ผ่านร้อนหนาวครั้งที่ 100 แต่มันก็ยังมีครั้งที่ 101 ผ่านเข้ามา หากเป็นเมื่อก่อน อาจเป็นซักหนึ่งปีที่ผ่านมา คุณพระอาจยอมแพ้ และ ถอยออกไปอย่างเงียบ ๆ แต่บัดนี้ความรักที่อนงค์มีให้เผื่อแผ่กลายเป็นความรักในตัวเอง รู้ว่ายังมีคนที่คอยดันหลัง หาใช่มีแต่คนคอยสูบพลังชีวิตพึ่งพาเพื่อแก้ไขปัญหา แต่จะมีคนที่คอยเคียงข้าง มีครอบครัวของใครคนนั้นที่จะคอยสนับสนุนไม่ว่าในวาระดี หรือ ร้าย ความเดียวดายที่เคยทับถมได้จบสิ้นลงไป ยิ่งไปกว่านั้น ความซื่อสัตย์ที่หยัดยืนเป็นน้ำเนื้อในใจของคุณพระตลอดมาตามคำพ่อสอน ออกดอกผลได้ทันเวลายามอนาคตทางชื่อเสียงและการงานวางอยู่บนเส้นด้าย การดำรงตัวที่ผ่านมา การช่วยเหลือคนอย่างสุจริตใจ หลักคิดของคุณพระอรรถคดีวิชัย ทำให้รอดพ้นภัยได้อย่างสง่างาม

วิกฤตครั้งนี้แม้ช่วยคลายปมให้กับคุณพระได้อย่างหมดจด สมกับความเป็น "หนึ่งในร้อย" หากมันก็ส่งผลถึงคนที่ก่อร้างสร้างวิกฤตนั้นขึ้นมาด้วยความกลัว และ ความไม่รู้ ในเวลานี้คุณนายชื่นเก็บตัวปิดใจ รางวัลสตรีดีเด่นที่มาถึงมือ ดูราวกลายเป็นของร้อน ย้อนอดีตกลับไป เหตุการณ์เรียงรายให้นึกถึงยาวเป็นหางว่าว ความล้มเหลวของลูกชายคนเล็ก ความกดตัวเองลงต่ำของลูกชายคนโต ความน้อยเนื้อต่ำใจของลูกสาวแบบช้อย ความทุกตรมเหล่านั้น คือ การเลี้ยงดูอันล้มเหลวของคนเป็นแม่ 

นี่ก็เป็นเธอคนนั้น ที่ช่วยให้มันผ่อนคลาย ระหว่างทำสงครามแก้แค้นเอาคืนกับแม่สามี อยากย้อนเกล็ดกลับเจ็บ ๆ แสบ ๆ ซักที เธอกลับมานึกได้ เพราะ เรียงความของหลายคุณลุนตัวน้อย ภาระของความเป็นผู้หญิง เป็นสิ่งที่อนงค์ได้รับผลกระทบน้อย อย่างแรก บ้านที่เปิดกว้าง พี่ชายทั้งหลายต่างตามใจน้องสาวคนเดียว ให้ความรัก ให้อิสระ ให้ทรัพย์สิน ความคิดล้ำไกลเกินกว่ายุคสมัยไปหลายปีแสง แต่สิ่งเหล่านั้นหาได้เกิดแก่คุณนายชื่น เมื่อสิ้นเสาหลัก ชีวิตของเธอล้มครืนลง ในแง่มุมนึงเธอยึดลูกชายเป็นที่พึ่งพา ไม่ว่าจะเป็นคุณพระ ไม่ว่าจะเป็นชัด ขณะเดียวกันการเป็นแม่ไม่อนุญาตให้เธองอมืองอเท้า ลูก 4 คน แม่หนึ่งคน ผู้หญิงตามยุคสมัย ช้างเท้าหลัง กลายเป็นคนที่ต้องแบกรับครอบครัวในชั่วข้ามคืน นี่คือเรื่องมหัศจรรย์ของคนเป็นแม่ แต่ไม่เคยได้รับการยอมรับจากสังคม นี่เป็นสาเหตุที่เธอยึดลูกเอาไว้เป็นเรือนตาย เป็นหมุดหมายแห่งชัยชนะว่าเธอผ่านเรื่องราวเลวร้ายมาได้ 

เรียงความหนึ่งแผ่นของหนูนิด ความภาคภูมิของการเป็นผู้หญิง แม่กับยายเก่งขนาดไหน ที่ทำงานหลายอย่างพาให้เธอผ่านวันเวลามาได้ หากเติบโตขึ้นก็จะเก่งเหมือนแม่ และ เหมือนยาย ความรู้สึกที่คล้ายว่าลืมไปแล้วย้อนกลับมา เป็นของขวัญที่มีคุณค่ายิ่งกว่ารางวัลสตรีดีเด่น  แต่ก็เป็นอย่างที่อนงค์บอก หากมองกลับไป รางวัลนี้ไม่ใช่เพราะเส้นสาย แต่เป็นเพราะอดีตที่ผ่านมา คุณนายชื่นไม่ได้ล้มเหลว ไม่ได้ขาดคุณสมบัติความเป็นแม่ คุณนายชื่นทำดีที่สุดเท่าที่ผู้หญิงคนนึง ผู้หญิงธรรมดาในโลกปิตาธิปไตย จะสามารถทำได้แล้ว การตกผลึกของคุณชื่น ผ่านถ้อยคำของอนงค์ในครั้งนี้ เป็นการเปิดทางให้ผู้หญิงอย่างช้อยไปใช้ชีวิต ให้รู้ว่าโลกใบนี้ในเวลานั้นไม่คับแคบเกินไปสำหรับผู้หญิงซักคน

และ สำหรับอนงค์แล้ว คุณนายชื่นก็มีส่วนที่ทำให้คุณพระ เป็นคุณพระอย่างวันนี้ คนที่นึกถึงตัวเองให้น้อย พอใจเรื่องเล็ก ๆ น้อยให้มาก เขาคนที่หัวโบราณแต่ก็เปิดกว้าง ดวงตาเป็นประกายเมื่อพูดถึงสิทธิทางเลือกของเพศหญิง เขาจดจำคำพูดเธอได้หมดจด และ ในวันนี้ การสนับสนุนของเขาต่อความรักของพี่สมพงศ์ หรือ การเลือกที่จะทิ้งทุนเพื่ออยู่กับครอบครัว หากเป็นผู้ชายทั่วไปมันอาจกลายเป็นโศกนาฏกรรม แต่สำหรับคุณพระเขากลับเปรียบเทียบว่ามันคือจังหวะเวลา การเลือกครอบครัวไม่ได้ทำให้เขาพลาดสิ่งใด เมื่อการเป็นพ่อคนก็เป็นจังหวะ "ได้" ของชีวิตเช่นเดียวกัน ไม่มีอะไรคอขาดบาดตาย ไม่มีสิ่งใดต้องเสียดาย ในเมื่อคนเราไม่อาจได้อะไรมาทั้งหมด สำหรับเขาเมื่อมีเธอ และ สำหรับเธอเมื่อมีเขา นั่นคือ "คะแนนเห่งชีวิต" ของคนที่เป็นหนึ่งในร้อยของกันและกัน