เด็กๆน่าจะเรียนกันทุกคน มีกฎหมายที่กำหนดอาชีพสงวนไว้ให้เฉพาะคนไทย ห้ามต่างชาติทำ ที่จำได้ขึ้นใจคือ ช่างตัดผม ซึ่งก็ยังมีอาชีพอื่นๆอีก เช่น นายหน้า มัคคุเทศน์ คร่าวๆน่าจะมีร่วมสี่สิบอาชีพ เจตนารมย์คงมีทั้งในเชิงยุทธศาสตร์ การปกครอง และการอนุรักษ์
พอเริ่มทำงานก็ได้รู้ว่าธุรกิจเกือบทุกประเภทก็มีกฎหมาย และข้อกำหนดของตัวบริษัทเอง ว่ามีผู้ถือหุ้นเป็นชาวต่างชาติได้ไม่เกินร้อยละเท่าไหร่ ปูนซิเมนต์ไทย เป็นบริษัทแรกที่สัดส่วนต่างชาติเต็มที่ร้อยละ 49 ตามด้วยธนาคารใหญ่ทั้งหลาย ซึ่งธุรกิจธนาคารกำหนดไว้เพียงร้อยละ 25 เมื่อทุนต่างชาติเข้าไทยอย่างต่อเนื่อง ก็จะมีหุ้นจำนวนมากที่ต่างชาติซื้อไว้ แต่ไม่สามารถจดทะเบียนหุ้นเหล่านั้นเข้าชื่อตนเองได้จากเหตุที่สัดส่วนผู้ถือหุ้นเต็ม
สมัยนั้นหุ้นทั้งหมดเป็นใบหุ้นจริงๆ ไม่ใช่เป็นเพียงตัวเลขที่บันทึกไว้ในระบบคอมพิวเตอร์ของบริษัทศูนย์รับฝากซึ่งเป็นบริษัทย่อยของตลาดหลักทรัพย์อย่างเช่นทุกวันนี้ เวลาขายก็ต้องเซ็นสลักหลังโอนออก โดยที่ผู้ซื้อยังไม่เซ็นรับโอน ก็จะเรียกว่าโอนลอย หากหุ้นที่ไม่สามารถปิดโอนเข้าชื่อต่างชาติได้เพื่อให้ได้สิทธิจากการจ่ายเงินปันผล เพิ่มทุนจดทะเบียน ก็จะส่งหุ้นเหล่านั้นไปให้โบรกเกอร์ปิดโอนแทน วิธีนี้เรียกว่า brokers protected
ในส่วนหุ้นที่ปิดโอนเข้าชื่อต่างชาติได้ หากต่างชาตินั้นต้องการขาย ก็จะทำการซื้อขายกันเองนอกประเทศไทย ที่เรียกว่า Offshore cross trades เว้นแต่ว่าต่างชาติเหล่านั้นมีกฎหมายหรือกฎของตนเองว่าหุ้นทั้งหมดของตนเองจะต้องได้มาหรือขายออกผ่านตลาดหลักทรัพย์เท่านั้น ก็จะเข้ามาทำรายการทั้งซื้อและขายจับคู่กันทีเดียวที่เรียกว่าทำ Crossing ในกระดานซื้อขายพิเศษที่มีข้อกำหนดขั้นต่ำของปริมาณ และมูลค่าไว้ นอกเหนือไปจากกระดานซื้อขายต่างชาติที่ตลาดหลักทรัพย์ฯ ได้จัดไว้ให้หุ้นที่มีสัญชาติเป็นต่างชาติเท่านั้นได้ซื้อขายโดยเฉพาะ ซึ่งส่วนใหญ่มีราคาหุ้นสูงกว่ากระดานซื้อขายปกติพอควร
