ละคร เรื่อง “พรหมลิขิต” ใน EP 17
(ซึ่งคงจะได้เห็นในตัวอย่างละครแล้ว)
ดำเนินเรื่องมาถึงตอนที่ คุณหญิงจำปา (เหมียว ชไมพร จตุรภุช) คิดขัดขวางความรักระหว่าง พุดตาน (เบลล่า ราณี แคมเปน) กับ พ่อริด (โป๊ป ธนวรรธน์ วรรธนะภูติ) โดยไปขอ แม่หญิงแพรจีน (น้ำฟ้า ธัญญภัสร์ ภัทรธีรชัยเจริญ) ให้เป็นเมียพระราชทานของพ่อริด
โดย คุณหญิงจำปา (เหมียว ชไมพร จตุรภุช) ซึ่งตอนนี้ถือศีลอยู่ที่วัดดุสิต ได้กราบทูลขอสมเด็จพระอัยกีเจ้า กรมพระเทพามาตย์ (กัน) (รับบทโดย ขวัญ-ขวัญฤดี กลมกล่อม) เพื่อจะได้นำความกราบบังคมทูลแก่ ขุนหลวงท้ายสระ (เกรท วรินทร ปัญหกาญจน์)
ทั้งนี้ ขุนหลวงท้ายสระ หรือ เจ้าฟ้าเพชร (เกรท วรินทร ปัญหกาญจน์) และ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล หรือ เจ้าฟ้าพร (เด่นคุณ งามเนตร) จะได้เสด็จมาเฝ้า สมเด็จพระอัยกีเจ้า กรมพระเทพามาตย์ (กัน) ที่วัดดุสิต
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
ในกระทู้นี้ จะขอพูดถึง สมเด็จพระอัยกีเจ้า กรมพระเทพามาตย์ (กัน) ว่า
- สมเด็จพระอัยกีเจ้า กรมพระเทพามาตย์ มีความสำคัญอย่างไรกับ เจ้าฟ้าเพชรและเจ้าฟ้าพร -
- สมเด็จพระอัยกีเจ้า / กรมพระเทพามาตย์ คือตำแหน่งอะไร -
และในรัชสมัยสมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ (สมเด็จพระเจ้าท้ายสระ) เกิดเหตุการณ์สำคัญอย่างหนึ่งคือ
- สมเด็จพระอัยกีเจ้า กรมพระเทพามาตย์ (กัน) สวรรคต -
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
ทั้งนี้ ใน ละคร เรื่อง “บุพเพสันนิวาส” และ ละคร เรื่อง “พรหมลิขิต”
มักจะมี คำพูดคำจา หรือ คำคมคำกลอน จาก "คุณหญิงการะเกด"
ซึ่งเป็นสิ่งแปลกใหม่ในสมัยนั้นเสมอ
ใน ละคร เรื่อง “พรหมลิขิต” EP 14-15 (ก่อนที่ คุณหญิงจำปา จะไปถือศีลอยู่ที่วัดดุสิต)
คุณหญิงจำปา กีดกันและไม่ชอบพอหน้า พุดตาน (ด้วยมีชาติกำเนิดต่ำต้อย เป็นเพียงแค่ไพร่)
และถึงกับเอ่ยปากให้ คุณหญิงการะเกด หาข้าราชการหรือพนักงานหรือไพร่คนหนึ่งให้ พุดตาน
แล้ว คุณหญิงการะเกด ก็พูดขึ้นว่า "ปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ตามใจผู้นอน"
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้นอกจากนี้ คุณหญิงการะเกด เคยสั่งสอนลูกๆ ไว้ว่า
"อันนินทากาเลเหมือนเทน้ำ ไม่ชอกช้ำเหมือนเอามีดมากรีดหิน
แม้องค์พระปฏิมายังราคิน คนเดินดินหรือจะสิ้นคนนินทา"
- กลอนสุนทรภู่ บางตอนจากเรื่อง "พระอภัยมณี" -
(โดยเป็นการเล่าในฉากที่ พ่อริด พูดกับ ขุนหลวงท้ายสระ บนเรือ กับแก๊งบอยแบนด์แห่งอยุธยา ซึ่งขุนหลวงประทับใจเป็นอย่างมาก)
แต่ ก่อนอื่น จขกท. อยากจะบอก คุณหญิงจำปา หรือแม้แต่ ขุนหลวง
จงรู้ไว้ด้วยเถิดว่า มีบุคคลท่านหนึ่งเคยกล่าวไว้ว่า
“เกียรติยศไม่ได้มาด้วยชาติกำเนิด แต่เกิดจากการกระทำ”
“เกียรติยศไม่ได้มาด้วยชาติกำเนิด แต่เกิดจากการกระทำ”
“Not noble by birth, Yet noble by deeds”
พระราชดำรัสของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ปรากฏอยู่ในหอแห่งแรงบันดาลใจ ดอยตุง อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย
หลายคน อาจจะสงสัยว่า พระอัยกี หมายความว่าอะไร?
จากพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554
คำราชาศัพท์ พระอัยยิกา, พระอัยกี
อ่านว่า ไอยิกา, ไอยะกี / หมายถึง ย่าหรือยาย
ส่วน พระอัยกา
อ่านว่า ไอยะกา / หมายถึง ปู่หรือตา
ประวัติ กรมพระเทพามาตย์ (กัน) กับเรื่องราวสำคัญที่ไม่ได้เล่าใน “พรหมลิขิต”
ประวัติ กรมพระเทพามาตย์ (กัน) พระอัครมเหสีฝ่ายขวาของสมเด็จพระเพทราชา พระราชมารดาเลี้ยงของพระเจ้าเสือ และสมเด็จพระอัยกีเจ้า (สมเด็จย่า) ของสมเด็จพระเจ้าท้ายสระ และสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ตัวละครใน พรหมลิขิต ออกอากาศทางช่อง 3 นำแสดงโดย ขวัญ-ขวัญฤดี กลมกล่อม มีบทบาทสำคัญต่อพระเจ้าเสือ เจ้าฟ้าเพชร และเจ้าฟ้าพร ที่เรื่องราวไม่ได้ถูกเล่าในละครพรหมลิขิต
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
กรมพระเทพามาตย์ หรือ สมเด็จพระอัยกีเจ้า กรมพระเทพามาตย์ พระนามเดิม กัน เป็นพระอัครมเหสีในสมเด็จพระเพทราชา เป็นบาทบริจาริกาข้าหลวงเดิมในสมเด็จพระเพทราชาตั้งแต่ก่อนครองราชย์ มีพระธิดาคนหนึ่งชื่อ นิ่ม เมื่อสมเด็จพระเพทราชารับนางกุสาวดีมาเป็นภรรยาและให้กำเนิดบุตรชาย นางกันได้เลี้ยงดูพระราชกุมารนั้น (ภายหลังพระกุมารได้ครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี หรือสมเด็จพระเจ้าเสือ) เมื่อสมเด็จพระเพทราชาครองราชย์ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2231 จึงทรงตั้งเป็น พระอัครมเหสีฝ่ายขวา
หลังสมเด็จพระเพทราชาเสด็จสวรรคต พระองค์ออกไปตั้งตำหนักใกล้พระอารามวัดดุสิต ซึ่งเดิมเป็นของเจ้าแม่วัดดุสิตมาก่อน หลังจากนั้นสมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี (สมเด็จพระเจ้าเสือ) ทรงตั้งพระราชมารดาเลี้ยงขึ้นเป็น กรมพระเทพามาตย์
พ.ศ. 2245
สมเด็จพระเจ้าเสือได้สั่งลงพระอาญาสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าเพชร กรมพระราชวังบวรสถานมงคล (ต่อมาคือ สมเด็จพระเจ้าท้ายสระ) และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพร พระบัณฑูรน้อย (ต่อมาคือ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ) โดยจับมัดเฆี่ยนยกละ 30 ที ทุกเช้าเย็น เนื่องจากทรงพระพิโรธที่ช้างพระที่นั่งตกหล่มลึก กล่าวหาว่าสมเด็จพระเจ้าลูกเธอได้ทำถนนผ่านบึงเพื่อให้ช้างพระที่นั่งเดินข้ามติดหล่ม หมายจะฆ่าเอาพระราชสมบัติถึงกับพระองค์ขับช้างพระที่นั่งไล่ฟันด้วยพระแสงของ้าว และให้ทหารจับตัวมาลงพระอาญาดังกล่าว
