21 กุมภาพันธ์
วันนี้เมื่อ 7 ปีที่แล้ว วันออกวันแรกของละครบุพเพสันนิวาส
ที่เป็นละครที่มีความนิยมสูงสุด
จนในช่วงปีหลัง ๆ เกือบทุกสถานีจะมีละครแนวนี้มากขึ้น
แต่ทั้งที่จริงก็มีละครแบบนี้มานานแล้ว
ถ้านับจากเรื่องที่เรารู้จักจนถึงวันนี้ก็เกือบ 30 ปี สำหรับละครแนวนี้

ทั้งนี้ละครแนวนี้มักจะรวมกับข้ามภพข้ามชาติแบบอื่น ๆ
เช่น กลับชาติมากเกิด ระลึกชาติได้ ปน ๆ กันไป
หรือทะลุมิติอื่น ๆ เช่น ข้ามไปเมืองสมมติ หลุดไปอยู่ในนิยาย
แบบ พิภพหิมพานต์ ดั่งพรหมลิขิตรัก ปลายเทียน ลูกไม้ลายสนธยา
ซึ่งจะไม่ได้ใส่รวมกับ timeline นี้

2537      ทวิภพ
              แม้จะไม่ใช่การครั้งแรกของ ทวิภพ ของ ทมยันตี
              แต่เป็นการออกอากาศรูปแบบทีวีครั้งแรกที่เป็นภาพจำของละครแนวนี้ที่เราอาจข้ามมิติจากกระจกได้
2541      จากฝันสู่นิรันดร
              จากกระจกมาสู่การข้ามมิติผ่านรูปภาพคุณการะเกด จากฝันสู่นิรันดร ของแก้วเก้า
2544      อตีตา
              การข้ามมิติที่รวมการตลาดความสำเร็จของนางนาคและบางระจันเลยเอาพระนางในเรื่อง
              มาสู่การข้ามมิติที่ทำให้คนไทยเห็นในความเสียสละในเรื่อง อตีตา ของ ทมยันตี
2545      บ่วงบรรณจถรณ์  / นิราศสองภพ 
              ในวิกหมอชิต จากกระจก รูปภาพ และก็มาสู่เตียงโบราณที่พาเธอไปพบ 10 วันก่อนเกิดการโศกนาฏกรรม 
              ในฟากพระราม 4 การผสมความคิดเมื่อละครทะลุมิติ คนอื่นข้ามภพไปสวย ๆ ในบ้านขุนนาง
              แต่เธอสาวไฮโซช้ำรักต้องข้ามภพไปเป็นทาสในเรือนที่ต้องเตรียมหนีเพราะกรุงจะแตก
              จากความสำเร็จของบางระจัน ตั๊ก บงกช จึงถูกเลือกในบทบาทของบัวบุษยา
2547      รัตตมณี 220 
              มีหลายคนคิดว่าจากละครครบกรุงรัตนโกสินทร์ตามชื่อเรื่อง
              แต่กลับออกอากาศล่าช้า แต่คิดว่าน่าจะมาจากแนวละครจะซ้ำกันเกินไปในปีนั้น
2551      สู่ฝันนิรันดร
              เมื่ออยากให้หมิว ลลิตาข้ามภพไปพบรักจากทุกยุคทุกสมัย พร้อมกับการดำเนินเรื่องเหมือนจากฝันสู่นิรันดร
              ที่ชีวิตของพัชร์เฟื่องได้ไปชีวิตที่เหมือนฝันไม่อยากจะกลับมาอีกเลย
2553      หัวใจรักข้ามภพ
              เป็นบันทึกของแม่ลูกจัน ที่เธอเดินทางมาที่อนาคตอีก 200 ปี และเธอต้องใช้ชีวิตให้ได้
2554      แม่มณีก็กลับมาทะลุกระจกอีกครั้ง ทวิภพ และการข้ามเวลาไปยุค 90 ข้ามเวลาหารัก
2559      การกลับมาอีกครั้งของ อตีตา และเป็นปีเริ่มผลิตของบุพเพสันนิวาส
2560      เมื่อพระนางพันล้านถูกเลือกให้กลับมาที่ บ่วงบรรจถรณ์ อีกครั้ง
2561      บุพเพสันนิวาส
2562      เพลิงพรางเทียน / ลิขิตแห่งจันทร์  ไม่นับรวมข้ามภพข้ามชาติเยอะมากในปีนั้น 
2563      รักแลกภพ / คดีรักข้ามภพ
2565      จากเจ้าพระยาสู่อิรวดี
2566      หมอหลวง / เภตรานฤมิต และ พรหมลิขิต
2567      นางทาสหัวทอง / บุหลันมันตรา
2568      คุณพี่เจ้าขา...ดิฉันเป็นห่านมิใช่หงส์