ราคาที่ว่าสูงกว่าพอควรนี้ เคยเห็นสูงถึงร้อยละ 20 แปลว่าซื้อขายในกระดานซื้อขายปกติที่ราคา 100 แต่ถ้าซื้อในกระดานซื้อขายต่างชาติเป็นราคา 120 ทั้งๆที่หุ้นทั้งสองกระดานได้สิทธิต่างๆ ในการเป็นผู้ถือหุ้นเท่ากัน ไม่ว่าจะเป็นเงินปันผล สิทธิในการซื้อหุ้นเพิ่มทุน แต่จากการที่ตัวต่างชาติเองมีกฎหมาย เกณฑ์ของตนเอง ก็ทำให้ไม่มีทางออกทำให้ต้องซื้อหุ้นในราคาสูงกว่าปกติ จนกระทั่งมีการออกกฎหมายจัดตั้งกองทรัสต์ในประเทศเม็กซิโกที่เรียกว่า Maxican trust ด้วยรูปแบบเดียวกันตลาดหลักทรัพย์ฯ ก็ออก Thai trust fund ขี้นมา แล้วในที่สุดก็แปลงร่างมาเป็น Non Voting Deposited Receipt - NVDR ในที่สุด โดยมีเหตุจากที่กองทุนต่างชาติส่วนใหญ่มีกฎหมาย เกณฑ์ของตนทำให้ไม่สามารถซื้อกองทุนอีกกองหนึ่งได้
ที่ว่ามาทั้งหมดนี้ แสดงถึงความพยายามในการดึงเงินตราตปท.เข้ามา ถามว่าดึงมาทำไม ดึงมาเพื่อเป็นทุนสำรองฯ เอาไว้ซื้อสินค้าจากตปท. เช่นเดียวกันกับความพยายามในการแก้กฎหมายที่ดิน ณ ขณะนี้ พร้อมๆกับเห็นเค้าโครงลางๆถึงการสนับสนุนจากรัฐ เอกชนในอนาคต
เพิ่มเรื่องกระดานซื้อขายนิดนึงว่า ก่อนหน้าใช้ระบบคอมพิวเตอร์มาช่วยจับคู่ซื้อขายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ฯ มีกระดานจริงๆให้โบรกเกอร์มาเขียนชื่อหุ้น ปริมาณ ราคา ที่ต้องการซื้อขาย พร้อมๆกับมีผู้พากย์ด้วย
จบแค่นี้ครับ
การปกป้อง และ การสนับสนุน
พอเริ่มทำงานก็ได้รู้ว่าธุรกิจเกือบทุกประเภทก็มีกฎหมาย และข้อกำหนดของตัวบริษัทเอง ว่ามีผู้ถือหุ้นเป็นชาวต่างชาติได้ไม่เกินร้อยละเท่าไหร่ ปูนซิเมนต์ไทย เป็นบริษัทแรกที่สัดส่วนต่างชาติเต็มที่ร้อยละ 49 ตามด้วยธนาคารใหญ่ทั้งหลาย ซึ่งธุรกิจธนาคารกำหนดไว้เพียงร้อยละ 25 เมื่อทุนต่างชาติเข้าไทยอย่างต่อเนื่อง ก็จะมีหุ้นจำนวนมากที่ต่างชาติซื้อไว้ แต่ไม่สามารถจดทะเบียนหุ้นเหล่านั้นเข้าชื่อตนเองได้จากเหตุที่สัดส่วนผู้ถือหุ้นเต็ม
สมัยนั้นหุ้นทั้งหมดเป็นใบหุ้นจริงๆ ไม่ใช่เป็นเพียงตัวเลขที่บันทึกไว้ในระบบคอมพิวเตอร์ของบริษัทศูนย์รับฝากซึ่งเป็นบริษัทย่อยของตลาดหลักทรัพย์อย่างเช่นทุกวันนี้ เวลาขายก็ต้องเซ็นสลักหลังโอนออก โดยที่ผู้ซื้อยังไม่เซ็นรับโอน ก็จะเรียกว่าโอนลอย หากหุ้นที่ไม่สามารถปิดโอนเข้าชื่อต่างชาติได้เพื่อให้ได้สิทธิจากการจ่ายเงินปันผล เพิ่มทุนจดทะเบียน ก็จะส่งหุ้นเหล่านั้นไปให้โบรกเกอร์ปิดโอนแทน วิธีนี้เรียกว่า brokers protected