เมื่อทราบเรื่อง
กรมพระเทพามาตย์ (กัน) ซึ่งอยู่ที่พระตำหนักริมวัดดุสิตรีบประทับเรือพระที่นั่งขึ้นมายังพลับพลาที่ตำบลบ้านพลูหลวง แขวงเมืองนครสวรรค์ มาช่วยกราบทูลขอพระราชทานโทษให้กับ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอทั้งสองพระองค์ ในฐานะที่ได้อุปถัมภ์บำรุงเลี้ยงรักษาสมเด็จพระราชบิดามาแต่ทรงพระเยาว์ หลังจากกราบทูลวิงวอนขอพระราชทานโทษไปเป็นหลายครั้ง
สุดท้ายทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานโทษแก่กรมพระเทพามาตย์ ทำให้สมเด็จพระเจ้าลูกเธอทั้งสองพระองค์พ้นโทษ
นอกจากนี้ ในละครพรหมลิขิต หลังจากพระองค์เจ้าดำถูกสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ พระองค์เจ้าแก้ว เสด็จไปผนวชเป็นพระรูปชี แล้วประทับที่พระตำหนักวัดดุสิต สถานที่ประทับเดียวกับ กรมพระเทพามาตย์ ด้วย
ในรัชสมัยสมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ (สมเด็จพระเจ้าท้ายสระ) ทรงสถาปนา กรมพระเทพามาตย์ (กัน) มีพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระอัยกีเจ้า กรมพระเทพามาตย์ และสวรรคตในปีเถาะ (ราว พ.ศ. 2251) จึงมีพระราชโองการให้สร้างพระเมรุมาศ พระสงฆ์สดับปกรณ์ 10,000 รูป ตามราชประเพณี
สมเด็จพระอัยกีเจ้า กรมพระเทพามาตย์ (กัน) (รับบทโดย ขวัญ-ขวัญฤดี กลมกล่อม)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
หลายคนอาจสงสัยว่า สมเด็จพระอัยกีเจ้า และ กรมพระเทพามาตย์ คือตำแหน่งอะไร ?
โปรดอ่านต่อในความคิดเห็นที่ 1
คุณหญิงจำปา จงรู้ไว้ด้วยเถิดว่า “เกียรติยศไม่ได้มาด้วยชาติกำเนิด แต่เกิดจากการกระทำ” | กรมพระเทพามาตย์ (กัน) สวรรคต
เมื่อทราบเรื่อง กรมพระเทพามาตย์ (กัน) ซึ่งอยู่ที่พระตำหนักริมวัดดุสิตรีบประทับเรือพระที่นั่งขึ้นมายังพลับพลาที่ตำบลบ้านพลูหลวง แขวงเมืองนครสวรรค์ มาช่วยกราบทูลขอพระราชทานโทษให้กับ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอทั้งสองพระองค์ ในฐานะที่ได้อุปถัมภ์บำรุงเลี้ยงรักษาสมเด็จพระราชบิดามาแต่ทรงพระเยาว์ หลังจากกราบทูลวิงวอนขอพระราชทานโทษไปเป็นหลายครั้ง สุดท้ายทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานโทษแก่กรมพระเทพามาตย์ ทำให้สมเด็จพระเจ้าลูกเธอทั้งสองพระองค์พ้นโทษ