ผมเป็นคนหนึ่งที่เชื่อว่าประเทศจะเจริญหรือไม่ขึ้นอยู่กับคน

เพราะวัตถุ โครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ ก็สร้างมาจากคน สิ่งก่อสร้างจะดี มีคุณภาพหรือไม่ หรือจะบำรุงรักษาให้คงสภาพได้แค่ไหนก็มาจากคน

สังคมจะน่าอยู่ ปลอดภัย อันตราย ก็มาจากคน ว่าคนในสังคมนั้นจะมีพฤติกรรมอย่างไร ประเทศที่ปลอดภัยก็เพราะมีคนที่มีพฤติกรรมดีมากกว่าคนที่พฤติกรรมไม่ดี

บ้านเมืองจะสะอาด สกปรก ก็มาจากจิตสำนึกของคน

ระบบ กฎหมายอะไรต่าง ๆ ในประเทศก็มีคนเป็นคนกำหนดขึ้นมา จะยุติธรรม โปร่งใสหรือไม่ก็มาจากคน

ซึ่งจะเห็นได้ว่าประเทศที่เจริญ เป็นเพราะคนของเขามีลักษณะที่ดีอย่างที่กล่าวไว้ข้างต้น ตั้งแต่ประชาชนคนทั่วไป ไปจนถึงคนที่บริหารประเทศ ทำให้ภาพรวมของประเทศออกมาดูดี ไม่ว่าจะเป็นด้านวัตถุ สังคม กฎหมาย

ในส่วนของเมืองไทย ในระดับคนทั่วไปผมว่าเป็นเพราะคนขาดจิตสำนึกสาธารณะ เช่น ทิ้งขยะไม่เป็นที่  ไม่ค่อยเห็นแก่ส่วนรวม ทำให้ถึงบางครั้งจะสร้างวัตถุที่เจริญขึ้นมาได้ ก็ไม่สามารถรักษาให้คงสภาพไว้ได้นาน หรือด้วยพฤติกรรมของคน ทำให้สังคมดูอันตราย น่ากลัว

ในส่วนของคนบริหารประเทศ ก็อย่างที่เรารู้กันว่ามีการคอร์รัปชัน มีความไม่โปร่งใสในหน่วยงานต่าง ๆ ซึ่งพอพูดถึงการคอร์รัปชัน คนอาจจะนึกถึงแต่การโกงกินของรัฐบาลอย่างเดียว แต่ผมมองว่าทุกอย่างที่ไม่ซื่อสัตย์ ไม่โปร่งใส อย่างเช่น การรับเงินใต้โต๊ะ การซื้องานวิจัยของนักศึกษา ป.เอก ที่เป็นข่าว การลอกการบ้านของนักเรียน การโกงข้อสอบ โกงสิ่งต่าง ๆ มันคือการคอร์รัปชันทั้งหมด

แต่ทั้งหมดผมว่ามันก็มาจากคนอยู่ดี เพราะพอคนทำพฤติกรรมไม่ดี โดยเฉพาะการโกงกินจนติดเป็นนิสัย พอมีโอกาสได้ทำงานในตำแหน่งใหญ่โต ได้บริหารบ้านเมือง ก็เอานิสัยแบบนั้นมาใช้ ทำให้บ้านเมืองและสังคมไม่พัฒนาเท่าที่ควร แล้วมันก็วนลูปแบบนี้ไปอีก

ที่อยากรู้คือบรรดาประเทศที่พัฒนาแล้ว อะไรเป็นสิ่งหล่อหลอมให้คนของเขามีคุณภาพที่ดี คนที่มาบริหารบ้านเมืองก็ดี ทำให้สังคมดี น่าอยู่ จะมาจากปัจจัยทางธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมอะไรรึเปล่า

ทั้งนี้ทั้งนั้นผมก็ไม่ได้หมายความว่าประเทศพัฒนาแล้วมีแต่ข้อดี หรือมีแต่คนดี ทุกประเทศมีข้อดีข้อเสีย และปัญหากันหมด