เบื่อคริสต์มาสในแบบสากลกันแล้วหรือยัง? หวนคืนสู่วิถีแห่งความคลาสสิกกับการเฉลิมฉลองวันคริสต์มาสในแบบที่ไม่ธรรมดาในวัฒนธรรมต่างๆทั่วโลก
ประเพณีคริสต์มาสมีหลายรูปแบบ ทั้งเคร่งศาสนา อ่อนหวาน สนุกสนานและอันตรายในบางกรณี แม้ทั้งการเฉลิมฉลองด้วยของกินและเครื่องดื่มหรือ
หลอกเด็กให้ประพฤติดีเพื่อไม่ให้โดนปีศาจกินด้วย ประเพณีเหล่านี้มีไว้รองรับพวกเราทุกคน
มาสำรวจกันว่าประเพณีใดที่น่าสนใจและเป็นเอกลักษณ์สำหรับงานคริสต์มาสทั่วโลก
ภาพโดย Pafnuti
ประเทศออสเตรีย
ในประเทศออสเตรีย มีตำนานว่าเซนต์นิโคลัสได้ร่วมมือกับปีศาจร้ายแครมปัสแล้วไปเยี่ยมเจอเด็กๆในวันที่ 5 ธันวาคม เพื่อขู่ให้เด็กมีพฤติกรรมที่เหมาะสม ใครประพฤติดีก็จะได้ของกินอร่อยๆตอบแทน แต่ถ้าใครประพฤติไม่ดีก็จะถูกปีศาจแครมปัสทำโทษ
ส่วนหน้าตาและรายละเอียดของปีศาจแครมปัส แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับว่าใครเป็นคนเล่าเรื่อง แต่โดยเรื่องเล่าทั่วไปก็คือปีศาจตัวนี้เป็นครึ่งมนุษย์-ครึ่งแพะ
มีขาเป็นกีบแยก มีเขาสองข้างและลิ้นแหลมยาว ถือกระเป๋าหรือตะกร้าใบใหญ่เพื่อขโมยเด็กที่ประพฤติไม่ดีไปกินภายหลัง พกโซ่และกระดิ่งติดตัวเพื่อใช้ข่มขู่ พร้อมด้วยกิ่งต้นเบิร์ชไว้เฆี่ยนเด็กดื้อ
แต่ไม่ใช่ว่าจะมีแต่ปีศาจและการข่มขู่เพียงอย่างเดียวในท้องถิ่นนั้น เด็กๆสามารถขอพรคริสต์มาสกับ Christkind (เทวดาลูกหลานของพระเยซู ผู้ที่นำสิ่งของมามอบให้เด็กในวัฒนธรรมคริสต์มาสของประเทศออสเตรีย แทนที่จะเป็นซานต้า) โดยการนำรายชื่อสิ่งของที่อยากได้โยนเข้าเตาไฟ
กิจกรรมของชาวออสเตรียส่วนใหญ่จะตกแต่งต้นคริสต์มาส ร้องเพลงประสาน อบคุกกี้ ไปเที่ยวตลาดนัด เป็นต้น
ภาพโดย Xseon, Calin Stan
ประเทศฟิลิปปินส์
เมือง San Fernando หรืออีกชื่อหนึ่งว่าเมืองหลวงแห่งคริสต์มาสในประเทศฟิลิปปินส์ เพราะมีสวนสนุกธีมคริสต์มาสตลอดทั้งปี
และก็มีเทศกาลโคมไฟยักษ์ Ligligan Parul Sampernandu
เทศกาลได้รับความนิยมอย่างล้นหลาม ด้วยการประกวดโคมไฟยักษ์รูปดวงดาวจากตัวแทนทั้ง 11 หมู่บ้าน
เทศกาลนี้จัดขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อปี 1931 โคมไฟถูกทำจากกระดาษกาว กรอบไม้ไผ่และแผนข้าวเหนียว
แต่เทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปทำให้ปัจจุบันมีการใช้โครงเหล็กเชื่อมขนาดมหึมา ใช้พลาสติกแทนกระดาษ พร้อมประดับด้วยไฟเล็กๆนับพันดวง
ภาพโดย Kobby Dagan
ประเทศสวีเดน
ในประเทศสวีเดนจะมีการสร้าง Gävle Goat ที่สูงถึง 43 ฟุต ด้วยวัสดุจากฟางในทุกๆปี ตั้งแต่ ค.ศ.1966 ในช่วงจุดเริ่มต้นของการเตรียมรัเสด็จ (Advent)
