50 คำศัพท์ทางกฎหมายที่ไม่ค่อยใช้ทั่วไป (ฉบับรวม)
สิทธิเหนือพื้นดิน (Superficies): สิทธิในการเป็นเจ้าของโรงเรือน สิ่งปลูกสร้าง หรือสิ่งเพาะปลูก บนที่ดินของผู้อื่น
ภาระจำยอม (Servitude): สิทธิที่เจ้าของอสังหาริมทรัพย์จำต้องยอมให้ผู้อื่นกระทำการบางอย่างในอสังหาริมทรัพย์ของตน หรือจำต้องงดเว้นการกระทำบางอย่าง เพื่อประโยชน์แก่อสังหาริมทรัพย์อื่น
ทรัพยสิทธิ (Real Right): สิทธิเหนือทรัพย์สินที่สามารถใช้ยัน (อ้าง) กับบุคคลทั่วไปได้ ไม่จำกัดเฉพาะคู่สัญญา
ลาภมิควรได้ (Unjust Enrichment): การที่บุคคลหนึ่งได้รับประโยชน์จากบุคคลอื่นโดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ ทำให้บุคคลที่เสียประโยชน์มีสิทธิเรียกคืน
การครอบครองปรปักษ์ (Adverse Possession): การได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินของผู้อื่นโดยการเข้าครอบครองอย่างเปิดเผย เจตนาเป็นเจ้าของ โดยสงบ และเป็นระยะเวลาที่กฎหมายกำหนด
นิติกรรมอำพราง (Simulated Juristic Act): นิติกรรมที่แสดงเจตนาหลอกลวง โดยซ่อนเจตนาที่แท้จริงไว้
ข้อสันนิษฐานของกฎหมาย (Presumption of Law): ข้อความที่กฎหมายกำหนดให้เชื่อว่าเป็นจริง จนกว่าจะมีหลักฐานมาหักล้าง
สัญญาต่างตอบแทนยิ่งกว่าสัญญาเช่าธรรมดา (Hire-Purchase Agreement): สัญญาที่ผู้ให้เช่าตกลงให้ผู้เช่าซื้อทรัพย์สินเมื่อชำระเงินครบตามงวดที่กำหนด โดยกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินยังเป็นของผู้ให้เช่าจนกว่าจะชำระครบ
บุริมสิทธิ (Preference): สิทธิที่กฎหมายให้แก่เจ้าหนี้บางรายในการได้รับชำระหนี้ก่อนเจ้าหนี้รายอื่นจากทรัพย์สินของลูกหนี้
ทรัพย์อิงดิน (Incorporeal Property): ทรัพย์สินที่ไม่มีรูปร่าง ไม่สามารถจับต้องได้ แต่มีมูลค่าและสามารถถือครองได้ตามกฎหมาย
การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัย (Impossibility of Performance): กรณีที่การชำระหนี้ตามสัญญาไม่สามารถกระทำได้อีกต่อไป เนื่องจากเหตุสุดวิสัย หรือพฤติการณ์ที่ไม่อาจคาดหมายได้
ข้อกำหนดสิทธิ (Clause of Rights): ข้อความที่กำหนดสิทธิและหน้าที่ของคู่สัญญาในสัญญา อาจเป็นข้อจำกัดสิทธิ หรือข้อกำหนดเพิ่มเติมจากที่กฎหมายกำหนด
เหตุบรรเทาโทษ (Mitigating Circumstances): พฤติการณ์ที่ทำให้ศาลลดหย่อนโทษให้แก่จำเลยในคดีอาญา
เจตนาพิเศษ (Specific Intent): เจตนาที่จำเลยต้องมีนอกเหนือจากเจตนาทั่วไปในการกระทำความผิด เพื่อให้การกระทำนั้นเป็นความผิดสำเร็จ
การบอกล้างโมฆียะกรรม (Avoidance of Voidable Act): การทำให้การกระทำทางกฎหมายที่เป็นโมฆียะ สิ้นผลไป โดยผู้มีสิทธิบอกล้าง
การเพิกถอนการฉ้อฉล (Revocation of Fraudulent Act): การที่เจ้าหนี้ขอให้ศาลเพิกถอนนิติกรรมที่ลูกหนี้ทำลงโดยมีเจตนาฉ้อฉลเจ้าหนี้
