วาระแห่งการถอดหัวโขน....
วันเวลากำลังล่วงผ่านจะเข้ากลางเดือนกันยายน เวลาแห่งการถอดเครื่องทรงที่แต่งองค์ทรงเครื่อง ทั้งหัวโขนที่สวมใส่ โลดแล่นแสดงบทบาทตามบทบาทที่สมมุติบนเวทีละครแห่งชีวิต ใกล้เข้ามาเต็มทีแล้ว
ชีวิตจริงกำลังจะเริ่มต้นในอีกไม่นานวัน
ชีวิตการทำงานที่ถูกร้อยรัด พันธนาการด้วยกฎ ระเบียบ แห่งองค์กรที่ปฏิบัติงาน ทั้งกติกาแห่งสังคม ที่ถูกสมมุติ ถูกตั้งกันขึ้นมา หมดเวลาที่จะมีผลต่อชีวิตที่จะดำเนินต่อไป
ความจริงของชีวิตจะเริ่มปรากฎว่าในช่วงเวลาที่สวมหัวโขนอยู่นั้นเราเป็นคนอย่างไร เก่ง ดี สารพัดดังเช่นคำเยินยอที่ได้รับทุกเมื่อเชื่อวันในตอนยังมีอำนาจวาสนาหรือไม่ อีกไม่นานก็รู้กัน
ในช่วงผมยังทำงานทำการอยู่นั้นมีโอกาสได้พบเห็นเรื่องราวที่เป็นอุทาหรณ์สอนใจตนเองหลายครั้ง จำได้ไม่ลืม ดังเช่นครั้งที่จะเล่าสู่กันฟังต่อไปนี้....
ตอนสายของวันหนึ่ง ผมนั่งในห้องทำงานที่ด้านหนึ่งเป็นผนังที่กั้นด้วยกระจกใส สามารถมองเห็นการทำงานของน้องๆในสายงาน ด้านนอกได้ (จริงๆแล้วมีม่านรูดเปิด,ปิดได้อีกชั้น แต่ผมไม่เคยรูดปิด) จังหวะหนึ่งผมมองออกไปข้างนอกโดยไม่ได้ตั้งใจ ภาพที่เห็นคือชายสูงวัย แต่งกายเรียบร้อย มือถือซองเอกสารสีน้ำตาล เดินมานั่งที่โต๊ะหน้าเคาน์เตอร์ประชาสัมพันธ์ ผมคุ้นๆหน้าท่านอยู่แต่นึกไม่ออกว่าเป็นใครที่น่าแปลกใจคือน้องๆผู้หญิงที่นั่งทำงานอยู่ตามโต๊ะ หลายคน เงยหน้าขึ้นมองอย่างเฉยเมย บางคนก็ยกมือไหว้อย่างเสียไม่ได้ ทำเอาท่านที่ว่าเหลียวหน้าเหลียวหลังอย่างละล้าละลัง
ผมชักฉุน เพราะได้อบรมน้องๆเอาไว้ว่าให้ต้อนรับขับสู้ผู้มาติดต่อราชการทุกท่านด้วยอัธยาศัยไมตรีอันดี หากสมควรหาน้ำเย็นให้ดื่มให้หา , หากสมควรหาน้ำชากาแฟต้อนรับ ให้ทำ ทั้งต้องรีบให้บริการการติดต่ออย่างรวดเร็ว ยิ้มแย้มแจ่มใส แต่งานนี้ดูจะเฉยๆกันไป อะไรกัน(ว่ะ)