ไว้ประดับตกแต่ง ณ กลางจตุรัสของเมืองที่ Castle Square
โดย Yule Goat ตัวนี้สื่อถึงยานพาหนะของซานต้าในการนำของขวัญไปให้เด็กๆ และมีหน้าที่ดูแลและจัดการงานเทศกาลสำหรับวันหยุดอันสุขสันต์นี้
แต่ที่โชคร้ายคือ Gävle Goat ตกเป็นเป้าหมายของผู้ลอบวางเพลิงมาตั้งแต่ช่วงเริ่มประเพณี ถูกทำลายและเผาด้วยไฟมากว่า 38 ครั้งในรอบ 56 ปี
จึงมีการเพิ่มระวางโทษทั้งจำและปรับ เพิ่มขึ้นทุกๆปี
อีกหนึ่งเรื่องก็คือชาวสวีเดนจะประดับต้นคริสต์มาสด้วยขนมปัง lussebulle โดยมีรสชาติของหญ้า Saffron และ Raisins เป็นส่วนประกอบ
ในวันเซนต์ลูเซีย (13 ธันวาคม) เด็กสาวจะแต่งกายด้วยสุดสีขาว โดยมีคนหนึ่งสวมบทบาท Lucsua สวมมงกุฎที่จัดด้วยเทียน จากนั้นร้องเพลงประสานไปมาเพื่อให้กำลังใจผู้คนในชุมชน
ภาพโดย IBL/Shutterstock, Jon Buscall
ประเทศญี่ปุ่น
ด้วยกลยุทธ์การตลาดและโฆษณาในปี 1974 ทำให้ KFC กลายเป็นมื้อสุดพิเศษสำหรับวันคริสต์มาสในญี่ปุ่นแบบฝังรากลึกไปโดยปริยาย
ปัจจุบันวัฒนธรรมกินไก่ KFC นี้ก็ยังอยู่ในใจคนหลากหลายครอบครัว
โดยอาหารจะต้องถูกสั่งจองล่วงหน้าเนื่องจากมีความต้องการสูงมาก คนที่วางแผนการเฉลิมฉลองไม่ดีอาจต้องยืนรอคิวหลายชั่วโมงในวันคริสต์มาส
เพียงเพื่อให้ได้ไก่ KFC ไม่มีกระดูกสักถังเพื่อกินกับครอบครัว
ภาพโดย image_vulture
ประเทศไอซ์แลนด์
ประเทศที่เต็มไปด้วยประเพณีแห่งคริสต์มาสและจุดเริ่มต้นของตัวละคร Yule Lads ที่มีลักษณะคล้ายโทรลล์ 13 ตัว
ผู้มาเยี่ยมเยือนบ้านของเด็กๆในแต่ละคืนก่อนคริสต์มาส 13 วัน
เด็กเล็กหลายๆคนจะวางคู่รองเท้าที่สวยที่สุดบริเวณหน้าต่าง และจะประพฤติดีในวันนั้นเพื่อหวังว่าจะมีลูกอมมาใส่ไว้ในนั้น แต่ถ้าไม่ก็จะเป็นมันฝรั่งเน่าแทน
ต่อไปก็คือ Yule Cat แมวยักษ์ผู้ที่จะไล่กินมนุษย์ที่ไม่ได้รับเสื้อผ้าชิ้นใหม่ในวันคริสต์มาส เพราะแมวตัวนี้คือสัญลักษณ์แห่งการบังคับให้ทุกคนประพฤติดีแห่งประเทศไอซ์แลนด์ เพราะวัฒนธรรมของชาวไอซ์แลนด์คือจะมอบเสื้อผ้าชุดใหม่ให้กับเด็กที่ประพฤติดีในวันคริสต์มาส
ท่าทางชาวไอซ์แลนด์จะรอดจากเงื้อมมือของ Yule cat กันทุกคนแน่ๆ แถมยังไม่เคยมีใครได้มันฝรั่งเน่าเลยด้วย โดยปกติพวกเขาจะให้ของขวัญกัน
จากนั้นอ่านหนังสือวัฒนธรรมท้องถิ่นและดื่มช็อคโกแลตร้อน
ภาพโดย Petur Asgeirsson, Kati Lenart
ประเทศเยอรมันนี
ในประเทศเยอรมันนี เซนต์นิโคลัสได้เดินทางไปทั่วประเทศบนหลังลา พร้อมมอบของขวัญเล็กๆน้อยๆให้กับเด็กๆในวัน Nikolaus Tag (6 ธันวาคม)
