โคลง "รักปทุมกถา"


โคลง "รักปทุมกถา"
แปลงจากความเรียง “รักปทุมกถา” โดยจิวตุงฮี นักปราชญ์สมัยราชวงศ์ซ้อง

๏ บุปผานาเนกล้วน ลาวัณย์
บนบกน้ำอารัญ ร่วมร้อย
เอียนเหม็งรักเพียงพรรณ เบญจมาศ
วงศ์หลี่ถังนิยมคล้อย แต่ล้วนโบตั๋น
๏ อันตูรักเฉพาะเพี้ยง ปทุมา
เกิดแต่โคลนมลินหา เปรอะต้อง
สายชลชะสุทธา ปราศเล่ห์
ในโปร่งโพรงไป่ข้อง นอกก้านราชา
๏ สาขาไป่กระวัดเกี้ยว พัลวัน
ระรวยรสเสาวคันธ์ ตรลบไซร้
ยลดวงดอกบุษบัน ไกลห่าง ได้นา
กระบุ่มกระบ่ามสนิทใกล้ แหย่เย้าได้ไฉน
๏ ตูตรองนัยยะซึ้ง ผองผกา
เบญจมาศแม้นวิวิตชนา หลีกลี้
โบตั๋นดั่งผู้หนา โภคทรัพย์
บัวดั่งวิญญูกระนี้ อื่นนั้นไป่ควร
๏ หวนคิดเบญจมาศนี้ ใครนิยม อีกนา
พอหมดเอียนเหม็งชม เริดร้าง
รักปทุมอย่างอัญขยม ใครอีก
แต่รักโบตั๋นท้าง ทุกผู้ฉะนี้เอย

ต้นฉบับภาษาจีน
水陸草木之花,可愛者甚蕃;晉陶淵明獨愛菊。自李唐來,世人甚愛牡丹。予獨愛蓮之出淤泥而不染,濯清漣而不妖;中通外直,不蔓不枝;香遠益清,亭亭淨植,可遠觀而不可褻玩焉。
予謂:菊,花之隱逸者也;牡丹,花之富貴者也;蓮,花之君子者也。噫!菊之愛,陶後鮮有聞;蓮之愛,同予者何人?牡丹之愛,宜乎眾矣!

แปลเป็นความเรียง
ดวงมาลย์ของแมกไม้ในบกแลน้ำ ที่ควรนิยมมีมากมาย เถาเอียนเหม็งแห่งราชวงศ์จิ้นพึงใจแต่เบญจมาศ ครั้นราชวงศ์ถังมา ผู้คนนิยมโบตั๋นเป็นที่สุด เราพึงใจเพียงบัวอันเกิดแต่ตมทว่าไม่เปรอะ ต้องน้ำชะสะอาดไม่ฉูดฉาด ด้านในโปร่ง ด้านนอกตรง ไม่แตกกิ่ง ไม่เกี่ยวเกาะ หอมขจรยิ่งจรุงกลิ่น ชูตระหง่านสง่างาม ชมได้แต่ห่าง จะย่างเข้าเย้าใกล้มิได้
เราว่า เบญจมาศ ผู้สันโดษในปวงมาลีแล โบตั๋น ผู้มั่งมีในมวลบุปผาแล บัว วิญญูชนในหมู่ผกาแล โอ้ ความนิยมในเบญจมาศ หลังจากเถาเอียนเหม็งแล้ว ได้ยินน้อยนัก ความนิยมในบัว เช่นเรานี้จะมีใครอีก ความนิยมในโบตั๋น ย่อมทุกผู้เอย
 
 
 
ประวัติจิวตุงฮีโดยสังเขป
จิวตุงฮี(周敦頤)(ค.ศ. 1017-1073) มีชื่อรองว่าโหม่วเจ็ก(茂叔) ฉายาว่าเหนี่ยมโคย(濂溪) เป็นนักปรัชญาสมัยราชวงศ์ซ้อง และเป็นผู้บุกเบิกแนวคิดของลัทธิขงจื๊อใหม่ ได้ประพันธ์ความเรียง “รักปทุมกถา” เมื่อรัชกาลพระเจ้าซ้องยินจง(宋仁宗) รัชศกเกียอิ้ว(嘉祐)ปีที่ 8 ตรงกับ ค.ศ. 1063 โดยใช้คุณสมบัติเฉพาะของดอกบัว อุปมาคุณธรรมของวิญญูชน แม้บทร้อยแก้วนี้จะมีเพียง 119 ตัวอักษร แต่ก็ได้แสดงถึงปณิธานในการดำรงตนและขัดเกลาตนของจิวตุงฮี ทั้งยังเป็นที่เตือนใจให้อนุชนได้ยึดถือเป็นแบบอย่าง ปัจจุบันนี้ ตำราเรียนของนักเรียนระดับชั้นมัธยมต้นของจีน ก็ได้บรรจุบทร้อยแก้ว “รักปทุมกถา” ลงในตำราเรียนด้วย
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่