สักครู่ ผู้อำนวยการกลุ่มฯซึ่งก็เป็นผู้หญิง บอกให้เจ้าหน้าที่ลูกน้องพาท่านผู้มาติดต่อราชการ ไปนั่งที่หน้าโต๊ะทำงานของเธอ ด้วยท่าทีที่เย็นชา เห็นคุยกันอยู่ครู่หนึ่ง ส่งเอกสารในซองให้กัน เซ็นชื่อในเอกสารสองสามแผ่น แล้วท่านผู้มาติดต่อราชการก็ยกมือไหว้ลาอย่างงกๆเงิ่นๆก่อนเดินกลับไปอย่างหงอยๆ
ผมสังเกตการณ์จบสิ้นกระบวนความ รอสักห้านาที แล้วจึงเรียกผู้อำนวยการกลุ่มฯเข้ามาพบ โดยบอกว่า "พี่นั่งดูอยู่ ทำไมพวกเราถึงต้อนรับผู้มาติดต่อราชการด้วยความเฉยเมยอย่างนี้ น้ำท่าสักแก้วก็ไม่มีให้เขาดื่ม ท่าทางเฉยเมยกันไปหมด เกิดอะไรขึ้นกันนี่"
"พี่คะ" น้องผอ.กลุ่มกล่าว "ท่านที่มาติดต่อเมื่อกี้เรื่องบัตรประจำตัวเหรียญพิทักษ์ฯหายจะขอทำใหม่นั้น เมื่อก่อนตอนที่พี่ยังไม่ได้ย้ายมา ท่านเป็นเจ้านายสูงสุดของพวกหนู ท่านเป็นคนวางอำนาจมาก เวลาเสนอแฟ้ม เข้าไปเสนอผิดจังหวะ หรือผิดเล็กผิดน้อย ท่านจะเรียกเข้าไป เอาแฟ้มทุ่มใส่หน้า หรือขว้างแฟ้มจนเรื่องเสนอเซ็นกระจายทั้งห้อง เป็นประจำ" น้องเขาหยุดนิ่งไป ทำตาแดงๆ ก่อนกล่าวต่อ
"เวลาท่านไปประชุมนอกสถานที่ ให้พวกหนูไปด้วย เพื่อจดบันทึกการประชุม หรือช่วยนำเสนอข้อมูล ไปรถตู้ด้วยกัน ถ้าเกิดไปทำอะไรที่ไม่ถูกใจท่าน ท่านจะทิ้งพวกหนู ไม่ให้ขึ้นรถกลับด้วย ต้องหารถกลับเองกันเป็นที่อนาถายิ่งนัก บางครั้งถ้าเป็นข้าราชการผู้ชาย นั่งรถไปราชการกับท่าน พูดผิดหู ท่านไล่ลงรถบ่อยๆก็มีค่ะ" น้องเขากัดฟันกรอดๆแล้วพูดต่อ
"จะให้พวกหนูฝืนใจไหว้ทักทายโอภาปราศรัย ยิ้มแย้ม เรียนตรงๆว่าฝืนใจทำไม่ได้ แต่หนูก็อนุเคราะห์รับเรื่องไว้แบบลัดขั้นตอน หนูทำได้แค่นี้ล่ะค่ะจะตำหนิหนูหนูก็ยอมรับ ยอมรับแทนน้องๆทุกคนค่ะ"
ผมนั่งฟังด้วยความตะลึงว่าอย่างนี้ก็มีด้วย เพราะเชื่อได้ว่าเรื่องที่น้องเขาเล่ามา เป็นเรื่องจริงแน่นอน จึงได้แต่บอกไปว่า "เอาล่ะ เรื่องผ่านมานานแล้วให้อภัยกันไปเถิด พี่ก็ไม่ตำหนิอะไรเธอหรอกนะ เฮ้อ ถึงตอนพี่ จะเป็นอย่างไรบ้างหนอ น้องเอ๋ย" น้องเขาไม่ตอบ แต่ยิ้มแบบแฝงเลศนัยดูแล้วเข้าใจได้ว่า...ก็คอยดูกันต่อไปก็แล้วกัน คุณพี่....
