทางยาว focal length เท่ากัน แต่อยู่ใกล้แบบมากกว่า DOF จะบางกว่า
3. ระหว่าง เลนส์ที่ทางยาว focal length มากกว่า และยืนห่างจากแบบ
กับเลนส์ที่ทางยาว focal length สั้นยืนใก้ลกับแบบ
โดยที่ทั้ง 2 เลนส์พยายามให้ Object มีขนาดเท่ากันที่สุดจะมี DOF ใก้ลเคียงกันมาก
แต่ เลนส์ที่ทางยาว focal length จะดูละลายหลังมากกว่า เพราะ Perspective ขยายฉากหลังให้ใหญ่ขึ้น

>>>> ขอเพิ่มเติมให้นะครับ <<<<
ภาพที่ผมถ่ายอาจจะเห็นไม่ชัด เรื่อง DOF ระหว่างเลนส์ Tele และ เลนส์ Wide
ผมเลยนำภาพจาก Google มาเพิ่มเติม ทฤษฎีให้นะครับ

2 ภาพนี้ ภาพไหน DOF บางกว่ากันครับ คิดคำตอบไว้ในใจก่อน



ภาพข้างล่างคือภาพเฉลยครับ
เมื่อเรา Crop ให้ ฉากหลังเท่ากันตามภาพ คำตอบที่ได้คือ


DOF เท่ากันครับ
แล้วทำไมภาพ A ดูละลายหลังมากกว่า?  
สาเหตุที่ทำให้ดู ภาพ A ละลายหลังมากกว่าเพราะ Perspective ดึงฉากหลังให้ใหญ่ขึ้นครับ

ปล. หากการทดสอบของผมมีจุดใดผิดพลาดไป หรือข้อมูลไม่ถูกต้อง ช่วยกันแย้งด้วยนะครับ ขอบคุณครับ