สิทธิยึดหน่วง (Right of Retention): สิทธิของบุคคลในการยึดหน่วงทรัพย์สินของผู้อื่นไว้ จนกว่าจะได้รับการชำระหนี้ที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินนั้น
อายุความสะดุดหยุดลง (Interruption of Prescription): การที่เหตุการณ์บางอย่างเกิดขึ้น ทำให้ระยะเวลาอายุความที่กำลังดำเนินอยู่หยุดลง และต้องเริ่มต้นนับใหม่
การแปลงหนี้ใหม่ (Novation): การที่คู่สัญญาตกลงกันเปลี่ยนแปลงสาระสำคัญของหนี้เดิม ทำให้หนี้เดิมระงับไป และเกิดหนี้ใหม่ขึ้นแทน
ทรัพย์สินนอกพาณิชย์ (Non-Commercial Property): ทรัพย์สินที่ไม่สามารถซื้อขาย แลกเปลี่ยน หรือโอนกันได้โดยทั่วไป
ค่าสินไหมทดแทนเพื่อละเมิด (Damages for Tort): เงินที่ศาลสั่งให้ผู้กระทำละเมิดชดใช้ให้แก่ผู้เสียหาย
สิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม (Right of Access to Justice): สิทธิขั้นพื้นฐานของทุกคนในการเข้าถึงศาลและกระบวนการทางกฎหมายอย่างเท่าเทียม
หลักความสุจริต (Good Faith Principle): หลักกฎหมายที่กำหนดให้บุคคลต้องกระทำการโดยซื่อสัตย์ มีเหตุผล และไม่แสวงหาประโยชน์โดยมิชอบ
การระงับข้อพิพาททางเลือก (Alternative Dispute Resolution - ADR): กระบวนการแก้ไขข้อพิพาทนอกศาล เช่น การไกล่เกลี่ย หรือการอนุญาโตตุลาการ
เหตุสุดวิสัย (Force Majeure): เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดยไม่คาดฝัน และอยู่นอกเหนือการควบคุมของบุคคล ทำให้ไม่สามารถปฏิบัติตามสัญญาได้
การกระทำโดยปราศจากอำนาจ (Ultra Vires Act): การกระทำที่เกินขอบเขตอำนาจที่กฎหมายกำหนดไว้
การตีความกฎหมายโดยเคร่งครัด (Strict Construction): การตีความบทบัญญัติของกฎหมายตามตัวอักษรอย่างเคร่งครัด โดยไม่ขยายความหมายออกไป
หลักการแบ่งแยกอำนาจ (Separation of Powers): หลักการที่แบ่งอำนาจรัฐออกเป็นสามส่วน เพื่อคานและตรวจสอบซึ่งกันและกัน
ศาลยุติธรรมสองชั้น (Double Degree of Jurisdiction): ระบบศาลที่ให้สิทธิคู่ความในการอุทธรณ์คำพิพากษาของศาลชั้นต้นไปยังศาลสูงกว่าได้
หลักความได้สัดส่วน (Proportionality Principle): หลักการที่กำหนดว่าการกระทำของรัฐต้องมีความเหมาะสมและได้สัดส่วนกับวัตถุประสงค์
การรับรองรัฐบาล (Recognition of Government): การที่รัฐหนึ่งยอมรับว่ารัฐบาลของอีกรัฐหนึ่งเป็นผู้มีอำนาจปกครองรัฐนั้นโดยชอบธรรม
เขตอำนาจศาลสากล (Universal Jurisdiction): หลักการที่อนุญาตให้ศาลของรัฐหนึ่ง พิจารณาคดีอาชญากรรมร้ายแรงที่กระทำในรัฐอื่น
สนธิสัญญา (Treaty): ข้อตกลงระหว่างประเทศที่ทำขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร และอยู่ภายใต้บังคับของกฎหมายระหว่างประเทศ
กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ (Customary International Law): กฎหมายระหว่างประเทศที่เกิดจากแนวปฏิบัติของรัฐที่สม่ำเสมอและเป็นที่ยอมรับกันทั่วไป
หลักการไม่เลือกปฏิบัติ (Non-Discrimination Principle): หลักการที่กำหนดว่าบุคคลทุกคนต้องได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกัน
การเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ (Expropriation): การที่รัฐใช้อำนาจบังคับซื้ออสังหาริมทรัพย์ของเอกชน เพื่อประโยชน์สาธารณะ โดยจ่ายค่าทดแทนที่เป็นธรรม
คำสั่งทางปกครอง (Administrative Order): การกระทำของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่มีผลกระทบต่อสิทธิหรือหน้าที่ของบุคคล
การอุทธรณ์คำสั่งทางปกครอง (Appeal against Administrative Order): สิทธิของบุคคลในการยื่นคำร้องขอให้ทบทวนคำสั่งทางปกครองที่ไม่เป็นธรรม
ศาลปกครอง (Administrative Court): ศาลที่มีอำนาจพิจารณาคดีพิพาทระหว่างรัฐกับเอกชน หรือระหว่างหน่วยงานของรัฐด้วยกันเอง
การคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (Data Protection): กฎหมายที่กำหนดหลักเกณฑ์ในการเก็บรวบรวม ใช้ เปิดเผย และรักษาข้อมูลส่วนบุคคล
สิทธิบัตร (Patent): สิทธิแต่ผู้เดียวที่รัฐมอบให้แก่ผู้ประดิษฐ์คิดค้น ในการผลิต จำหน่าย ใช้ หรือนำเข้าสิ่งประดิษฐ์ของตน
ลิขสิทธิ์ (Copyright): สิทธิแต่ผู้เดียวที่กฎหมายให้แก่ผู้สร้างสรรค์งาน ในการทำซ้ำ ดัดแปลง เผยแพร่ หรือให้เช่างานของตน
เครื่องหมายการค้า (Trademark): สัญลักษณ์ที่ใช้กับสินค้าหรือบริการ เพื่อให้ผู้บริโภคทราบว่าสินค้านั้นมาจากผู้ผลิตรายใด
ความลับทางการค้า (Trade Secret): ข้อมูลที่เป็นความลับทางการค้า ซึ่งทำให้ธุรกิจมีความได้เปรียบทางการแข่งขัน
การควบรวมกิจการ (Mergers and Acquisitions - M&A): การที่บริษัทสองแห่งหรือมากกว่านั้นรวมตัวกันเป็นบริษัทเดียว
การฟื้นฟูกิจการ (Business Reorganization): กระบวนการทางกฎหมายที่ช่วยให้บริษัทที่มีหนี้สินล้นพ้นตัว สามารถปรับโครงสร้างหนี้และดำเนินธุรกิจต่อไปได้
การชำระบัญชี (Liquidation): กระบวนการแปลงสินทรัพย์ของบริษัทให้เป็นเงินสด เพื่อนำมาชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้
การกำกับดูแลกิจการที่ดี (Corporate Governance): ระบบที่กำหนดโครงสร้างและกระบวนการในการบริหารจัดการบริษัท ให้มีความโปร่งใส
ความรับผิดจำกัด (Limited Liability): หลักการที่กำหนดให้ผู้ถือหุ้นในบริษัทจำกัด มีความรับผิดชอบต่อหนี้สินของบริษัทจำกัดเพียงเท่าจำนวนทุนที่ยังส่งใช้ไม่ครบเท่านั้น
อนุญาโตตุลาการ (Arbitration): กระบวนการระงับข้อพิพาทโดยอนุญาโตตุลาการ ซึ่งเป็นบุคคลที่คู่กรณีตกลงกันแต่งตั้งขึ้น
หวังว่านี่จะเป็นประโยชน์นะครับ! หากมีคำถามเพิ่มเติม หรือต้องการคำอธิบายเพิ่มเติมในส่วนใด บอกได้เลยครับ!
