ดารุณี กฤตบุญญาลัย เป็นบุคคลที่มีผลงานและมีบทบาทหลากหลายในหลายสาขาอาชีพ ได้รับความรู้จากการรับบทในซีรีส์เรียลลิตี้โชว์ และมีผลงานในวงการบันเทิงต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการเป็นพิธีกร นักเขียน นักพูด คอลัมนิสต์ รับเชิญแสดงละครโทรทัศน์ โฆษณา และภาพยนตร์ นอกจากนี้ยังมีการจัดรายการ
วิทยุและมีผลงานในวงการธุรกิจด้วย โดยเฉพาะการเป็นแกนนำของคนเสื้อแดงที่ร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ โดยต้องลี้ภัยการเมืองไปอยู่ต่างประเทศนานถึง 9 ปีจนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต
ดารุณีเกิดเมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2492 ในจังหวัดหนองคาย จบการศึกษาที่โรงเรียนเขมะสิริอนุสสรณ์ และได้รับปริญญาตรีจากคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และปริญญาโทเศรษฐศาสตร์มหาบัณฑิตจาก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในสาขาเศรษฐศาสตร์การเมือง
ในด้านชีวิตครอบครัว ดารุณีสมรสกับ นายประกิจ กฤตบุญญาลัย และมีบุตร-ธิดา 3 คน
ผลงานการทำงานของดารุณีมีหลากหลายตั้งแต่รองประธานกรรมการบริหารบริษัท จนไปถึงการเป็นกรรมการในหลายองค์กรและโครงการทางสังคม เช่น คณะกรรมการฝ่ายหารายได้ โครงการหัวใจไร้สาร สมัชชาประชาชนเพื่อประชาธิปไตย และองค์การเสรีไทยเพื่อสิทธิมนุษยชนคนไทย โดยเฉพาะในการเป็นแกนนำของการชุมนุมคนเสื้อแดงและการต่อต้านเผด็จการ ต้องลี้ภัยการเมืองไปอยู่ต่างประเทศเป็นเวลานาน 9 ปี
เรื่องเศรษฐกิจที่ดารุณีมีส่วนร่วมคือการร่วมก่อตั้งบริษัท ฮาวคัม เอ็นเตอร์เทนเมนท์ จำกัด ร่วมกับ พานทองแท้ ชินวัตร เพื่อทำธุรกิจในด้านนี้
และในเรื่องของการต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ ดารุณีเป็นหนึ่งในผู้ปราศรัยบนเวทีชุมนุมคนเสื้อแดงช่วงปี พ.ศ. 2551-2553 เป็นแกนนำและเคยต้องหนีตายจากการสลายการชุมนุมที่ราชประสงค์ ซึ่งทำให้เธอต้องลี้ภัยไปอยู่ในประเทศเพื่อนบ้านเป็นเวลา 1 ปี 5 เดือน หลังจากนั้นก็กลับมาในประเทศไทย
ในปี 2556 ดารุณีถูกศาลแพ่งดำเนินคดีข้อกล่าวหาหมิ่นศาล และถูกจับเข้าตัวเป็นจำเลยที่ 1 เนื่องจากเรียกร้องให้ศาลออกมาตอบโต้ในเรื่องของการออกพระราชกฤษฎีกาฉุกเฉิน
ในวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 ตามการรัฐประหารที่เกิดขึ้น ดารุณีได้รับคำสั่งให้รายงานตัว แต่เธอไม่ได้เข้ามาตามคำสั่ง จึงถูกศาลทหารออกหมายจับและต้องลี้ภัยไปอยู่ต่างประเทศ
ในวันที่ 30 เมษายน 2562 ดารุณีถูกส่งตัวเข้ารับการรักษา ผ่าตัดฉุกเฉินที่โรงพยาบาลในสหรัฐอเมริกา เนื่องจากมีปัญหาการเจ็บป่วยในลำไส้ใหญ่
ในช่วงเวลาที่ผ่านมา ดารุณียังคงมีการเคลื่อนไหวผ่านทางเฟซบุ๊กโดยโพสต์ภาพ คลิป และไลฟ์สดพูดคุยกับผู้ติดตามร่วมอุดมการณ์ เพื่อแสดงจุดยืนทางการเมืองของเธออย่างชัดเจน
และในวันที่ 24 ธันวาคม 2566 อั๋น ภูวนาท คุนผลิน และ เอิ๊ก พรหมพร ยูวะเวส ได้แจ้งข่าวการเสียชีวิตของดารุณีในวัย 74 ปี โดยไม่ได้ระบุสาเหตุแน่ชัด
สรุปความเคลื่อนไหวและผลงานของดารุณี กฤตบุญญาลัยแสดงถึงการทำงานหลากหลายในหลายสาขา และการเป็นส่วนหนึ่งของการต่อต้านเผด็จการและการทำงานทางสังคมในประเทศไทยช่วงที่สังคมและการเมืองก่อการเปลี่ยนแปลงในปีที่ผ่านมา ผู้คนจึงจำได้ถึงความทุ่มเทในการทำงานเพื่อสังคมและประเทศชาติของเธอได้