คล้ายๆกับตำนาน Yule Lads แต่เซนต์นิโคลัสจะทิ้งของขวัญไว้ในรองเท้าเด็กๆ
แต่บางครั้งเซนต์นิโคลัสก็มาพร้อมกับปีศาจ Farmhand Rupert แต่จะไม่น่ากลัวเท่า Krampus Rupert มีลักษณะสวมเสื้อผ้าสีเข้ม ห้อยกระดิ่งและ
กวัดแกว่งไม้หรือแส้ไปมาใส่เด็กที่ประพฤติตัวไม่ดี
ประเทศเยอรมันนียังมีตลาดคริสต์มาสที่สวยงามและยอดนิยมที่สุดในโลก พร้อมด้วยไฟคริสต์มาสหลายพันล้านดวงและของซื้อขายมากมาย
ภาพโดย Ingus Kruklitis
ประเทศนอร์เวย์
ประเทศนอร์เวย์คือบ้านเกิดของตลาดนัดคริสต์มาสสุดสง่างาม แต่ก็มีวัฒนธรรมบางอย่างผสมกลมกลืนอยู่ในเทศกาลด้วย
อย่างแรกคือ Risalamande ขนมหวานที่ทำจากข้าวพุดดิ้ง มีสัมผัสเหมือนครีม รับประทานพร้อมกับซอสผลไม้สุดอร่อย
เหมาะกับการเสิร์ฟในมื้อาหารเย็นของวันคริสต์มาส
แต่ที่น่าสนุกกว่านั้นคือมีการซ่อนถั่วอัลมอนด์ไว้ในของหวาน เพื่อเป็นการเล่นอย่างหนึ่งว่าใครก็ตามที่หาถั่วในขนมนี้ได้คือผู้ชนะ
อย่างที่สองคือชาวนอร์เวย์มีการซ่อนไม้กวาดไว้ในสถานที่ปลอดภัยที่สุดของบ้าน เพื่อป้องกันไม่ให้แม่มดขโมยไปขี่ในวันคริสต์มาส
ทั้งของกิน เทศกาลและวัฒนธรรมที่บางครั้งก็น่ากลัว บางครั้งก็สนุกสนานนี้ จะช่วยให้วันคริสต์มาสของคุณสนุกสนานยิ่งขึ้นไปกว่าเดิม
แต่ส่วนตัวขอไปทางสนุกสนานดีกว่าจะไปผจญภัยกับยักษ์ ปีศาจหรือแมวกินคนนะ
ภาพโดย Alex Cimbal
บทความต้นฉบับ : A Look at Popular Christmas Traditions Around the World
เรียบเรียงโดย : ทีมงานชัตเตอร์สต็อกประเทศไทย ดำเนินงานโดย นัมเบอร์ 24
ห้ามพลาด! วัฒนธรรมคริสต์มาสพื้นบ้านทั่วโลก เขาทำอะไรกัน?
ประเพณีคริสต์มาสมีหลายรูปแบบ ทั้งเคร่งศาสนา อ่อนหวาน สนุกสนานและอันตรายในบางกรณี แม้ทั้งการเฉลิมฉลองด้วยของกินและเครื่องดื่มหรือ
หลอกเด็กให้ประพฤติดีเพื่อไม่ให้โดนปีศาจกินด้วย ประเพณีเหล่านี้มีไว้รองรับพวกเราทุกคน
มาสำรวจกันว่าประเพณีใดที่น่าสนใจและเป็นเอกลักษณ์สำหรับงานคริสต์มาสทั่วโลก
ในประเทศออสเตรีย มีตำนานว่าเซนต์นิโคลัสได้ร่วมมือกับปีศาจร้ายแครมปัสแล้วไปเยี่ยมเจอเด็กๆในวันที่ 5 ธันวาคม เพื่อขู่ให้เด็กมีพฤติกรรมที่เหมาะสม ใครประพฤติดีก็จะได้ของกินอร่อยๆตอบแทน แต่ถ้าใครประพฤติไม่ดีก็จะถูกปีศาจแครมปัสทำโทษ
ส่วนหน้าตาและรายละเอียดของปีศาจแครมปัส แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับว่าใครเป็นคนเล่าเรื่อง แต่โดยเรื่องเล่าทั่วไปก็คือปีศาจตัวนี้เป็นครึ่งมนุษย์-ครึ่งแพะ