50 คำศัพท์กฏหมาย ep. 1
สิทธิเหนือพื้นดิน (Superficies): สิทธิในการเป็นเจ้าของโรงเรือน สิ่งปลูกสร้าง หรือสิ่งเพาะปลูก บนที่ดินของผู้อื่น
ภาระจำยอม (Servitude): สิทธิที่เจ้าของอสังหาริมทรัพย์จำต้องยอมให้ผู้อื่นกระทำการบางอย่างในอสังหาริมทรัพย์ของตน หรือจำต้องงดเว้นการกระทำบางอย่าง เพื่อประโยชน์แก่อสังหาริมทรัพย์อื่น
ทรัพยสิทธิ (Real Right): สิทธิเหนือทรัพย์สินที่สามารถใช้ยัน (อ้าง) กับบุคคลทั่วไปได้ ไม่จำกัดเฉพาะคู่สัญญา
ลาภมิควรได้ (Unjust Enrichment): การที่บุคคลหนึ่งได้รับประโยชน์จากบุคคลอื่นโดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ ทำให้บุคคลที่เสียประโยชน์มีสิทธิเรียกคืน
การครอบครองปรปักษ์ (Adverse Possession): การได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินของผู้อื่นโดยการเข้าครอบครองอย่างเปิดเผย เจตนาเป็นเจ้าของ โดยสงบ และเป็นระยะเวลาที่กฎหมายกำหนด
นิติกรรมอำพราง (Simulated Juristic Act): นิติกรรมที่แสดงเจตนาหลอกลวง โดยซ่อนเจตนาที่แท้จริงไว้
ข้อสันนิษฐานของกฎหมาย (Presumption of Law): ข้อความที่กฎหมายกำหนดให้เชื่อว่าเป็นจริง จนกว่าจะมีหลักฐานมาหักล้าง
สัญญาต่างตอบแทนยิ่งกว่าสัญญาเช่าธรรมดา (Hire-Purchase Agreement): สัญญาที่ผู้ให้เช่าตกลงให้ผู้เช่าซื้อทรัพย์สินเมื่อชำระเงินครบตามงวดที่กำหนด โดยกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินยังเป็นของผู้ให้เช่าจนกว่าจะชำระครบ
บุริมสิทธิ (Preference): สิทธิที่กฎหมายให้แก่เจ้าหนี้บางรายในการได้รับชำระหนี้ก่อนเจ้าหนี้รายอื่นจากทรัพย์สินของลูกหนี้
ทรัพย์อิงดิน (Incorporeal Property): ทรัพย์สินที่ไม่มีรูปร่าง ไม่สามารถจับต้องได้ แต่มีมูลค่าและสามารถถือครองได้ตามกฎหมาย
การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัย (Impossibility of Performance): กรณีที่การชำระหนี้ตามสัญญาไม่สามารถกระทำได้อีกต่อไป เนื่องจากเหตุสุดวิสัย หรือพฤติการณ์ที่ไม่อาจคาดหมายได้
ข้อกำหนดสิทธิ (Clause of Rights): ข้อความที่กำหนดสิทธิและหน้าที่ของคู่สัญญาในสัญญา อาจเป็นข้อจำกัดสิทธิ หรือข้อกำหนดเพิ่มเติมจากที่กฎหมายกำหนด
เหตุบรรเทาโทษ (Mitigating Circumstances): พฤติการณ์ที่ทำให้ศาลลดหย่อนโทษให้แก่จำเลยในคดีอาญา
เจตนาพิเศษ (Specific Intent): เจตนาที่จำเลยต้องมีนอกเหนือจากเจตนาทั่วไปในการกระทำความผิด เพื่อให้การกระทำนั้นเป็นความผิดสำเร็จ
การบอกล้างโมฆียะกรรม (Avoidance of Voidable Act): การทำให้การกระทำทางกฎหมายที่เป็นโมฆียะ สิ้นผลไป โดยผู้มีสิทธิบอกล้าง
การเพิกถอนการฉ้อฉล (Revocation of Fraudulent Act): การที่เจ้าหนี้ขอให้ศาลเพิกถอนนิติกรรมที่ลูกหนี้ทำลงโดยมีเจตนาฉ้อฉลเจ้าหนี้
