State diagram หรือ ไดอะแกรมสถานะ เป็นการนำเสนอข้อมูลเชิงภาพที่แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงสถานะของระบบหนึ่ง ๆ โดยใช้กราฟ ซึ่งประกอบด้วย Node (หรือ State) แทนสถานะต่าง ๆ และ Edge (หรือ Transition) แทนการเปลี่ยนแปลงจากสถานะหนึ่งไปยังอีกสถานะหนึ่ง

ทฤษฎีกราฟ เป็นสาขาหนึ่งของคณิตศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับกราฟ ซึ่งเป็นโครงสร้างข้อมูลที่ประกอบด้วยจุด (vertex) และเส้นเชื่อม (edge) ที่เชื่อมโยงจุดเหล่านั้นเข้าด้วยกัน State diagram จึงเป็นการนำเอาหลักการของทฤษฎีกราฟมาประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์และออกแบบระบบต่าง ๆ เช่น ระบบคอมพิวเตอร์, ระบบซอฟต์แวร์, และระบบควบคุม เป็นต้น

^{การใช้ State diagram}


  วิเคราะห์ระบบ ช่วยให้เข้าใจการทำงานของระบบได้อย่างชัดเจน
 ออกแบบระบบ ใช้เป็นเครื่องมือในการออกแบบระบบใหม่หรือปรับปรุงระบบเดิม
 ทดสอบระบบ ใช้ในการทดสอบว่าระบบทำงานตามที่ออกแบบไว้หรือไม่
 สื่อสาร ใช้ในการสื่อสารความคิดเกี่ยวกับระบบให้ผู้อื่นเข้าใจได้ง่าย

^{ตัวอย่างของ State diagram}

 Finite State Machine (FSM) ใช้ในการจำลองระบบที่มีสถานะจำกัด
 UML Statechart ใช้ในการสร้างแบบจำลองระบบซอฟต์แวร์ใน Unified Modeling Language (UML)

 State diagram เป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์อย่างมากในการวิเคราะห์และออกแบบระบบต่าง ๆ โดยมีพื้นฐานมาจากทฤษฎีกราฟ