ผมมักเปรียบเทียบวันพืชมงคลว่า "เป็นวันเข้าสู่ฤดูฝนของราชสำนัก" คือให้ราษฎรเริ่มเพาะปลูกได้ เพราะจะเข้าฤดูฝนแล้ว

ส่วนการเริ่มต้นฤดูฝนของประเทศไทยจะต้องประกาศโดยกรมอุตุนิยมวิทยา โดยมีเงื่อนไขใหญ่ 3 ประการ 1. ฝนตกชุกมากกว่าหรือเท่ากันร้อยละ 60 ทั้งประเทศ 2. ลมผิวดินจนถึง 3.5 กิโลเมตรเปลี่ยนเป็นลมตะวันตกเฉียงใต้ 3. ลมที่ระดับมากกว่า 5 กิโลเมตรขึ้นไปเปลี่ยนเป็นลมตะวันออกเฉียงเหนือ



แค่เอาเวลา 10 กว่าปีมาพล็อตใส่ excel ก็เห็นถึงรูปแบบหรือแพทเทิร์นของฤดูกาลตามธรรมชาติที่ว่า "มีเร็วมีช้า" จุดสีเขียวซึ่งแทนวันเริ่มต้นฤดูฝนมีแพทเทิร์นที่น่ามหัศจรรย์มากคือจะฝนจะมาช้าและเร็วขึ้น จากนั้นก็จะกลับไปช้าและมาเร็วขึ้นอีก

สำหรับวันพืชมงคลที่คำนวณโดยโหรหลวงราชสำนัก คิดว่าใช้วิธีคำนวณแบบเดิม อาจจะทดวันไปบ้าง ทำให้มีความแตกต่างกันในแต่ละปีแต่ก็ไม่ได้แตกแถวไปจากที่ผ่านมามากนัก



และหากนำวันพืชมงคลมาลบด้วยวันเข้าสู่ฤดูฝน ผลต่างที่ได้ก็จะคล้าย ๆ กันคือจะต่างมาก ๆ และค่อย ๆ ลดลง และกลับไปต่างมาก ๆ อีกครั้งหนึ่ง มีปี 2565 ที่วันพืชมงคลกับวันเข้าสู่ฤดูฝนในทางวิทยาศาสตร์เป็นวันเดียวกัน

สำหรับผมแล้วทั้งวันพืชมงคลและวันประกาศเริ่มต้นฤดูฝนก็ล้วนมีคุณค่าในการให้ประชาชนปรับชีวิตในบริบทต่างกันไม่มากก็น้อย ชาวไร่ ชาวนาก็เริ่มฤดูกาลเพาะปลูก ผู้คนที่ทำงานอื่น ๆ ก็เตรียมตัวรับมือกับฤดูฝนที่กำลังจะมาถึงนี้ด้วยนะ

***ผมได้ข่าวมาว่ากรมอุตุนิยมวิทยาจะประกาศการเริ่มต้นฤดูฝน 2568 ในวันที่ 15 พฤษภาคมนี้ ก็เลยใส่ไปเลยแล้วกัน