เมื่อหน้าที่ที่มีอำนาจสิ้นสุด คำยกย่องชมเชยที่ไพเราะเพราะหูย่อมจะหายไป "ใช่ครับพี่ ดีครับผม เหมาะสมครับท่าน" จะไม่ได้ยินอีกแล้ว
หัวโขนและเครื่องทรง เมื่อโลดแล่นบนเวทีที่ถูกกำหนด ย่อมงามสง่า น่าประทับใจผู้ดูผู้ชม แต่หากหมดเวทีเล่นแล้วยังสวมหัวโขนเล่นตามบาทวิถี โดยยังคิดว่าเป็นเวทีอยู่ละก็ ผู้พบเห็นเขาจะคิดอย่างไรก็สุดที่จะคาดเดา
ถอดหัวโขนวางไว้ในที่ที่เหมาะสม ใช้ชีวิตอย่างสงบ เฉกเช่นผู้เข้าใจชีวิต ดังเช่นคำกล่าวที่ว่า"สูงสุดคืนสู่สามัญ"น่าจะเป็นวิถีที่ดีที่สุดสำหรับชีวิตบั้นปลาย.......ขอบคุณครับ
วาระแห่งการถอดหัวโขน
วันเวลากำลังล่วงผ่านจะเข้ากลางเดือนกันยายน เวลาแห่งการถอดเครื่องทรงที่แต่งองค์ทรงเครื่อง ทั้งหัวโขนที่สวมใส่ โลดแล่นแสดงบทบาทตามบทบาทที่สมมุติบนเวทีละครแห่งชีวิต ใกล้เข้ามาเต็มทีแล้ว
ชีวิตจริงกำลังจะเริ่มต้นในอีกไม่นานวัน
ชีวิตการทำงานที่ถูกร้อยรัด พันธนาการด้วยกฎ ระเบียบ แห่งองค์กรที่ปฏิบัติงาน ทั้งกติกาแห่งสังคม ที่ถูกสมมุติ ถูกตั้งกันขึ้นมา หมดเวลาที่จะมีผลต่อชีวิตที่จะดำเนินต่อไป
ความจริงของชีวิตจะเริ่มปรากฎว่าในช่วงเวลาที่สวมหัวโขนอยู่นั้นเราเป็นคนอย่างไร เก่ง ดี สารพัดดังเช่นคำเยินยอที่ได้รับทุกเมื่อเชื่อวันในตอนยังมีอำนาจวาสนาหรือไม่ อีกไม่นานก็รู้กัน
ในช่วงผมยังทำงานทำการอยู่นั้นมีโอกาสได้พบเห็นเรื่องราวที่เป็นอุทาหรณ์สอนใจตนเองหลายครั้ง จำได้ไม่ลืม ดังเช่นครั้งที่จะเล่าสู่กันฟังต่อไปนี้....
ตอนสายของวันหนึ่ง ผมนั่งในห้องทำงานที่ด้านหนึ่งเป็นผนังที่กั้นด้วยกระจกใส สามารถมองเห็นการทำงานของน้องๆในสายงาน ด้านนอกได้ (จริงๆแล้วมีม่านรูดเปิด,ปิดได้อีกชั้น แต่ผมไม่เคยรูดปิด) จังหวะหนึ่งผมมองออกไปข้างนอกโดยไม่ได้ตั้งใจ ภาพที่เห็นคือชายสูงวัย แต่งกายเรียบร้อย มือถือซองเอกสารสีน้ำตาล เดินมานั่งที่โต๊ะหน้าเคาน์เตอร์ประชาสัมพันธ์ ผมคุ้นๆหน้าท่านอยู่แต่นึกไม่ออกว่าเป็นใครที่น่าแปลกใจคือน้องๆผู้หญิงที่นั่งทำงานอยู่ตามโต๊ะ หลายคน เงยหน้าขึ้นมองอย่างเฉยเมย บางคนก็ยกมือไหว้อย่างเสียไม่ได้ ทำเอาท่านที่ว่าเหลียวหน้าเหลียวหลังอย่างละล้าละลัง
ผมชักฉุน เพราะได้อบรมน้องๆเอาไว้ว่าให้ต้อนรับขับสู้ผู้มาติดต่อราชการทุกท่านด้วยอัธยาศัยไมตรีอันดี หากสมควรหาน้ำเย็นให้ดื่มให้หา , หากสมควรหาน้ำชากาแฟต้อนรับ ให้ทำ ทั้งต้องรีบให้บริการการติดต่ออย่างรวดเร็ว ยิ้มแย้มแจ่มใส แต่งานนี้ดูจะเฉยๆกันไป อะไรกัน(ว่ะ)