ในส่วนหุ้นที่ปิดโอนเข้าชื่อต่างชาติได้ หากต่างชาตินั้นต้องการขาย ก็จะทำการซื้อขายกันเองนอกประเทศไทย ที่เรียกว่า Offshore cross trades เว้นแต่ว่าต่างชาติเหล่านั้นมีกฎหมายหรือกฎของตนเองว่าหุ้นทั้งหมดของตนเองจะต้องได้มาหรือขายออกผ่านตลาดหลักทรัพย์เท่านั้น ก็จะเข้ามาทำรายการทั้งซื้อและขายจับคู่กันทีเดียวที่เรียกว่าทำ Crossing ในกระดานซื้อขายพิเศษที่มีข้อกำหนดขั้นต่ำของปริมาณ และมูลค่าไว้ นอกเหนือไปจากกระดานซื้อขายต่างชาติที่ตลาดหลักทรัพย์ฯ ได้จัดไว้ให้หุ้นที่มีสัญชาติเป็นต่างชาติเท่านั้นได้ซื้อขายโดยเฉพาะ ซึ่งส่วนใหญ่มีราคาหุ้นสูงกว่ากระดานซื้อขายปกติพอควร
ราคาที่ว่าสูงกว่าพอควรนี้ เคยเห็นสูงถึงร้อยละ 20 แปลว่าซื้อขายในกระดานซื้อขายปกติที่ราคา 100 แต่ถ้าซื้อในกระดานซื้อขายต่างชาติเป็นราคา 120 ทั้งๆที่หุ้นทั้งสองกระดานได้สิทธิต่างๆ ในการเป็นผู้ถือหุ้นเท่ากัน ไม่ว่าจะเป็นเงินปันผล สิทธิในการซื้อหุ้นเพิ่มทุน แต่จากการที่ตัวต่างชาติเองมีกฎหมาย เกณฑ์ของตนเอง ก็ทำให้ไม่มีทางออกทำให้ต้องซื้อหุ้นในราคาสูงกว่าปกติ จนกระทั่งมีการออกกฎหมายจัดตั้งกองทรัสต์ในประเทศเม็กซิโกที่เรียกว่า Maxican trust ด้วยรูปแบบเดียวกันตลาดหลักทรัพย์ฯ ก็ออก Thai trust fund ขี้นมา แล้วในที่สุดก็แปลงร่างมาเป็น Non Voting Deposited Receipt - NVDR ในที่สุด โดยมีเหตุจากที่กองทุนต่างชาติส่วนใหญ่มีกฎหมาย เกณฑ์ของตนทำให้ไม่สามารถซื้อกองทุนอีกกองหนึ่งได้
ที่ว่ามาทั้งหมดนี้ แสดงถึงความพยายามในการดึงเงินตราตปท.เข้ามา ถามว่าดึงมาทำไม ดึงมาเพื่อเป็นทุนสำรองฯ เอาไว้ซื้อสินค้าจากตปท. เช่นเดียวกันกับความพยายามในการแก้กฎหมายที่ดิน ณ ขณะนี้ พร้อมๆกับเห็นเค้าโครงลางๆถึงการสนับสนุนจากรัฐ เอกชนในอนาคต
เพิ่มเรื่องกระดานซื้อขายนิดนึงว่า ก่อนหน้าใช้ระบบคอมพิวเตอร์มาช่วยจับคู่ซื้อขายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ฯ มีกระดานจริงๆให้โบรกเกอร์มาเขียนชื่อหุ้น ปริมาณ ราคา ที่ต้องการซื้อขาย พร้อมๆกับมีผู้พากย์ด้วย
จบแค่นี้ครับ