มูลเหตุแห่งบุญกฐิน ในสมัยพุทธกาลเมื่อ 2,500 ปีที่แล้ว ยังไม่มีการพัฒนาเทคโนโลยีด้านการผลิต ทำให้การผลิตผ้าสักผืน เป็นเรื่องยาก ส่งผลให้เสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่มเป็นของที่มีมูลค่าสูงและหาได้ยากมากทำให้พระภิกษุส่วนมากต้องไปชักผ้าห่อศพตามป่าช้า มาย้อมสีถักเป็นผ้าไตรจีวร เป็นที่มาของผ้าป่า
ครั้งหนึ่งมีภิกษุเมืองปาฐา จำนวน ๓๐ รูป ที่เดินทางมาหวังจะเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า ณ พระเชตวัน เมืองสาวัตถี พอถึงเมืองสาเกตุอีก ๖ โยชน์จะถึงเมืองสาวัตถีก็ถึงกาลเข้าพรรษา จึงต้องอยู่จำพรรษา ณ เมืองสาเกตุ ไม่สามารถเดินทางต่อไปได้
ในระหว่างจำพรรษามีความกระวนกระวายอยากจะเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า ครั้นเมื่อออกพรรษา ก็รีบเดินทางไปยังเมืองสาวัตถีเพื่อเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าทันที ทำให้น้ำหรือโคลนตมเปรอะเปื้อนจีวรในระหว่างเดินทาง
เมื่อภิกษุเหล่านั้นได้เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า ทรงทราบถึงความลำบากของภิกษุทั้งหลายเหล่านั้น จึงทรงยกเป็นเหตุแห่งพระพุทธานุญาตให้กรานกฐิน และโปรดให้เป็นการสงฆ์ คือเป็นสังฆกรรมสำหรับภิกษุทั้งหลายทั่วไป ในระยะเวลาภายหลังวันออกพรรษาแล้วหนึ่งเดือน เปิดโอกาสให้พระภิกษุที่อยู่จำพรรษาครบ 3 เดือน และมีผ้าไตรจีวรเก่าที่สุด ได้เปลี่ยนผ้าใหม่ และให้ญาติโยมได้มีโอกาสได้ทำมหากุศลจากการถวายผ้ากฐิน ให้พระภิกษุได้เปลี่ยนผ้าใหม่
มีอานิสงส์ทำให้เป็นผู้มั่งคั่งมีทรัพย์สินมาก และประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานได้โดยง่าย ทำให้เป็นผู้มีจิตใจแช่มชื่น บริสุทธิ์และผ่องใสอยู่เสมอ ทำให้เป็นผู้มีจิตใจตั้งมั่น เป็นสมาธิและเข้าถึงธรรมได้โดยง่าย ได้ชื่อว่าเป็นผู้สามารถใช้ทรัพย์สมบัติให้เกิดเป็นบุญกุศลติดตัวไปในภพเบื้องหน้าได้อย่างเต็มที่
ปัจจุบัน เทคโนโลยีการผลิตผ้า เจริญก้าวหน้า ทำให้สามารถผลิตผ้าได้ปริมาณมากและราคาถูก ทำให้ผ้าสำหรับถักทอเป็นผ้าไตรจีวรไม่ขาดแคลนอักต่อไป พระภิกษุส่วนมากจึงไปเน้นกันที่ ปัจจัย สำหรับใช้บำรุงค่าน้ำ ค่าไฟวัด หรือสร้างศาสนสถาน ซึ่งจักเป็น บริวารกฐิน มากกว่าการถวายผ้ากฐิน ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์หลักของพระพุทธเจ้า
อย่างไรก็ตามทั้งผ้าและปัจจัยที่ศรัทธาญาติโยมนำมาถวายพระภิกษุในงานบุญกฐิน นั้นมีส่วนช่วยในการทะนุบำรุงต่ออายุพระพุทธศาสนาให้อยู่รอดมาได้ 2,500 ปี นับเป็นบุญใหญ่และอานิสงส์มาก ควรร่วมอนุโมทนาบุญ
ถึงแม้จะมีมารศาสนาบางตนมาบวชเป็นภิกษุ เพื่อแสวงหาเงินจากศรัทธาญาติโยม ซึ่งมารศาสนาพวกนี้มีมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล จนถึงปัจจุบัน และจะมีต่อไปจนสิ้นพระพุทธศาสนา อย่างไรก็ตามมารศาสนาเหล่านี้จะต้องได้รับผลของกรรมที่ตนทำไว้ ทำให้ญาติโยมเสื่อมศรัทธาต่อพระพุทธศาสนา ทำให้อายุพระพุทธศาสนาสั้นลง ซึ่งเป็นกรรมหนักมากทำให้มีอเวจีมหานรกเป็นที่ไป
