วันนี้ตรงกับวันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๗ เป็นวัดอัฏฐมีบูชา หรือก็คือวันถวายพระเพลิงพระบรมศพพระพุทธเจ้านั่นเอง

หลังจากพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว เหล่ามัลลกษัตริย์ได้จัดการพระบรมศพตามแบบอย่างพระจักรพรรดิราชตามที่พระพุทธเจ้าตรัสแก่พระอานนท์ไว้ก่อนหน้านี้ ปรากฏว่าขณะจะถวายพระเพลิงก็ปรากฏว่าจุดไฟเท่าไรก็ไม่ติด

พระอนุรุทธะจึงกล่าวว่าเทวดาอาจต้องการให้รอพระมหากัสสปะและพระภิกษุอีก ๕๐๐ รูปกลับจากการธุดงค์มาร่วมพิธี ซึ่งเมื่อพระมหากัสสปะมาถึงแล้ว ได้คุกเข่าสักการะพระบรมศพจากเบื้องพระบาท ซึ่งพระบาทพระบรมศพก็โผล่ออกมาจากผ้าห่อพระบรมศพเหมือนจะรับการสักการะจากพระมหากัสสปะ (บ้างก็ว่าพระมหากัสสปะเปิดผ้าคลุมบริเวณพระบาทออก) หลังจากนั้นไฟก็ลุกโชนขึ้นมาเอง

ซึ่งในหลายวัดก็มีพระพุทธรูปหรือจิตรกรรมฝาผนังที่บอกเล่าเรื่องราวในวันอัฏฐมีบูชา โดยเฉพาะพระพุทธรูปที่อยู่ในอิริยาบถนอนหงาย มีพระมหากัสสปะคุกเข่าสักการะที่เบื้องพระบาท หรือบางวัดก็เป็นลักษณะของหีบพระศพที่มีพระบาทโผล่ออกมา วัดที่มีพระพุทธรูปลักษณะนี้ก็มีเช่น วัดราชคฤห์วรวิหาร กรุงเทพฯ วัดอินทารามวรวิหาร กรุงเทพฯ วัดเกาะพญาเจ่ง จ.นนทบุรี เป็นต้น

นอกจากนี้บางวัดยังมีการจัดงานวันอัฏฐมีบูชา โดยมีการถวายพระเพลิงพระบรมศพจำลอง เช่น วัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง จ.อุตรดิตถ์,วัดใหม่สุคนธาราม จ.นครปฐม เป็นต้น


จิตรกรรมฝาผนังในวิหารจตุรมุขที่ประดิษฐานหลวงพ่อดำ วัดสิงห์ เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร




พระพุทธรูปปางถวายพระเพลิง วัดอินทารามวรวิหาร


พระนอนหงาย วัดราชคฤห์วรวิหาร เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร



พระนอนหงาย วัดพระนอน อ.เมือง จ.สุพรรณบุรี จากบทความของคุณธนภัทร์ ลิ้มหัสนัยกุล แฟนพันธุ์แท้วัดไทยระบุว่าพระองค์นี้เป็นพระพุทธรูปปางถวายเนตรที่ล้มลง แล้วคนเข้าใจผิดว่าเป็นพระนอนหงาย


เจดีย์พุทธปรินิพพาน วัดเอี่ยมวรนุช เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร


พระพุทธรูปนอนหงายในหีบพระศพ วัดเกาะพญาเจ่ง อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี