ตอนผมดูสารคดีประวัติจอมพลเจียงไคเช็คมีตอนหนึ่ง เจียงได้บอกแม่ว่าจะไปสมัครเป็นทหาร พอผู้เป็นแม่ทราบก็พยายามห้ามเจียง และได้อธิบายว่า พวกทหารนั้นทั้งอันธพาล ขี้เมาปล้นชิงทำร้ายชาวบ้าน

ซึ่งในจุดนี้ผมเลยสงสัยว่าในปลายราชวงศ์ชิงและต้นยุคสาธารณรัฐกับยุคขุนศึก

ทหารจีนในสมัยนั้นเป็นอย่างที่แม่เจียงพูดไว้จริงหรือไม่ที่ ทั้งกักขฬะ อันธพาล ขี้เมาปล้นชิงทำร้ายชาวบ้าน

ในช่วงปลายราชวงศ์ชิงมันเกิดอะไรขึ้นภายในกองทัพทำไมทหารถึงทำตัวเยี่ยงโจร

ในประวัติศาสตร์ช่วงปลายหรือสิ้นสุดราชวงศ์ต่างๆ ทหารในกองทัพมักจะเป็นแบบนั้นหรือไหม เมื่ออำนาจสวนกลางล่มก็กลายเป็นขุนศึกโจรเต็มบ้านเต็มเมือง

ในกองทัพคอมมิวนิสต์ของเหมา มีวิธีจัดการคนในกองทัพอย่างไรไม่ให้ทำตัวเยี่ยงโจรปล้นชาวบ้าน