มูลเหตุแห่งบุญกฐิน
ครั้งหนึ่งมีภิกษุเมืองปาฐา จำนวน ๓๐ รูป ที่เดินทางมาหวังจะเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า ณ พระเชตวัน เมืองสาวัตถี พอถึงเมืองสาเกตุอีก ๖ โยชน์จะถึงเมืองสาวัตถีก็ถึงกาลเข้าพรรษา จึงต้องอยู่จำพรรษา ณ เมืองสาเกตุ ไม่สามารถเดินทางต่อไปได้
ในระหว่างจำพรรษามีความกระวนกระวายอยากจะเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า ครั้นเมื่อออกพรรษา ก็รีบเดินทางไปยังเมืองสาวัตถีเพื่อเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าทันที ทำให้น้ำหรือโคลนตมเปรอะเปื้อนจีวรในระหว่างเดินทาง
เมื่อภิกษุเหล่านั้นได้เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า ทรงทราบถึงความลำบากของภิกษุทั้งหลายเหล่านั้น จึงทรงยกเป็นเหตุแห่งพระพุทธานุญาตให้กรานกฐิน และโปรดให้เป็นการสงฆ์ คือเป็นสังฆกรรมสำหรับภิกษุทั้งหลายทั่วไป ในระยะเวลาภายหลังวันออกพรรษาแล้วหนึ่งเดือน เปิดโอกาสให้พระภิกษุที่อยู่จำพรรษาครบ 3 เดือน และมีผ้าไตรจีวรเก่าที่สุด ได้เปลี่ยนผ้าใหม่ และให้ญาติโยมได้มีโอกาสได้ทำมหากุศลจากการถวายผ้ากฐิน ให้พระภิกษุได้เปลี่ยนผ้าใหม่
มีอานิสงส์ทำให้เป็นผู้มั่งคั่งมีทรัพย์สินมาก และประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานได้โดยง่าย ทำให้เป็นผู้มีจิตใจแช่มชื่น บริสุทธิ์และผ่องใสอยู่เสมอ ทำให้เป็นผู้มีจิตใจตั้งมั่น เป็นสมาธิและเข้าถึงธรรมได้โดยง่าย ได้ชื่อว่าเป็นผู้สามารถใช้ทรัพย์สมบัติให้เกิดเป็นบุญกุศลติดตัวไปในภพเบื้องหน้าได้อย่างเต็มที่
ปัจจุบัน เทคโนโลยีการผลิตผ้า เจริญก้าวหน้า ทำให้สามารถผลิตผ้าได้ปริมาณมากและราคาถูก ทำให้ผ้าสำหรับถักทอเป็นผ้าไตรจีวรไม่ขาดแคลนอักต่อไป พระภิกษุส่วนมากจึงไปเน้นกันที่ ปัจจัย สำหรับใช้บำรุงค่าน้ำ ค่าไฟวัด หรือสร้างศาสนสถาน ซึ่งจักเป็น บริวารกฐิน มากกว่าการถวายผ้ากฐิน ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์หลักของพระพุทธเจ้า
อย่างไรก็ตามทั้งผ้าและปัจจัยที่ศรัทธาญาติโยมนำมาถวายพระภิกษุในงานบุญกฐิน นั้นมีส่วนช่วยในการทะนุบำรุงต่ออายุพระพุทธศาสนาให้อยู่รอดมาได้ 2,500 ปี นับเป็นบุญใหญ่และอานิสงส์มาก ควรร่วมอนุโมทนาบุญ
ถึงแม้จะมีมารศาสนาบางตนมาบวชเป็นภิกษุ เพื่อแสวงหาเงินจากศรัทธาญาติโยม ซึ่งมารศาสนาพวกนี้มีมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล จนถึงปัจจุบัน และจะมีต่อไปจนสิ้นพระพุทธศาสนา อย่างไรก็ตามมารศาสนาเหล่านี้จะต้องได้รับผลของกรรมที่ตนทำไว้ ทำให้ญาติโยมเสื่อมศรัทธาต่อพระพุทธศาสนา ทำให้อายุพระพุทธศาสนาสั้นลง ซึ่งเป็นกรรมหนักมากทำให้มีอเวจีมหานรกเป็นที่ไป