ถ้าตกหล่นเรื่องไหนเติมได้เลย และถ้าข้อมูลปีไหนไม่ใช่ก็ขออภัยด้วย

เราเห็นวิวัฒนาการการข้ามมิติของตัวเอกหญิงและชายในตลอด 30 ปี
ในช่วงแรกก็จะเป็นนิยายของนักเขียนที่ลือชื่อในขณะนั้น
และการข้ามมิติในนิยายชุดนั้นจะมีเรื่องของวิทยาศาสตร์เข้ามาเกี่ยวข้อง
อย่าง ทวิภพ ก็จะมีเพื่อนนางเอก ดร. ตรอง หรือจากฝันสู่นิรันดรที่มี ดร.โพยม
รวมถึงเครื่องวิทยาศาสตร์เหมือนอารมณ์เจาะเวลาหาจิ๋นซีแบบในสมัยนั้น
ไปในทุกยุคทุกสมัย หรือแม้แต่ไปรุ่น 90 อย่างข้ามเวลาหารัก
และเริ่มกลับมาทำซ้ำจากนิยายกลุ่มเดิม
จนมาสู่นิยายทำให้ความนิยมในละครแนวนี้กลับมาอีกครั้ง
พร้อมกับแง่มุมในละครแนวนี้ที่มีหลากหลายขึ้น ทั้งเรื่องกรรม
เป็นลิขิตของธรรมชาติ หรือสถานการณ์หลากหลาย
หรือข้ามสลับมิติกัน แบบลิขิตแห่งจันทร์ หรือ ปู่เทียนเหลนพีทในรักแลกภพ
จนในงานสร้างหลัง ๆ ตัวละครหลักอาจจะนำสิ่งของปัจจุบันหลุดเข้าไปมิติย้อนยุคได้
จะใช้ได้บ้างหรือไม่ได้บ้างก็อีกเรื่อง และคนที่ได้สิทธิ์ข้ามมิติมาต้องมีความสำคัญ
มณีจันทร์ที่เป็นลูกฑูตได้ไปอยู่บ้านหลวงเทพข้าราชการ
เกศสุรางค์ที่ใช้ความเป็นนักศึกษาโบราณคดี เข้ามาทำความเข้าใจประวัติศาสตร์ในเรื่อง
จนมาในเรื่องหลัง ๆ อาจจะทำให้คนรู้สึกว่ามีแต่ข้ามภพไปเป็นลูกพระยานาหมี่น
เลยมีไปอยู่เรือนธรรมดาบ้าง อย่าง  บัว หมอหลวง หรือ พุดตาน พรหมลิขิต
หรือถ้าไม่ได้ข้ามภพไปอยู่ในร่างลูกพญานาหมื่น แต่ต้องมาในชีวิตคนธรรมดามันจะเป็นแบบไหน
แบบที่ จี๊ด นิทราและบุญตา ละครกำลังออกอากาศให้ดูอยู่ตอนนี้

วิวัฒนาการจากสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ในสมัยก่อนต้องมีบุคคลหรือเครื่องมือ
ทำให้สิ่งที่เกิดขึ้นนั้นเป็นไปได้ แต่พอมาผลิตเยอะขึ้นในยุคหลัง ๆ
ก็ต้องหารูปแบบที่เปลี่ยนแปลงไป
ตัวละคร เหตุผลของการเกิดสิ่งนั้นสิ่งนี้ เพื่อความไม่จำเจกับคนดูด้วย
และไม่ว่าจะย้อนยุคหรือทะลุมิติไปยุคไหน เนื่องจากมันมีมากขึ้น
ไม่ได้สนว่าฉันมาอยู่ที่ไหน แต่ทำอย่างไรจะมีชีวิตรอดตรงนี้ได้
ไม่ต้องสร้างความแปลกที่ไม่คุ้นเคย ทำตัวเป็นคนแปลกให้คนสมัยนั้นไม่เข้าใจ
แต่จะใช้ชีวิตอย่างไรให้สามารถเอาตัวรอดได้ ซึ่งรวมไปถึงการใช้ชีวิตในยุคปัจจุบันด้วยซ้ำ
นั่นอาจจะเป็นสิ่งที่ละครทะลุมิติย้อนยุคกำลังมอบให้คนดูทีวีในยุคนี้ก็ได้