วัดป่าห้วยลาด เป็นวัดราษฎร์ คือวัดที่ได้รับพระราชทานที่วิสุงคามสีมา แต่มิได้เข้าบัญชีเป็นพระอารามหลวงสังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อปฏิรูปและฟื้นฟูด้านวัตรปฏิบัติของสงฆ์ ให้มีความถูกต้องและเข้มงวดตามพุทธบัญญัติ ให้พระภิกษุสงฆ์มีวัตรปฏิบัติที่เคร่งครัดถูกต้องตามพระวินัยปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้องดีงาม ศึกษาพระปริยัติธรรมอย่างเข้าใจแจ่มแจ้ง เป็นการฟื้นฟูพระพุทธศาสนาในส่วนที่บกพร่องของพระสงฆ์ไทยที่มีมาแต่โบราณตั้งอยู่ในตำบลสานตม อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย 

วัดป่าห้วยลาดก่อตั้งขึ้นโดยหลวงปู่ชอบ ฐานสโม ลูกศิษย์ของ พระอาจารยืใหญ่หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ชาวบ้านได้เกิดความเลื่อมใสในปฏิปทาของหลวงปู่ชอบ จึงได้นิมนต์ท่านมาสร้างวัดแห่งนี้เมื่อ พ.ศ.24838 ตั้งขึ้นเป็นสำนักสงฆ์แล้ว หลวงปู่ชอบได้พักอยู่ที่สำนักสงฆ์แห่งนี้ เพื่ออบรมธรรมะแก่ชาวบ้านห้วยลาดและหมู่บ้านใกล้เคียงระยะหนึ่ง 

จากนั้น ท่านจึงได้เดินทางจาริกธุดงค์ต่อไปนับจากปี พ.ศ.2483 เป็นต้นมา สำนักสงฆ์ห้วยลาดได้มีครูบาอาจารย์ พระกรรมฐานสายพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตโต มาพักเพื่อปฏิบัติธรรม เป็นประจำทุกปีมิได้ขาด เช่น หลวงปู่ลี กุสลธโล, หลวงปู่บุญฤทธิ์  ปัณฑิโต, พระอาจารย์จันทร์เรียน  คุณวโร, พระอาจารย์นิพนธ์ อภิปสันโน  เป็นต้น โดยระหว่างปี พ.ศ.2518 - พ.ศ.2520 พระอาจารย์จันทร์เรียนได้กลับมาอีกครั้ง และได้สร้างศาลาการเปรียญขึ้น เป็นพุทธสถานแบบชั่วคราว โดยได้จำพรรษาอยู่ 3 พรรษา

ในปี พ.ศ.2537 พระอาจารย์อุทัย  ฌานุตฺตโม ลูกศิษย์ของพระราชนิโรธรังสีคัมภีรปัญญาวิศิษฎ์ หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี ได้นำพาพุทธศาสนิกชนช่วยกันพัฒนาสำนักสงฆ์ห้วยลาด และดำเนินการขอจดทะเบียนตั้งวัด ได้รับหนังสือรับรองจากกรมการศาสนาที่ ศธ. 0303/1549 ลงวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2540 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ในวันที่ 12 มิถุนายน พ.ศ.2542 โดยมีพระอาจารย์อุทัย ฌาณุตตโม เป็นเจ้าอาวาส

จุดเด่นของวัด คือ มีประติมากรรมวิมุตติศิลป์ที่แฝงนัยยะ และปริศนาธรรม มากมายไม่ว่าจะเป็นรูปปั้นเจ้าแม่กวนอิน พระอินทร์ พญานาค ภายในวัดมีบ่อน้ำใหญ่อยู่ตรงกลาง ศาลาเฉลิมพระเกียรติ ที่ได้รับพระบรมราชานุญาตให้อัญเชิญพระปรมาภิไธยย่อ ภ.ป.ร. และพระนามาภิไธยย่อ ส.ก. ขึ้นประดับที่หน้าบันคือบริเวณครึ่งวงกลมหรือเกือบสามเหลี่ยมเหนือประตูทางเข้าที่อยู่ระหว่างทับหลังและโค้ง 

ภายในศาลาเฉลิมพระเกียรติ มีพระประธานองค์สีขาวขนาดใหญ่ สูง 19 เมตร มีนามว่า พระสัพพัญญูรู้แจ้งสามแดนโลกธาตุ สร้างด้วยแร่แคลไซต์ ซึ่งเป็นแร่คาร์บอเนตและเป็นแร่ที่เสถียรที่สุดในกลุ่มแร่ที่มีสูตรโครงสร้างเป็นแคลเซียมคาร์บอเนต 

ฉากด้านหลังองค์พระประธาน เป็นศิลปะลายไทยสีทองตัดกับพื้นสีเข้ม บริเวณด้านนอกศาลาเฉลิมพระเกียรติ มีรูปปั้นพญานาค 9 เศียร หน้าประตูทางเข้าเป็นประตูไม้ขนาดใหญ่