(ข่าว) ทั่วโลกถกสนั่น ภาพกระป๋องน้ำอัดลม มีสีแดง "สีแดง" หรือเปล่า ใครกันแน่ที่มองผิด?!
สำหรับภาพปริศนา "กระป๋องน้ำอัดลม" ที่บางคนมองเป็นสีแดงตั้งแต่แวบแรกที่เห็นไกลๆ แต่บางคนกลับมองว่าเป็นสีขาวดำ ภาพปริศนานี้ถูกโพสต์ครั้งแรกเมื่อวันที่ 23 เมษายน ที่ผ่านมา ผ่านทางเพจของ Akiyoshi Kitaoka ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาจากสถาบัน the College of Letters ของมหาวิทยาลัย Ritsumeikan University ในเมืองเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น
ซึ่งเจ้าตัวเฉลยว่าเบื้องหลังการสร้างภาพศิลปะลวงตานี้ แท้จริงกระป๋องน้ำอัดลมที่ "ดูเหมือนสีแดง" ประกอบไปด้วยจุดสีขาวดำอย่างสุ่มๆ เท่านั้น และเขายังได้โพสต์ภาพอีกภาพไว้ในคอมเมนต์ด้วย ซึ่งเป็นภาพกระป๋องน้ำอัดลมที่ดูเหมือนเป็นน้ำเงิน แต่แท้จริงประกอบไปด้วยจุดสีขาวดำอย่างสุ่มๆ เช่นกัน
แล้วทำไมเราถึงมองเห็นกระป๋องนั้นเป็นสีแดง
สำหรับคำอธิบายที่ว่า ทำไมเราถึงมองเห็นกระป๋องน้ำอัดลมนั้นเป็นสีแดง ทั้งที่ในภาพมีแต่สีขาว-ดำ-เขียว (หรืออีกภาพ ที่เห็นกระป๋องเป็นสีน้ำเงิน) คำตอบอยู่ที่ปรากฏการณ์ที่เรียกว่า "simultaneous color contrast" หรือการตัดกันของสีพร้อมๆ กัน เกิดขึ้นเมื่อมีพื้นที่สี 2 สี ที่มาอยู่ข้างกัน และส่งอิทธิพลต่อกันและกัน จนทำให้ไปเปลี่ยนแปลงการรับรู้ของเราต่อสีนั้น
ที่เป็นเช่นนั้นเนื่องจากว่า โดยปรกติแล้วการรับรู้สีสันของเรานั้นเกิดขึ้นจากการทำงานของเซลล์ประสาทรับแสง รูปโคน (cone cell) ที่ส่งสัญญาณไปที่สมอง และสมองจะประมวลผลโดยอาศัยการประเมินการตัดกัน (contrast) ของสีสันของสิ่งที่ตั้งใจดูนั้น เทียบกับสีอื่นๆ ในรูป ดังนั้น เมื่อเราดูภาพดังกล่าว เซลล์รูปโคน ที่เห็นการตัดกันของสี 3 สี (ขาว-ดำ-เขียว cyan) บนภาพ เมื่อส่งสัญญาณไปที่สมอง สมองกลับตีความเพี้ยนไปจากความเป็นจริง เกิดเห็นสีที่ 4 เพิ่มขึ้นมา (คือบอกว่าเห็นสีเทา เป็นสีแดง)
สมองของคนเรานั้น ทำงานคล้ายกับระบบ white balance ในกล้องดิจิตอล ที่พยายามจะปรับแก้สีที่เรามองเห็น ทั้งที่ความจริงแล้วไม่ได้เป็นเช่นนั้น ตัวอย่างเช่น เมื่อเราอยู่ในห้องที่เปิดไฟเป็นสีอมส้ม สมองของเราก็พยายามปรับแก้สีทั้งหมด เพื่อให้เห็นภาพง่ายขึ้น โดยการบอกว่าสีส้มนั้น เป็นสีขาว
ด้วยเหตุนี้ พอเราดูภาพกระป๋องน้ำอัดลมในรูปจากระยะไกล สมองก็ตีความเหมือนกับว่าเรากำลังอยู่ในห้องที่มีสีเขียวcyan และพยายามเปลี่ยนสีเขียวcyan ให้กลายเป็นสีขาว เลยทำให้บริเวณที่เป็นสีเทา (คือมีแต่สีขาว กับสีดำ) กลายเป็นสีแดง (เพราะว่า เมื่อสีแดง อยู่ในห้องที่มีแสงสีเขียวcyan สีแดงนั้นจะกลายเป็นสีเทา เหมือนการกลับสีกัน เป็นสีตรงกันข้าม)
สรุปสั้นๆ คือ ภาพลวงตาพวกนี้ เป็นผลจากการตัดกันของสีในภาพ ทำให้สมองของเราพยายามปรับสีให้กลับเป็นกลาง เลยทำให้เกิดความเพี้ยนของสีในภาพขึ้น เห็น "สีที่ตรงกันข้าม" กับสีส่วนใหญ่ในภาพนั้น เกิดขึ้นให้เห็นได้ ไม่ได้เป็นเพราะว่าเราจดจำว่ากระป๋องน้ำอัดลมยี่ห้อนี้ต้องสีแดง อย่างที่บางท่านเข้าใจ
Coca Cola กระป๋องนี้ ไม่มีสีแดง