มีขาเป็นกีบแยก มีเขาสองข้างและลิ้นแหลมยาว ถือกระเป๋าหรือตะกร้าใบใหญ่เพื่อขโมยเด็กที่ประพฤติไม่ดีไปกินภายหลัง พกโซ่และกระดิ่งติดตัวเพื่อใช้ข่มขู่ พร้อมด้วยกิ่งต้นเบิร์ชไว้เฆี่ยนเด็กดื้อ
แต่ไม่ใช่ว่าจะมีแต่ปีศาจและการข่มขู่เพียงอย่างเดียวในท้องถิ่นนั้น เด็กๆสามารถขอพรคริสต์มาสกับ Christkind (เทวดาลูกหลานของพระเยซู ผู้ที่นำสิ่งของมามอบให้เด็กในวัฒนธรรมคริสต์มาสของประเทศออสเตรีย แทนที่จะเป็นซานต้า) โดยการนำรายชื่อสิ่งของที่อยากได้โยนเข้าเตาไฟ
กิจกรรมของชาวออสเตรียส่วนใหญ่จะตกแต่งต้นคริสต์มาส ร้องเพลงประสาน อบคุกกี้ ไปเที่ยวตลาดนัด เป็นต้น
เมือง San Fernando หรืออีกชื่อหนึ่งว่าเมืองหลวงแห่งคริสต์มาสในประเทศฟิลิปปินส์ เพราะมีสวนสนุกธีมคริสต์มาสตลอดทั้งปี
และก็มีเทศกาลโคมไฟยักษ์ Ligligan Parul Sampernandu
เทศกาลได้รับความนิยมอย่างล้นหลาม ด้วยการประกวดโคมไฟยักษ์รูปดวงดาวจากตัวแทนทั้ง 11 หมู่บ้าน
เทศกาลนี้จัดขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อปี 1931 โคมไฟถูกทำจากกระดาษกาว กรอบไม้ไผ่และแผนข้าวเหนียว
แต่เทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปทำให้ปัจจุบันมีการใช้โครงเหล็กเชื่อมขนาดมหึมา ใช้พลาสติกแทนกระดาษ พร้อมประดับด้วยไฟเล็กๆนับพันดวง
ในประเทศสวีเดนจะมีการสร้าง Gävle Goat ที่สูงถึง 43 ฟุต ด้วยวัสดุจากฟางในทุกๆปี ตั้งแต่ ค.ศ.1966 ในช่วงจุดเริ่มต้นของการเตรียมรัเสด็จ (Advent)
ไว้ประดับตกแต่ง ณ กลางจตุรัสของเมืองที่ Castle Square
โดย Yule Goat ตัวนี้สื่อถึงยานพาหนะของซานต้าในการนำของขวัญไปให้เด็กๆ และมีหน้าที่ดูแลและจัดการงานเทศกาลสำหรับวันหยุดอันสุขสันต์นี้
แต่ที่โชคร้ายคือ Gävle Goat ตกเป็นเป้าหมายของผู้ลอบวางเพลิงมาตั้งแต่ช่วงเริ่มประเพณี ถูกทำลายและเผาด้วยไฟมากว่า 38 ครั้งในรอบ 56 ปี
จึงมีการเพิ่มระวางโทษทั้งจำและปรับ เพิ่มขึ้นทุกๆปี
อีกหนึ่งเรื่องก็คือชาวสวีเดนจะประดับต้นคริสต์มาสด้วยขนมปัง lussebulle โดยมีรสชาติของหญ้า Saffron และ Raisins เป็นส่วนประกอบ
ในวันเซนต์ลูเซีย (13 ธันวาคม) เด็กสาวจะแต่งกายด้วยสุดสีขาว โดยมีคนหนึ่งสวมบทบาท Lucsua สวมมงกุฎที่จัดด้วยเทียน จากนั้นร้องเพลงประสานไปมาเพื่อให้กำลังใจผู้คนในชุมชน
ด้วยกลยุทธ์การตลาดและโฆษณาในปี 1974 ทำให้ KFC กลายเป็นมื้อสุดพิเศษสำหรับวันคริสต์มาสในญี่ปุ่นแบบฝังรากลึกไปโดยปริยาย
ปัจจุบันวัฒนธรรมกินไก่ KFC นี้ก็ยังอยู่ในใจคนหลากหลายครอบครัว
โดยอาหารจะต้องถูกสั่งจองล่วงหน้าเนื่องจากมีความต้องการสูงมาก คนที่วางแผนการเฉลิมฉลองไม่ดีอาจต้องยืนรอคิวหลายชั่วโมงในวันคริสต์มาส