สิทธิยึดหน่วง (Right of Retention): สิทธิของบุคคลในการยึดหน่วงทรัพย์สินของผู้อื่นไว้ จนกว่าจะได้รับการชำระหนี้ที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินนั้น
อายุความสะดุดหยุดลง (Interruption of Prescription): การที่เหตุการณ์บางอย่างเกิดขึ้น ทำให้ระยะเวลาอายุความที่กำลังดำเนินอยู่หยุดลง และต้องเริ่มต้นนับใหม่
การแปลงหนี้ใหม่ (Novation): การที่คู่สัญญาตกลงกันเปลี่ยนแปลงสาระสำคัญของหนี้เดิม ทำให้หนี้เดิมระงับไป และเกิดหนี้ใหม่ขึ้นแทน
ทรัพย์สินนอกพาณิชย์ (Non-Commercial Property): ทรัพย์สินที่ไม่สามารถซื้อขาย แลกเปลี่ยน หรือโอนกันได้โดยทั่วไป
ค่าสินไหมทดแทนเพื่อละเมิด (Damages for Tort): เงินที่ศาลสั่งให้ผู้กระทำละเมิดชดใช้ให้แก่ผู้เสียหาย
สิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม (Right of Access to Justice): สิทธิขั้นพื้นฐานของทุกคนในการเข้าถึงศาลและกระบวนการทางกฎหมายอย่างเท่าเทียม
หลักความสุจริต (Good Faith Principle): หลักกฎหมายที่กำหนดให้บุคคลต้องกระทำการโดยซื่อสัตย์ มีเหตุผล และไม่แสวงหาประโยชน์โดยมิชอบ
การระงับข้อพิพาททางเลือก (Alternative Dispute Resolution - ADR): กระบวนการแก้ไขข้อพิพาทนอกศาล เช่น การไกล่เกลี่ย หรือการอนุญาโตตุลาการ
เหตุสุดวิสัย (Force Majeure): เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดยไม่คาดฝัน และอยู่นอกเหนือการควบคุมของบุคคล ทำให้ไม่สามารถปฏิบัติตามสัญญาได้
การกระทำโดยปราศจากอำนาจ (Ultra Vires Act): การกระทำที่เกินขอบเขตอำนาจที่กฎหมายกำหนดไว้
การตีความกฎหมายโดยเคร่งครัด (Strict Construction): การตีความบทบัญญัติของกฎหมายตามตัวอักษรอย่างเคร่งครัด โดยไม่ขยายความหมายออกไป
หลักการแบ่งแยกอำนาจ (Separation of Powers): หลักการที่แบ่งอำนาจรัฐออกเป็นสามส่วน เพื่อคานและตรวจสอบซึ่งกันและกัน
ศาลยุติธรรมสองชั้น (Double Degree of Jurisdiction): ระบบศาลที่ให้สิทธิคู่ความในการอุทธรณ์คำพิพากษาของศาลชั้นต้นไปยังศาลสูงกว่าได้
หลักความได้สัดส่วน (Proportionality Principle): หลักการที่กำหนดว่าการกระทำของรัฐต้องมีความเหมาะสมและได้สัดส่วนกับวัตถุประสงค์
การรับรองรัฐบาล (Recognition of Government): การที่รัฐหนึ่งยอมรับว่ารัฐบาลของอีกรัฐหนึ่งเป็นผู้มีอำนาจปกครองรัฐนั้นโดยชอบธรรม
เขตอำนาจศาลสากล (Universal Jurisdiction): หลักการที่อนุญาตให้ศาลของรัฐหนึ่ง พิจารณาคดีอาชญากรรมร้ายแรงที่กระทำในรัฐอื่น
สนธิสัญญา (Treaty): ข้อตกลงระหว่างประเทศที่ทำขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร และอยู่ภายใต้บังคับของกฎหมายระหว่างประเทศ
กฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ (Customary International Law): กฎหมายระหว่างประเทศที่เกิดจากแนวปฏิบัติของรัฐที่สม่ำเสมอและเป็นที่ยอมรับกันทั่วไป
