คำถามนี้มีสองแง่มุม หนึ่งคือจุดมุ่งหมายของการสร้างซาตาน และอีกหนึ่งคือปัญญาแห่งการสร้าง ก่อนอื่นเราจะพูดถึงจุดมุ่งหมายอย่างสั้น ๆ:
ดังที่ทราบกันดี ซาตานเป็นสิ่งมีชีวิตประเภทญิน
“ข้าสร้างญินและมนุษย์ขึ้นมาเพียงเพื่อให้พวกเขานมัสการข้าเท่านั้น” (ซูเราะห์ Zariyat, 51/56)
https://surahquran.com/Surah-translation/meanings-tr-language-14-surah-51.html
ตามโองการนี้ จุดมุ่งหมายของการสร้างญินก็เหมือนกับมนุษย์ คือการศรัทธาในพระเจ้า นมัสการพระองค์ และก้าวหน้าในการรู้จักพระองค์ เช่นเดียวกับมนุษย์ที่มีกลุ่มคนที่สูญเสียการทดสอบนี้และกลายเป็นผู้ปฏิเสธศรัทธา ในหมู่ญินก็มีเช่นกัน และซาตานก็อยู่ในกลุ่มญินส่วนที่สองนี้ เขาถูกขับไล่ออกจากความเมตตาของพระเจ้าเพราะไม่ยอมก้มกราบต่อท่านนบีอาดัม (อ.) และตามความปรารถนาของเขาเอง ด้วยปัญญาอันศักดิ์สิทธิ์ เขาได้รับอนุญาตให้รบกวนมนุษย์และพยายามชักนำพวกเขาให้หลงทางจนถึงวันกิยามะฮ์ (วันสิ้นโลก)
ปัญญาในการอนุญาตนี้มีมากมายนับร้อย แต่ที่สำคัญที่สุดมีสองประการนี้ พระเจ้ามีอำนาจที่จะทดสอบมนุษย์ได้โดยไม่ต้องมีคำกระซิบของซาตาน และสามารถมอบหน้าที่ของซาตานให้แก่นิสัย (เนฟส์) ของมนุษย์ได้ แต่การที่พระองค์ทรงทำเช่นนี้ โดยการยอมรับความปรารถนาอันน่าเกลียดของซาตาน นั่นคือการชักนำมนุษย์ให้หลงจากทางที่ถูกต้องจนถึงวันกิยามะฮ์นั้น ทำให้การลงโทษของซาตานในนรกเพิ่มขึ้นเป็นพันล้านเท่า เพราะตามหะดีษ (คำกล่าวของท่านศาสดา) ที่ว่า “ผู้ที่เป็นสาเหตุก็เหมือนผู้ที่กระทำ” (1) บาปที่มนุษย์กระทำโดยการเชื่อฟังคำกระซิบของซาตานนั้น บาปหนึ่งส่วนก็ถูกบันทึกให้แก่ซาตานด้วย และด้วยเหตุนี้ การลงโทษของเขาก็เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
ปัญญาอีกประการหนึ่งคือ การที่มนุษย์ต้องเผชิญการทดสอบจากนิสัย (เนฟส์) และซาตาน และผู้ศรัทธาที่ชนะการทดสอบนี้จะได้เลื่อนชั้นไปสู่ระดับที่สูงกว่าเทวทูต หากมนุษย์ไม่ได้รับคุณสมบัติในการสั่งให้ทำชั่วจากนิสัย และหากซาตานไม่ถูกส่งมารบกวนมนุษย์ ระดับของมนุษย์ก็จะคงที่เหมือนเทวทูต