เพียงเพื่อให้ได้ไก่ KFC ไม่มีกระดูกสักถังเพื่อกินกับครอบครัว
ประเทศที่เต็มไปด้วยประเพณีแห่งคริสต์มาสและจุดเริ่มต้นของตัวละคร Yule Lads ที่มีลักษณะคล้ายโทรลล์ 13 ตัว
ผู้มาเยี่ยมเยือนบ้านของเด็กๆในแต่ละคืนก่อนคริสต์มาส 13 วัน
เด็กเล็กหลายๆคนจะวางคู่รองเท้าที่สวยที่สุดบริเวณหน้าต่าง และจะประพฤติดีในวันนั้นเพื่อหวังว่าจะมีลูกอมมาใส่ไว้ในนั้น แต่ถ้าไม่ก็จะเป็นมันฝรั่งเน่าแทน
ต่อไปก็คือ Yule Cat แมวยักษ์ผู้ที่จะไล่กินมนุษย์ที่ไม่ได้รับเสื้อผ้าชิ้นใหม่ในวันคริสต์มาส เพราะแมวตัวนี้คือสัญลักษณ์แห่งการบังคับให้ทุกคนประพฤติดีแห่งประเทศไอซ์แลนด์ เพราะวัฒนธรรมของชาวไอซ์แลนด์คือจะมอบเสื้อผ้าชุดใหม่ให้กับเด็กที่ประพฤติดีในวันคริสต์มาส
ท่าทางชาวไอซ์แลนด์จะรอดจากเงื้อมมือของ Yule cat กันทุกคนแน่ๆ แถมยังไม่เคยมีใครได้มันฝรั่งเน่าเลยด้วย โดยปกติพวกเขาจะให้ของขวัญกัน
จากนั้นอ่านหนังสือวัฒนธรรมท้องถิ่นและดื่มช็อคโกแลตร้อน
ในประเทศเยอรมันนี เซนต์นิโคลัสได้เดินทางไปทั่วประเทศบนหลังลา พร้อมมอบของขวัญเล็กๆน้อยๆให้กับเด็กๆในวัน Nikolaus Tag (6 ธันวาคม)
คล้ายๆกับตำนาน Yule Lads แต่เซนต์นิโคลัสจะทิ้งของขวัญไว้ในรองเท้าเด็กๆ
แต่บางครั้งเซนต์นิโคลัสก็มาพร้อมกับปีศาจ Farmhand Rupert แต่จะไม่น่ากลัวเท่า Krampus Rupert มีลักษณะสวมเสื้อผ้าสีเข้ม ห้อยกระดิ่งและ
กวัดแกว่งไม้หรือแส้ไปมาใส่เด็กที่ประพฤติตัวไม่ดี
ประเทศเยอรมันนียังมีตลาดคริสต์มาสที่สวยงามและยอดนิยมที่สุดในโลก พร้อมด้วยไฟคริสต์มาสหลายพันล้านดวงและของซื้อขายมากมาย
ประเทศนอร์เวย์คือบ้านเกิดของตลาดนัดคริสต์มาสสุดสง่างาม แต่ก็มีวัฒนธรรมบางอย่างผสมกลมกลืนอยู่ในเทศกาลด้วย
อย่างแรกคือ Risalamande ขนมหวานที่ทำจากข้าวพุดดิ้ง มีสัมผัสเหมือนครีม รับประทานพร้อมกับซอสผลไม้สุดอร่อย
เหมาะกับการเสิร์ฟในมื้อาหารเย็นของวันคริสต์มาส
แต่ที่น่าสนุกกว่านั้นคือมีการซ่อนถั่วอัลมอนด์ไว้ในของหวาน เพื่อเป็นการเล่นอย่างหนึ่งว่าใครก็ตามที่หาถั่วในขนมนี้ได้คือผู้ชนะ
อย่างที่สองคือชาวนอร์เวย์มีการซ่อนไม้กวาดไว้ในสถานที่ปลอดภัยที่สุดของบ้าน เพื่อป้องกันไม่ให้แม่มดขโมยไปขี่ในวันคริสต์มาส
ทั้งของกิน เทศกาลและวัฒนธรรมที่บางครั้งก็น่ากลัว บางครั้งก็สนุกสนานนี้ จะช่วยให้วันคริสต์มาสของคุณสนุกสนานยิ่งขึ้นไปกว่าเดิม
แต่ส่วนตัวขอไปทางสนุกสนานดีกว่าจะไปผจญภัยกับยักษ์ ปีศาจหรือแมวกินคนนะ
เรียบเรียงโดย : ทีมงานชัตเตอร์สต็อกประเทศไทย ดำเนินงานโดย นัมเบอร์ 24