หลักการไม่เลือกปฏิบัติ (Non-Discrimination Principle): หลักการที่กำหนดว่าบุคคลทุกคนต้องได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกัน
การเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ (Expropriation): การที่รัฐใช้อำนาจบังคับซื้ออสังหาริมทรัพย์ของเอกชน เพื่อประโยชน์สาธารณะ โดยจ่ายค่าทดแทนที่เป็นธรรม
คำสั่งทางปกครอง (Administrative Order): การกระทำของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่มีผลกระทบต่อสิทธิหรือหน้าที่ของบุคคล
การอุทธรณ์คำสั่งทางปกครอง (Appeal against Administrative Order): สิทธิของบุคคลในการยื่นคำร้องขอให้ทบทวนคำสั่งทางปกครองที่ไม่เป็นธรรม
ศาลปกครอง (Administrative Court): ศาลที่มีอำนาจพิจารณาคดีพิพาทระหว่างรัฐกับเอกชน หรือระหว่างหน่วยงานของรัฐด้วยกันเอง
การคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (Data Protection): กฎหมายที่กำหนดหลักเกณฑ์ในการเก็บรวบรวม ใช้ เปิดเผย และรักษาข้อมูลส่วนบุคคล
สิทธิบัตร (Patent): สิทธิแต่ผู้เดียวที่รัฐมอบให้แก่ผู้ประดิษฐ์คิดค้น ในการผลิต จำหน่าย ใช้ หรือนำเข้าสิ่งประดิษฐ์ของตน
ลิขสิทธิ์ (Copyright): สิทธิแต่ผู้เดียวที่กฎหมายให้แก่ผู้สร้างสรรค์งาน ในการทำซ้ำ ดัดแปลง เผยแพร่ หรือให้เช่างานของตน
เครื่องหมายการค้า (Trademark): สัญลักษณ์ที่ใช้กับสินค้าหรือบริการ เพื่อให้ผู้บริโภคทราบว่าสินค้านั้นมาจากผู้ผลิตรายใด
ความลับทางการค้า (Trade Secret): ข้อมูลที่เป็นความลับทางการค้า ซึ่งทำให้ธุรกิจมีความได้เปรียบทางการแข่งขัน
การควบรวมกิจการ (Mergers and Acquisitions - M&A): การที่บริษัทสองแห่งหรือมากกว่านั้นรวมตัวกันเป็นบริษัทเดียว
การฟื้นฟูกิจการ (Business Reorganization): กระบวนการทางกฎหมายที่ช่วยให้บริษัทที่มีหนี้สินล้นพ้นตัว สามารถปรับโครงสร้างหนี้และดำเนินธุรกิจต่อไปได้
การชำระบัญชี (Liquidation): กระบวนการแปลงสินทรัพย์ของบริษัทให้เป็นเงินสด เพื่อนำมาชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้
การกำกับดูแลกิจการที่ดี (Corporate Governance): ระบบที่กำหนดโครงสร้างและกระบวนการในการบริหารจัดการบริษัท ให้มีความโปร่งใส
ความรับผิดจำกัด (Limited Liability): หลักการที่กำหนดให้ผู้ถือหุ้นในบริษัทจำกัด มีความรับผิดชอบต่อหนี้สินของบริษัทจำกัดเพียงเท่าจำนวนทุนที่ยังส่งใช้ไม่ครบเท่านั้น
อนุญาโตตุลาการ (Arbitration): กระบวนการระงับข้อพิพาทโดยอนุญาโตตุลาการ ซึ่งเป็นบุคคลที่คู่กรณีตกลงกันแต่งตั้งขึ้น
หวังว่านี่จะเป็นประโยชน์นะครับ! หากมีคำถามเพิ่มเติม หรือต้องการคำอธิบายเพิ่มเติมในส่วนใด บอกได้เลยครับ!