สักครู่ ผู้อำนวยการกลุ่มฯซึ่งก็เป็นผู้หญิง บอกให้เจ้าหน้าที่ลูกน้องพาท่านผู้มาติดต่อราชการ ไปนั่งที่หน้าโต๊ะทำงานของเธอ ด้วยท่าทีที่เย็นชา เห็นคุยกันอยู่ครู่หนึ่ง ส่งเอกสารในซองให้กัน เซ็นชื่อในเอกสารสองสามแผ่น แล้วท่านผู้มาติดต่อราชการก็ยกมือไหว้ลาอย่างงกๆเงิ่นๆก่อนเดินกลับไปอย่างหงอยๆ
ผมสังเกตการณ์จบสิ้นกระบวนความ รอสักห้านาที แล้วจึงเรียกผู้อำนวยการกลุ่มฯเข้ามาพบ โดยบอกว่า "พี่นั่งดูอยู่ ทำไมพวกเราถึงต้อนรับผู้มาติดต่อราชการด้วยความเฉยเมยอย่างนี้ น้ำท่าสักแก้วก็ไม่มีให้เขาดื่ม ท่าทางเฉยเมยกันไปหมด เกิดอะไรขึ้นกันนี่"
"พี่คะ" น้องผอ.กลุ่มกล่าว "ท่านที่มาติดต่อเมื่อกี้เรื่องบัตรประจำตัวเหรียญพิทักษ์ฯหายจะขอทำใหม่นั้น เมื่อก่อนตอนที่พี่ยังไม่ได้ย้ายมา ท่านเป็นเจ้านายสูงสุดของพวกหนู ท่านเป็นคนวางอำนาจมาก เวลาเสนอแฟ้ม เข้าไปเสนอผิดจังหวะ หรือผิดเล็กผิดน้อย ท่านจะเรียกเข้าไป เอาแฟ้มทุ่มใส่หน้า หรือขว้างแฟ้มจนเรื่องเสนอเซ็นกระจายทั้งห้อง เป็นประจำ" น้องเขาหยุดนิ่งไป ทำตาแดงๆ ก่อนกล่าวต่อ
"เวลาท่านไปประชุมนอกสถานที่ ให้พวกหนูไปด้วย เพื่อจดบันทึกการประชุม หรือช่วยนำเสนอข้อมูล ไปรถตู้ด้วยกัน ถ้าเกิดไปทำอะไรที่ไม่ถูกใจท่าน ท่านจะทิ้งพวกหนู ไม่ให้ขึ้นรถกลับด้วย ต้องหารถกลับเองกันเป็นที่อนาถายิ่งนัก บางครั้งถ้าเป็นข้าราชการผู้ชาย นั่งรถไปราชการกับท่าน พูดผิดหู ท่านไล่ลงรถบ่อยๆก็มีค่ะ" น้องเขากัดฟันกรอดๆแล้วพูดต่อ
"จะให้พวกหนูฝืนใจไหว้ทักทายโอภาปราศรัย ยิ้มแย้ม เรียนตรงๆว่าฝืนใจทำไม่ได้ แต่หนูก็อนุเคราะห์รับเรื่องไว้แบบลัดขั้นตอน หนูทำได้แค่นี้ล่ะค่ะจะตำหนิหนูหนูก็ยอมรับ ยอมรับแทนน้องๆทุกคนค่ะ"
ผมนั่งฟังด้วยความตะลึงว่าอย่างนี้ก็มีด้วย เพราะเชื่อได้ว่าเรื่องที่น้องเขาเล่ามา เป็นเรื่องจริงแน่นอน จึงได้แต่บอกไปว่า "เอาล่ะ เรื่องผ่านมานานแล้วให้อภัยกันไปเถิด พี่ก็ไม่ตำหนิอะไรเธอหรอกนะ เฮ้อ ถึงตอนพี่ จะเป็นอย่างไรบ้างหนอ น้องเอ๋ย" น้องเขาไม่ตอบ แต่ยิ้มแบบแฝงเลศนัยดูแล้วเข้าใจได้ว่า...ก็คอยดูกันต่อไปก็แล้วกัน คุณพี่....
เมื่อหน้าที่ที่มีอำนาจสิ้นสุด คำยกย่องชมเชยที่ไพเราะเพราะหูย่อมจะหายไป "ใช่ครับพี่ ดีครับผม เหมาะสมครับท่าน" จะไม่ได้ยินอีกแล้ว
หัวโขนและเครื่องทรง เมื่อโลดแล่นบนเวทีที่ถูกกำหนด ย่อมงามสง่า น่าประทับใจผู้ดูผู้ชม แต่หากหมดเวทีเล่นแล้วยังสวมหัวโขนเล่นตามบาทวิถี โดยยังคิดว่าเป็นเวทีอยู่ละก็ ผู้พบเห็นเขาจะคิดอย่างไรก็สุดที่จะคาดเดา
ถอดหัวโขนวางไว้ในที่ที่เหมาะสม ใช้ชีวิตอย่างสงบ เฉกเช่นผู้เข้าใจชีวิต ดังเช่นคำกล่าวที่ว่า"สูงสุดคืนสู่สามัญ"น่าจะเป็นวิถีที่ดีที่สุดสำหรับชีวิตบั้นปลาย.......ขอบคุณครับ